Kablolama Çözümünün Planlanması ve Mimarinin Önemi

Tercüme: Kutlugün Sürmeli

Yapısal kablolama sistemleri, günümüzün ihtiyaçlarını etkili bir şekilde karşılamak ve geleceğin yüksek bant genişliği uygulamalarını desteklemek için hem bakır kablo hem de fiber kablo dengesini gerektirebilir. Hızla gelişen uygulamalar ve teknolojiler LAN/WAN ağlarındaki trafiğin hızını ve hacmini büyük ölçüde artırmaktadır. Kablolama çözümünüzün, geliştirilen yoğun bant genişliğine sahip uygulamaları ve buna bağlı olarak daha yüksek iletim hızlarına uyum sağlayacak şekilde tasarlandığından emin olmanız gerekmektedir.

Çok yönlülük ve geniş uygulama yelpazesi desteği sayesinde, seçilen medyanın hemen hemen tüm müşterilerin ağını ve bina altyapısı ihtiyaçlarını karşılaması gereklidir.

Kablolama çözümünün kendisinin performansına ek olarak, yatırımı optimize etmek için doğru kablolama mimarisi seçilmelidir. Kablolama sistemi maliyetinin elektronik cihazlara göre dengelenmesi ve ayrıca çözümün sürekli yönetimi ve esnekliği, etkin kablolama altyapısı tasarımının önemli bir parçasıdır.

Yapısal kablolama sistemleri için yaygın olarak kullanılan üç ana kablolama mimarisi vardır.

Bunlar geleneksel iki seviyeli hiyerarşik yıldız topolojisi, merkezi çapraz bağlantı topolojisi ve bölge kablolamasıdır. Geleneksel iki seviyeli hiyerarşik yıldız mimarisi, normal standartlarda önerilen mimaridir, diğerleri ise belirli uygulamalara ve ortamlara yöneliktir.

Bu mimarilerin her biri aşağıda daha ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.

Hiyerarşik Yıldız Topolojisi

İki seviyeli hiyerarşik yıldız konfigürasyonu, uluslararası (ISO/IEC) ve Kuzey Amerika standartları (ANSI/TIA/EIA) tarafından takip edilen standart kablolama topolojisidir. Bu mimarideki konsept ve amaç, yönetim noktalarının en fazla iki ile sınırlandırılması, böylece kablolama altyapısının kolayca muhafaza edilebilmesidir. İki yönetim noktası, ekipman odası ve telekomünikasyon odasıdır. Network cihazları, hem ekipman odasında hem de telekomünikasyon odasında,kabinetlerinde bulunabilir. Omurga kablolaması, uygulamaya bağlı olarak ister fiber ister bakır olsun, ekipman odalarını birbirine bağlamaktayken, (İstatistikler omurga yapılarının büyük çoğunluğunun 300 metreden az olduğunu göstermektedir.) Yatay kablolama telekomünikasyon odalarını çalışma alanlarına bağlamaktadır. (Patch Cord'lar dahil buradaki maksimum uzunluk 100 metredir). Bu mimari, bina endüstrisi, kablolama endüstrisi ve uygulama geliştiricileri tarafından geniş çapta kabul görmüştür ve bu aynı zamanda diğer mimarileri karşılaştırma ölçütüdür.

Merkezi Çapraz Bağlantı Topolojisi

Tek noktadan uygulama olarak da bilinen merkezi çapraz bağlantı sistemi, fiber kablolama endüstrisi tarafından standartlara getirilen isteğe bağlı bir mimaridir ve masaya kadar fiber uygulamalarını (FTTD) daha çekici bir çözüm haline getirme çabası içerisindedir. Bu mimaride, telekomünikasyon kabineti aktif elektronik cihazları içermez. Bu kabin noktası sadece bir çekme noktası, bir ekleme noktası veya yatay, omurga kablolaması arasında bir ara bağlantı veya çapraz bağlantı noktasıdır. Birleştirilmiş yatay ve omurga kablolamanın maksimum uzunluğu tüm kablolar dahil olarak 300 metredir. Bu uzunluk, hiyerarşik yıldız mimari tarafından desteklenen toplam uzunluğa (yatay artı omurga) göre daha az olsa da, çoğu binanın uzunluk gereksinimleri dahilindedir ve bu nedenle büyük bir endişe sebebi değildir. Ortalama yatay uzunluğun 50 metre olduğunu varsayarsak, yapılan birden fazla araştırmalardan elde ettiğimiz bilgilere göre, kombine yatay artı omurga uzunluklarının yaklaşık % 70'i 300 metre ve altındadır. Genişletilmiş kablolama uzunlukları bu mimariyi fiber için uygun bir LAN seçeneği haline getirir.

