×

Okumadan İmzaladığımız Sözleşmeler ve Sözleşmelerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

 
Okumadan İmzaladığımız Sözleşmeler ve Sözleşmelerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Salih Tuygun

Bir hukukçu olarak uygulamada karşılaştığımız sıkıntıların başında “sözleşme okumak” geliyor. Çoğumuz önümüze konulan evrakı, belgeyi, metni okumadan, sadece karşımızdakinin sözlü beyanlarına güvenerek imzalıyoruz. İşte bu imza daha sonra dava konusu oluyor ve “benim bildiğim böyle değildi, bana anlatılan böyle değildi, ben bunu bilmiyordum” şeklinde mahkemelerde karşımıza çıkıyor. Bunun sonunda belki de haklı olduğunuz davada haksız çıkabiliyorsunuz.
İşte bu sebeple ilk konuyu “Okumadan İmzaladığımız Sözleşmeler ve Sözleşmelerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar” olarak seçtim.
Sözleşmeler uygulamada iki türlü olmaktadır. Birincisi tarafların üzerinde müzakere ettikleri ve sonucunda mutabık kaldıkları sözleşmeler, diğeri “dikte sözleşmeler” olarak adlandırdığım, maktu sözleşmelerdir.
Sözleşme kelimesi aslında “tarafların karşılıklı söz verdikleri, mutabık kaldıkları” metindir. Ancak dikte şeklindeki sözleşmeler, adı her ne kadar sözleşme olsa da, tek tarafın şartlarını diğer tarafın kabul etmesini beyan eden sözleşmelerdir.
Örneğin bir telekomünikasyon kurumu, bir elektrik kurumu ile abonelik sözleşmesi, bir banka ile kredi kartı sözleşmesi, kredi sözleşmesi gibi sözleşmeler tek taraflı dikte şeklindeki sözleşmelerdir, çünkü şartları karşı taraf maktu belirlemiştir, biz o şartları kabul edersek önümüze konulan sözleşmeyi imzalarız. Bu tür sözleşmeler bize sözleşmede herhangi bir maddeyi değiştirme imkanı, iptal etme imkanı vermez. Dolayısıyla bu tür maktu, dikte şeklindeki sözleşmeler bu yazımızın konusu dışıdır.
Sözleşmelerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususları
  1. Başlık: Sözleşmenin konusuna uygun şekilde hazırlanması gerekmektedir. Örneğin; mal alım sözleşmesi, hizmet alım sözleşmesi gibi.
  2. Taraflar: Sözleşmede tarafların tam isim ve/veya unvanları, adresleri/T.C. Kimlik Numaraları (Tüzel Kişi Değil Gerçek Kişiyse) detaylı şekilde yer almalıdır. Burada sözleşme içinde eğer tarafların isimleri veya unvanları uzunsa, bundan sonra işbu sözleşmede şu şekilde anılacaktır” diğer belirtilebilir. Ayrıca tarafları “ALICI-SATICI”, “İŞ SAHİBİ-YÜKLENİCİ”, “İŞ SAHİBİ-TAŞERON” şeklinde sıfatlandırma da yapılmasında fayda vardır. Diğer taraftan tüzel kişiler için imza sirküsüne göre işbu sözleşmeyi imzalamaya yetkili kişiyi de buraya yazabiliriz.
  3. Konu: Bu sözleşmeyi neden yapıyoruz? Bu sorunun cevabını vereceğimiz yer burasıdır. Sözleşmede A şirketi B şirketinden “şu malları alacak, şu hizmeti alacak” gibi… Dolayısıyla işbu sözleşme ile amaçlanan şeyi anlaşılır ve sözleşmenin niteliğini ortaya koyacak şekilde belirtilmelidir.
  4. Süre: Sözleşme örneğin belli bir dönem için alınan hizmete yönelik süreli bir sözleşme ise bu süre yazılmadır.
  5. Mal veya Hizmetin Teslim Tarihi ve Bedeli: Sözleşmeye konu olan şeyin karşılığı ödenecek meblağ hem yazıyla hem rakamla net olmalıdır.
Örnek olarak: Malın bedeli K.D.V. dahil 10 (on) türklirası olup, A Şirketi ……… tarihinde teslim edecek olup malın bedeli malı 10 eşit taksit halinde 01.01.2019 başlangıç tarihli olup, toplamda 10 ayda, her ayın ilk günü satıcının IBAN: …… hesabına ödenecektir şeklinde olabilir.   
  1. Teslim Yöntemi: Alıcının ürün veya hizmeti ne şekilde alacağı açık biçimde yazılmalıdır Örneğin: Tüm masrafları satıcıya ait olmak üzere, alıcının bildirdiği …………./İSTANBUL adresine.
  2. Tarafların Yükümlülükleri: Burada tarafların işbu sözleşme kapsamındaki yükümlülükleri yer almalıdır. Satıcı ürünü …. niteliklerinde teslim edecektir, teslimden sonra şu şekilde kurumunu yapacaktır, bakımlarını şu tarihlerde, şu şekilde yapacaktır, bakım bedeli …. Türk lirasıdır gibi. Buna karşılık alıcı ürünün teslim edileceği yeri şu şekilde kuruluma hazır hale getirecektir gibi. Her sözleşme için farklı şekilde yazılabilir.
  3. Cezai Şart: Taraflardan herhangi birinin sözleşmenin konusu, ödeme, teslim vs. gibi sözleşme içindeki herhangi bir konuda kusurlu davranması, geç teslim gibi hallerde diğer tarafa ödeyeceği cezadır. Bu ceza tazminat ile karıştırılmamalıdır. Tazminat farklıdır.
  4. Sözleşmenin Feshi ve Fesih Şartları: Tarafların hangi durumlarda sözleşmeyi feshedeceği yazılmadır.
  5. Uyuşmazlık Çözümü: Bu hazırlanan sözleşmeden doğan ve doğacak uyuşmazlıkların hangi icra müdürlüğü ve/veya mahkeme tarafından çözümleneceği belirtilmelidir. Uluslararası sözleşmelerde mahkeme veya usulüne uygun tahkim şartı ile tahkim (hakem) heyetinin çözümü de istenebilir. Bununla birlikte sözleşmeye uygulanacak usul ve esas bakımından da hangi hukukun uygulanacağının seçilmesinde fayda vardır.
  6. Dil: Sözleşme birden fazla dilde hazırlanabilir. Örneğin; ingilizce/türkçe olarak. Ancak burada uyuşmazlık çıkarsa hangi dilin uyuşmazlıkta geçerli olduğunun belirtilmesinde fayda vardır.
  7. Tarih: Tarihin sözleşmenin başına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur.
  8. Ek’ler: Ek olarak şirket adına imza atan kişinin imza atmaya yetkili olduğunu gösterir imza sirküsünün eklenmesi olmazsa olmadır. Birden fazla ek varsa bu eklerin numaralanması ve ekin ne olduğunun yazılması önemlidir. Eklerin taraflarca imzalanması önemlidir.
Not: Tarafların her sayfayı kaşelemesi ve imzalaması gerekmektedir.

 
Paylaş:
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin!
E-Bülten Kayıt