Bir Tablonun Anlattıkları
Bölüm-20

Hazırlayan ve Derleyen: Erdemir Toykan
 

Sn. Erdemir Toykan tarafından hazırlanan ve derlenen;  dünya klasikleri arasında yer alan tabloları sizlere tanıtmaya devam ediyoruz. Sn. Erdemir Toykan’a bu değerli çalışması için çok teşekkür ederiz.



 The Wonderer Above The Sea Of Clouds  (Bulutların Üzerinde Yolculuk)                            
Caspar David Friedrich (1744-1840), Almanya

 

1818, Kunsthalle, Hamburg

Dramatik sahneleri, karmaşık duyguları ve esrarengiz atmosferleri resmetmesiyle ünlüdür. Doğanın hem sakin hem de coştuğu anları tuvaline yansıtan sanatçı, genç Alman ve İskandinav sanatçıları derinden etkiledi. Bir dönem eserleri unutulsa da 1900’lerin başında popülerliğini yeniden kazandı. Bu eserinde sisli bir havada, kayalıkların üzerinde sırtı dönük bir erkeği tasvir ediyor. Bu figürün kendisi olduğu düşünülüyor. Resmin her yerini kaplayan sis, ileride bulutlarla bütünleşmiş görünüyor. Resimdeki dağlar Almanya’nın Saksonya ve Bohemya bölgelerinde yer alan Elbsandsteingebirge dağ grubudur. Geniş bir perspektife sahip manzaranın karşısında figür düşüncelere dalmış, adeta büyülenmiş gibi durmaktadır. Muhtemelen gelecek üzerine düşünmektedir. Figürün sırtını dönmüş olması izleyeni dışlayan bir tavır değildir, tam tersine her ikisinin de aynı yerden aynı bakış açısına sahip biçimde manzaraya hakim olmasını sağlar. Genellikle eserlerinde insan kullanmayı tercih etmeyen bir ressamdır. Ref: Leblebitozu (Bilinmesi gereken 20 ressam ve tablo)


                                                                                                                                                  

The White Horse (Beyaz At)  
John Constable (1776-1837), İngiltere

1819, Frick Koleksiyonu, New York
 

Kendisinden önce gelen sanatçıların ve gerçeği yansıtmayan resimlerine karşın, çevresini ve doğayı olduğu gibi ve canlı resmetmeyi başardı. Bulutlara neredeyse hareket kazandırdığı ve kullandığı renklerin sıcaklığıyla adeta gerçekmiş gibi algılanan tablolar, ününün yayılmasını sağladı. Kendi tarzında boyadığı kesik fırça darbeleri ve renk karışımları üslubunu oluşturdu.

Beyaz At adlı eser sanatçının üslubunu tam olarak ortaya koyar. Hareketli kıvrımlar ve gerçekmiş gibi renklendirdiği sahne ile ressam, sanat tarihine adını yazdırmayı başardı. Tabloda, Suffolk ile Essex, eyaletleri arasında Stour nehri üzerinde bir kır manzarasını betimlenmiştir. Aynı yeri Saman Arabası tablosunda farklı açıdan resmetmiştir. İncelikle düşünülmüş gökyüzünün karanlıktan aydınlığa açılan rengi, kümelenmiş bulutlar, çimenler ve ağaçların verdiği düzen hissi eserde huzur dolu bir atmosferi yaratır. Constable kendinden önceki klasik peyzaj tekniğinin dışına çıkmış, simetrik bir görüntü elde etmekle uğraşmamıştır. Sıra dışı renk tekniği ile, hafızasında kalan çocukluğunun geçtiği yerleri resmetmeye çalışmıştır. Ref: Leblebitozu (Bilinmesi gereken 20 ressam ve tablo)

Hampstead Heath With Bathers ( Hampstead Çayırı ve Yıkananlar),1821-22

Metropolitan Museum of Art, New York

Bu mütevazi resim Constable’ın ‘’altı ayak boyundakiler’’ olarak adlandırdığı resimlerden dağlar kadar farklıdır. Değişen manzaraya karşı duyarlıdır. Değişken bulut oluşumlarını kaydetme konusunda takıntısı vardır. Soyut atmosferik mavi-beyaz gökyüzü tasvirine kolayca derinlik kazandırması amacıyla kahverengi zeminin aradan sık sık görünmesine izin verir. Gördüklerini gerçekçi olarak nakleder. İzlenimci hareketin gelişmesine yol açan teknik gelişmelerden önceki bir dönemde, manzara resmi alanındaki yerini ortaya koyar.

Orta Plan: Fiziksel olarak küçük, ancak bilgilerle dolup taşan orta plan, bir resmin çok güzel bir şipşak fotoğrafı olabilir. Tek başına bir inek, akışkan yağlıboyanın basit bir dokunuşuyla canlandırılmış, sanki ressamın sonradan aklına gelmiştir.
 

 

Gölet: Güney İngiltere sahnesinde hafif bir eğilimle ön plandaki gölete doğru inen arazide, doğal kaynak suyu gülüp oynayan ve serinleyen yıkananlarla nokta nokta bezenmiştir.

 

Uzak mesafedeki figürler: Hareketli minik figürler El Gereco’nun Toledo Manzara’sını hatırlatır (Bakınız Bir Tablonun Anlattıkları Bölüm: 3) Her iki yapıtta sanatçıların gözlem, yorumlama ve etrafını saran dünyayı yüceltme yeteneğini gözler önüne serer. Resimlere canlılık katan açık tonlarla verilmiş taze yeşilliklerde ve fırtınalı gökyüzleri için kullandıkları parlak beyazlarda kendine özgü sevgisi görünür. (Ref: Liz Rideal- Resimler Nasıl Okunur)