Merkezi çapraz bağlantı mimarisinin temel amacı, aktif ekipmanın tek bir yerde olmasını sağlayarak omurga mimarisini kolaylaştırmaktır. Bu, daha az toplam yönetim noktasını ve daha büyük merkezi ekipman kullanımını kolaylaştırır.

Merkezileştirilmiş çapraz bağlantıların, farklı müşterilere hitap edebilecek birtakım farklı avantajlar sağladığı sonucuna varabiliriz. Bu mimari, FTTD teknolojisini hiyerarşik yıldıza alternatif olarak konumlandırmak için etkili bir araç olabilir.

Bölge Kablolaması

Bölge kablolaması, belli bir dereceye kadar merkezi kablolamanın tersidir. Açık ofis alanlarının yeniden düzenlenmesini sağlamak için yatay kablolamada ek bir bağlantı ekler. Buradaki konsept ve amaç, açık ofis alanlarını yeniden yapılandırırken devam eden bakım maliyetlerini azaltmaktır. Modüler mobilya kümeleri yeniden düzenlendiğinde tüm yatay kabloları kaldırmak veya değiştirmek yerine, sadece modüler mobilya kümelerindeki (çıkışlar ve konsolidasyon noktası veya “fazladan bağlantı” arasındaki) bölümün değiştirilmesi gerekir. Yeniden yapılandırma çok daha basit, daha düşük maliyetli ve daha az yıkıcıdır. Yapılann araştırmalara göre kayıp oranları genellikle yılda % 100'e kadar çıkmaktadır, bu sebeple ekstra bağlantıların ilave ön maliyetini haklı çıkarmaktadır. Görünen o ki, pazar açık ofislere doğru hareket ederken, bu tip mimari büyümeye devam edecektir.

İstenen standartlara göre daha yüksek performanslar sağlayan yüksek uç kablolama sistemleri sayesinde, müşteriler bu mimarilerin faydalarını tam olarak elde etmek için standartların üzerinde ve ötesinde tasarım özgürlüğünü arttırmışlardır. Böyle bir geliştirme, bakır iletişm kanallarında daha fazla konektörün desteklenmesidir, örneğin “15 metre kuralının” ortadan kaldırılması veya standartlara göre en kötü durumda maksimum 4 konektör bağlantı sayısının, 6 konektör bağlantıya kadar desteklenmesidir. Fiber için, gelişmiş performans ve tasarım özgürlüğü, müşterinin fiber iletişim kanalındaki bağlantı sayısını artırmasına veya maksimum mesafeleri uzatmasına olanak tanır.

Müşterilerin bu özgürlüğü isteme nedenleri, müşterilerin aktif cihazlarını güvenli ve özel kabinlerde tutmayı ve bağlantı noktalarını özel harici patch panellerle birbirine bağlamayı (aynalama mimarisi) istemesi olabilir. Bu patch paneller sırayla düzenli çapraz bağlantı alanlarına bağlanır ve bu da ekipman odası ile telekomünikasyon noktasında toplam üç bağlantı anlamına gelir. Çalışma alanlarının yakınındaki üç bağlantının bir diğer nedeniyse çalışma alanındaki patch panelleri yeniden düzenlemeye ayırmak ve kablolamada daha fazla esneklik sağlamaktır. Ek konektör, bireysel çalışma alanı panelinin mobilya dağıtım yoluna birleştirildiği yerde olacaktır. Konsolidasyon noktası, toplam üç bağlantı (konsolidasyon noktası bağlantısı, mobilya dağıtım yolu bağlantısı ve telekomünikasyon çıkış bağlantısı) için dağıtım yolunun diğer ucunda olacaktır.

