×

IEC Standartları Doğrultusunda Kabloların Yangın Performansı Yazı Dizisi-2

Y.D.2


Kabloların Yangın Performansının Önemi ve Ürün Güvenliği


Yazı Dizisi-2


IEC Standartları Doğrultusunda Kabloların Yangın Performansı


Zekeriya Şirin


Kabloların yangın performansı göz önüne alındığında uluslararası IEC (International Electrotechnical Commission) standartları referans alınarak, 4 ana başlık altında özetlenebilir.

1)Alev İlerlemesi (Flame Propagation) :

Çoklu kablo sistemlerinde yangının ilerlemesi simüle edilmektedir. Ürün performansı ne kadar iyi ise yangının bina içinde diğer bölümlere ve katlara yayılma riski o kadar az olacaktır.

Test standardı IEC 60332-3-22AF/R, -22A, 23B/, 24C, 25D kategorilerinden oluşan 3,5 metre uzunluğunda merdivende yanma testleridir. Limitli zaman aralığında uygulanan standart alevin (20 kW) dikey düzlemde kablo demetleri üzerinden hangi uzunlukta yayıldığı tespit edilmektedir. Test sonunda yanan kısım 2,5 metreyi aşmamalıdır.

Yanma kategorilerinin karşılaştırması aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Y.D.2



















Genel olarak testlerin zorluk derecesi göreceli olarak plastik hacmine ve yanma süresine göre D’den A’ya doğru artmaktadır. Kabloların hangi yanma kategorisinde olacağı kablo tip test standartları tarafından belirlenmektedir. Kullanıcılar veya proje sahipleri ilgili kablo standartlarından aşağıda olmamak üzere daha üstün yanma kategorilerini ürünlerde talep edebilirler.

Örnek olarak aşağıdaki resimde IEC 60332-3-24 Cat.C testinde başarısız olan bir örnek verilmiştir. Kabloda alev hızlı bir şekilde ilerlemiş 10.dakikadan itibaren tamamen yanmıştır.

FR















Yangın performansı, kablo yapısı, tipi, iletken kesiti, damar sayısı, kullanılan malzemeler, katman kalınlıkları, kablo çapları gibi değişkenlere bağlıdır.
Aşağıda resimlerde ise aynı kablo tip ve kesitinde, aynı geometrik değerlere sahip ancak farklı plastik ham maddeler kullanılan iki kablonun (NHXMH –J 3x2,5 300/500 V) IEC 60332-24 kategori C testi sonuçları verilmiştir.
Örneklerden soldaki test görselinde alev merdiven boyunca ilerlemiş ve 5 dakika gibi kısa sürede tüm kablolar yanmıştır. Sağdaki resimde ise alev belli bir yüksekliğe eriştikten sonra (1 metre) yayılımı durmuş ve testi başarı ile geçmiştir.

FR1 FR2

















Alev ilerleyerek yanan numune           Alev ilerlemesi    düşük numune

Bu aynı tip ve kesitteki iki kablonun tek farkı kullanılan plastik malzemelerin farklı olmasıdır. Her iki kabloda standartların istediği elektriksel, mekanik ve termik özellikleri karşıladığı için döşemede veya kullanım ömrü boyunca benzer özellikleri gösterecektir.
Bununla birlikte yanan kablo doğal olarak yangının ilerlememesi konusunda düşük performans gösterecektir. Alevin yayılımına katkıda bulunarak yakın bölgelerdeki riski arttıracaktır.
Tip, kesit, boyut, renk, geometrik ve elektriksel parametreler olarak aynı olan kablolar doğal olarak kullanıcılar tarafından aynı performansta görülebilir. Fakat yukarıdaki örnekte olduğu gibi yanma testleri olmaksızın yanma performansını tespit etmek mümkün değildir.

Bundan sonraki yazımızda “Alev Altında Devre Bütünlüğü- IEC 60331 Standartları” anlatılacaktır.



Paylaş:
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin!
E-Bülten Kayıt