Kablo Seçimi

Kablolama çözümü için medya olarak bakır kablo veya fiber optik kablo seçeneği, en geniş yelpazedeki mimarilere desteği en etkili şekilde mümkün kılmaktadır. Birçok kullanıcı için, bakır kablo ve Multimode veya Singlemode Fiber'in bir kombinasyonu en iyi seçimdir. Her ikisi de çok çeşitli uygulamaları desteklemektedir ve ortaya çıkan yüksek hızlı LAN ortamlarında neredeyse tüm kablolama standartları için teknik özellikleri karşılamaktadır.

Geçmişte, bakır kablo düşük hız uygulamalarına ideal olarak uygunken, fiber en yüksek hız, daha uzun mesafe ve güvenlik bağımlı uygulamalarda kullanılmaktaydı. Günümüzde, yüksek kaliteli bakır kablo ve fiber optik kablolama sistemi altyapıları, 10 Gbps veri hızına kadar olan kapasitede örtüşmektedir.

Masaya kadar Bakır Kablo mu veya Fiber Kablo mu? Doğru seçim hangisi?

Ağ sağlayıcıları genellikle masaüstüne kadar bakır kablo veya fiber kablo sistemi kurmanın sorusuyla karşı karşıyadır. Ne yazık ki, bu soruya verilecek net bir cevap yoktur. Çoğu özel ağ, ağın yatay ve omurga bölümleri boyunca en uygun maliyetli ağları oluşturmak için her iki ortamın bir karışımını gerektirir. Yüksek performanslı Kategori 6A bakır kablolama sistemleri, bugünün Yerel Alan Ağları (LAN) için en düşük ilk kurulum maliyetini 10 Gb/sn oranlarına kadar sağlar. Fiber tabanlı ağlar, tekrarlayan operasyonel yükleri azaltabilir ve açıkça daha yüksek performansa sahip olabilir, ancak Kategori 6A kablolama sistemlerinin tanıtımıyla, bakır kablolama sistemlerinin kabiliyetleri önemli ölçüde artırılmıştır.

Omurga Kablolamasında 10Gbs Hızlar

BT yöneticilerinin yakın dönemdeki odak noktası, 1Gbps hızların çoğalmasını ve yatayda 10Gbps Ethernet network işleminin desteklenmesini sağlamak için ekipman ve altyapının yeterli omurga bant genişliği yeteneğini sağlamaktır. Network cihazları birçok kullanıcıdan gelen bant genişliğini topladığından, bu network cihazlarını birbirine bağlayan omurga kablolama ağı daha yüksek hızları desteklemelidir.

Böylece, 1/10 gigabit hızları masaüstü bilgisayarlara hizmet ettiğinden, omurgada 40 gigabit ve hatta 100 gigabit hızına ihtiyaç vardır. Omurga veya kampüs ortamları için mesafe gereksinimlerine dayalı olarak, multimod ve singlemod fiber kombinasyonları için çözümler sağlamak üzere 10 Gigabit Ethernet ekipmanları geliştirilmiş ve kurulmuştur. 40/100 Gbps Ethernet standardı, binaların omurgasında daha fazla singlemod fibere doğru bir eğilim göstermekteyken, 40/100 Gbps veri kapasitesine sahip lazerle optimize edilmiş multimod fiber çözümlerinin arttırılması, binalarda yüksek maliyetli singlemod sistemlerine geçişi geciktirecektir. Bu multimod fiberler, kurumsal müşterinin ihtiyaçlarına en iyi şekilde hizmet etmek için optik bileşenlerin maliyetini, mesafesini destekleyen ve karmaşıklığını optimize etmeyi sağlayan çözümlerdir.

Medya seçimi, büyük ölçüde müşterinin şimdiki ve gelecekteki uygulamalarına ve iş durumlarına bağlıdır. Bu temelleri dikkate almadan yapılan bir seçimin en iyi çözümü sağlama şansı çok azdır. Bu nedenle, yalnızca her medyanın yeteneklerini değil, aynı zamanda belirli müşteri ihtiyaçlarını da anlamak önemlidir.

Planlama Zamanı

Her müşteri, hangi bakır kablo veya hangi fiberin kurulması gerektiğini ve hangi mimarinin, topolojinin kullanılmasını belirlemek için, her bir kablo türünün çeşitli avantajlarını ve bunların nispi öneminide göz önünde bulundurarak, uygulama ihtiyaçlarını değerlendirmelidir. Maliyet, kurulum kolaylığı, hareketler ve düzenlemeler, mevcut ve beklenen uygulamalar ve sistemin beklenen ömrü tipik olarak önemli karar faktörleridir. Binanın tipi, endüstriyel olarak hangi sektörde bulunduğu, çevresel unsurlar vb. alınan kararları etkilemektedir.

Düşük hızlı uygulamalar, kısa sistem ömürleri ve düşük başlangıç maliyeti için beklenen ihtiyaç, baskın olarak bakır kablolama sistemine yol açmaktadır. Yüksek hızlı uygulama, uzatılmış mesafeler, zorlu çevre koşulları ve yoğun grafikli multimedya uygulamalarıysa fiber optik kablo bazlı bir sisteme neden teşkil etmektedir. Çoğu sistemler bu iki nokta arasında kalmaktadır.

Bakır ve fiber optik kablolama seçimini yaparken, müşterinin taleplerini anlamak çok önemlidir. Alınacak olan karar üç aşamayı içermektedir:

Strateji tanımı

Sistemin tasarımı

Seçimin maliyet etkinliği

Stratejinin tanımı için, bütçe kısıtlamaları dahilinde, her müşteri aşağıdakileri dikkate almalı ve önceliklendirmelidir:

Ağ uygulamalarının karmaşıklığı

Kullanıcı sayısına bağlı olarak ağın çeşitli bölümlerinde beklenen trafik türü, her kullanıcının veri aktarım gereksinimleri, LAN mimarisi, vb.

Ağ'ın ve kablolama altyapısının ortalama yaşam süresi

Ağ'da ki hareketlerin, eklemelerin, çıkarmaların ve değişikliklerin zaman aralıkları

Ağlarının beklenen ömrü boyunca büyüme potansiyeli

Müşterinin ağ'ındaki ve LAN'daki olumsuz fiziksel koşullarSistemin tasarımı, mimarisi ve özellikleri aşağıdakileri içermelidir:
- Data prizlerinin yoğunluğu
- Esneklik
- Patch cord yoğunluğu
- Kablolama kabinleri ve alan gereksinimleri
- Medya seçimi – bakır kablolama ve/veya fiber kablolama
- Medya seçimi - performans, fiziksel riskler
- Üretici desteği ve garantisi
- Kablo kanal ve tava tipleri, ölçüleri ve dizaynı
- Kurulum teknikleri ve kurulumun kalitesi
- Standartlara bağlılık
- Etiketleme, kayıt ve dökümantasyon
- Test ve Sertifikasyon
- Bakım ve Servisler
Maliyet etkinliğini değerlendirirken, müşteri, sadece ilk kurulum maliyetinden ziyade, kablolamanın ömrü boyunca maliyet açısından düşünmeli ve maliyeti, kablolama ömrü boyunca birkaç kez değiştirilecek olan elektronik donanım ile karşılaştırmalıdır. En düşük başlangıç maliyeti, uzun vadede her zaman en ucuz olan demek değildir, ancak sözleşme yapıldıktan sonra değişmesi zordur. İlk seferinde doğru sistemi seçmek çok önemlidir.

Maliyet etkinliğini göz önünde bulundururken aşağıdaki maddeler önem teşkil etmekedir:
- İlk kurulum maliyeti: istenmeyen ekstralar ve performans kısıtlamalarından kaçınmak için gerekli spesifikasyonları karşıladığından emin olmak
- Yönetim: Ağların kolay ve ucuz bir şekilde yeniden yapılandırılabilmesi
- Geleceğe Yönelik: giderek artan bant genişliği ve veri oranlarını destekleme yeteneği
- Bakım: sistemin çalışmasını sağlamak için gereken çaba
- Yaşam Döngüsü Değeri: uygulamaları ve donanımı kapsayan bir garantinin teminatı
  Alternatif Mimari: Pasif Optik LAN (POL)
  
  Bir POL mimarisinde, ağ, bir uç cihaza ya da optik ağ terminaline (ONT) bağlı bir optik hat terminali (OLT) olarak bilinen, 20 km'ye kadar (ya da daha fazla) pasif singlemode fiber-optik kablolama ile bir merkezi network cihazından oluşur.
  
  Geleneksel noktadan noktaya ağlara kıyasla, POL tasarımları ağ gereksinimlerine, mimariye, bina düzenine ve ekonomiye bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir.