×

ETP Mühendisler için Mesleki Etik Davranıs İlkeleri ve Açıklamalar



ETP Mühendisler için Mesleki Etik Davranıs İlkeleri ve Açıklamalar

29.11.2022



Mühendis olarak verdiğimiz kararlar ile can ve mal güvenliğini sağladığımız kadar, çevreyi, toplumu ve çalıştığımız kurumların saygınlığını da etkiliyoruz. İnsan hakları ve hukuktan sorumlu olduğumuzun bilinci ile meslek etiği ilkelerine tam uymanın önemli ve gerekli olduğuna inanıyoruz. 

Bu sebepten biz mühendisler olarak beyan ederiz ki:

Mesleğimizi icra ederken, yaptığımız işlerde sadece teknik değil aynı zamanda hukuk ve insan haklarından da sorumlu olduğumuzun bilinci ile hareket etmeliyiz. Burada Meslek etiği ve mesleki davranış ilkeleri ön plana çıkmaktadır. Meslek etiği ve mesleki davranış ilkeleriyle hedeflenen şudur:

•    Ahlaki değerlerin korunması

•    Etik dışı davranışlara karşı tavır geliştirilmesi

Böylece sürdürülebilir bir iş hayatı için sektörümüzün etik değerlere uygun davranışların gelişmesine katkıda bulunarak ve dolayısıyla toplumsal değerlerin yükseltilmesini sağlayarak örnek oluşturulması anlaşılmalıdır.

Madde-1. Bilim, sanat ve mühendislik konularında yaptığımız çalışmalarda uzmanlığımızı toplum çıkarı ve çevreye duyarlı sürdürülebilir gelecek yönünde kullanırız. Önerdiğimiz çözümlerin çevreye en az zarar veren seçenekleri içermesine özen gösterir, insanlık için faydalı çalışmalar içinde oluruz. 

Mühendis, yaptığı çalışmalarda toplum çıkarını ve çevreyi önceler. Doğaya ve gelecek kuşaklara karşı sorumluluklarının bilinciyle hareket eder. Bilim ve vicdanının kabul etmediği görevi kabul etmez. Gelişen tehlikelere karşı demokratik haklarını kullanır.

Çevremize ve içinde yaşadığımız dünyaya orta ve uzun vadede zarar verecek ürünlerin üretiminden kaçınmak, çevreye duyarlı çevreyi koruyan ürün ve teknolojilerin kullanılmasına destek vermeyi benimseriz. Bu amaçla toplumsal bilincin arttırılması konusunda faaliyet gösteren yönetmelikleri, kurumları ve STK’ları destekler, aktif rol alırız.


Madde-2. Tasarım, uygulama ve işletme konusunda can güvenliği ve toplum sağlığını her şeyin üstünde tutarız. Güvenlik, hizmet kalitesi ve devamlılığı ve enerji verimliliği açısından sorun oluşturabilecek durumlara karşı gereken tüm önlemleri alırız. 

Mühendislik alanlarımızla ilgili can güvenliği, çevre koruma ve toplum sağlığı ilkeleri kanunlar ile düzenlenmiştir. Herhangi bir nedenle, ekonomik nedenler ile dahi, göz ardı etmeyiz. Uymayanlarla ilgili gerekli mercilere bildirimleri yaparız.

Güvenlik, hizmet kalitesi ve devamlılığı, enerji verimliliği konuları tasarım, uygulama, işletme aşamaları için (resmi ve/veya sivil) yönetmelik ve müşterinin belirlediği şartnamelere göre yapılır. Müşteri, ekonomik imkanlarına göre gereken hizmet seviyesini seçer ve konuyu takip eder. 


Madde-3. Din, dil, ırk, milliyet, siyasi görüş, inanç, kültür, görünüş, cinsiyet, cinsel tercih gibi hiçbir konuda ayrımcılık yapmaz, taraflara fırsat eşitliği sağlar, herkese adil ve saygılı davranırız.

Mühendis, sorumlu olduğu çalışanları arasında hiçbir şekilde ayrım yapmaz. Toplumdaki herkese adil, dürüst ve iyi niyetle yaklaşır.

Gerek işe almada gerek kariyer gelişiminde gerekse çalışanların hakları ile ilgili ayrım gözetmez ve herkese eşit olanak sağlarız. Çalışanlarının tabi olduğu mevzuat hükümlerinden doğan haklarının zamanında ve eksiksiz olarak sağlanmasına özen gösteririz. 

Şiddet ve tacizin hiçbir türüne müsaade etmeyiz. 


Madde-4. İlgili ülkenin yasalarına uygun olarak, hiçbir aşamada, hiçbir yerde çocuk işçi çalıştırılmasını kabul etmeyiz.

Tüm çocukların örgün eğitim alması temel insanlık hakkıdır. Çocuklar bu haktan, ekonomik nedenler dahil hiçbir sebeple, mahrum bırakılamaz. 

Çocuk işçiliğine, köleliğe, insan ticaretine ve zorla çalıştırmaya karşı tolerans göstermeyiz.


Madde-5. Kişi ve kuruluşların fikri mülkiyet ve telif haklarına saygı gösterir, izinsiz kullanmayız.

Teknolojik ve sanatsal yaratımlar insanlığın gelişim sürecine yapılan büyük katkılardır. Bu bilinç ile kişi ve kuruluşların fikri telif haklarına saygı göstermek temel bir yaklaşımdır.

Madde-6.Tüm faaliyetlerimizde iş yaptığımız ülkelerin hukuk mevzuatına saygı gösteririz ve yasalara uyarız. Yasadışı ya da suç olacak faaliyetlerin içinde olmayız.

Mühendis, iş yaptığı ülkelerdeki farklı hukuk mevzuatı ve yasaları öğrenir, uyar ve uygular. 

Madde-7. Ülkenin yerel gelenek ve göreneklerini gözetir, evrensel etikten kopmadan, yerele saygıya ve uyuma önem veririz.

Mühendis, tüm faaliyetlerinde, iş yaptığı ülkenin hukuk düzenine saygı gösterir ve yasalara uyar. Toplumsal sorumluluğun gereklerini yerine getirir, yasadışı ya da suç olacak faaliyetlere girmez. İş ve toplum ahlakının onaylamayacağı yol ve yöntemlere başvurmaz.

Madde-8. Rüşvet, yolsuzluk, dolandırıcılık, insan kayırma ve benzeri etik dışı davranışlar içinde bulunmayız. Hiçbir yolsuzluğa katılmaz, yolsuzluğu desteklemez ve göz yummayız. 

Olağanlaşan ve kurumsallaşan hukuk dışı uygulamaların, her topluluk ve toplumda tahribata ve yozlaşmaya neden olduğunu biliyoruz. Mühendis, topluma, mesleğe ve kendine öz saygı ve sorumlulukları gereği rüşvet almaz/vermez ve bunun olmasına göz yummaz.

Mühendis, kamu kurum ve kuruluşları ile ilişkilerde, hesap verebilirlik ve saydamlık ilkeleri doğrultusunda hareket eder, tüm faaliyet ve işlemlerin yasalar çerçevesinde yürütülmesini esas alır.


Madde-9. Yaşam boyu eğitim ve gelişim programlarına etkin olarak katılır, yenilikleri takip eder, çağdaş çözümleri müşterilerimize sunarız.

Mesleğimizde teknolojik gelişimeler yoğun olarak yaşanmaktadır. Bu gelişmelerin takip edilmesi, mühendisin vereceği hizmetin çağdaş çözümler içermesini sağlar. Yaşam boyu eğitim ilkesini amaç ediniriz. Bunun için fuarları, eğitim, tanıtım seminerleri vb. etkinlikleri takip ederiz.

Madde-10. Gelişen teknolojiler doğrultusunda hazırlanacak, güncellenecek yönetmelik ve standart çalışmalarına görüş ve katkı vermeyi ödev biliriz.

Mühendis, uzmanı olduğu konuda, güncellenecek yönetmelik, şartname ve standart çalışmalara katkı vermeyi ödev bilir. 

Madde-11. Çalışmalarımızda güncel standartlara uyarız/uyulmasını talep ederiz. Standartların gerekli olduğunu tartışmayız. Ticari çıkar veya başka nedenlerle standartlara aykırı çalışma yapmayız.

Düzen ve uyum için mühendis standartlara uyar ve uyulmasını talep eder. Standartlara uymak ve standartların dışında iş yapmamak, sürdürülebilir bir gelecek için vazgeçilmez bir esas olduğunu kabul ederiz.

Madde-12. Müşterilere, mahkemelere veya kurumlara sunduğumuz bilirkişi rapor, görüş ve bilgi notlarında, açık olur, eksik ve hatalı bilgi vermeyiz. Bağlamı içinde, gerçeğin bütününü ortaya koyarız. Bilirkişi raporlarının yönetmelikler ve güncel standartlarla uyum içinde olmasını görev biliriz. 

Mühendis, bilirkişi atandığında, özerk yani hiçbir mercinin yönlendirmesine tabi olmadan, hür vicdanına ve tecrübesine dayanarak, yönetmelikler ve güncel standartlar doğrultusunda durumu bütün yönleri ile inceler ve raporunu hazırlar. Raporda gerçeği ve gerçeğin bütününü ortaya koyar. 

Gerçeği bağlamı içinde gerçeğin bütününü söylemeli, gerçeğin dışında hiçbir şeyi söylememeliyiz. 


Madde-13. Müşteriyi dinler, istek ve ihtiyaçlarını anlar, olamayacak şeyler konusunda uyarır, olası seçenekler konusunda bilgi verir, yönetmelikler ve güncel standartlar doğrultusunda olabilecek en uygun teknik ve ekonomik çözümü sunarız. 

Müşteri her zaman uzman olmayabilir bu yüzden talepleri teknik ve ekonomik açıdan tutarlı olmayabilir.

Böylesi bir durumda mühendis, müşteriyi dinlemek, isteklerini anlamak, sonra ihtiyaçlarını anlamak ve bunları bütçe ile karşılaştırmak, yönetmelik ve güncel standartlardan taviz vermeden çözüm üretmek durumundadı
r. 

Madde-14.Teklif, sözleşme görüşmeleri ve anlaşmalarımızda güncel yasalar doğrultusunda, şeffaflık ve hesap verilebilirlik ilkesinden ayrılmayız.

Mühendis müşteriye istediği bilgileri sunmak durumundadır. Sözleşme görüşmelerinde ve daha sonra devam eden iş aşamalarında, gereken tüm hukuki, idari ve ticari tanımları açık ve net ortaya koyar. 

Madde-15. Mesleki ve teknik yetkinliğimiz dışındaki konularda yükümlülüğümüzü yerine getiremeyeceğimiz işi kabul etmez ve/veya bu konuda yardım alacağımız kaynağı açıkça göstererek belirtiriz.

Mühendis ancak uzmanı olduğu konuda çalışır. Günümüzde birçok ürün/faaliyet disiplinler arası (örneğin elektrik-mekanik) iç içe hizmet içerir. Böylesi bir durumda Mühendisten uzmanlığı dışında ek bir iş isteniyor ise uzmanı olmadığı konuyu nasıl çözeceğini, işverenden soru beklemeden, açıkça belirtir.


Madde-16. Adil rekabete inanır, meslektaşlar arası ilişki ve rekabet durumunda rakiplerimize karşı saygılı ve meslek onurunu koruyacak şekilde davranırız. Haksız rekabeti kabul etmeyiz.

Mühendis işinde diğer meslektaşları ile rekabet içinde olabilir. Rekabet sağlıklı ve sürdürülebilir bir piyasa için gereklidir. Mühendis meslek onur ve şerefini doğru taşımalı, rekabette etik ilkelerden sapmamalıdır.

Mühendis, rekabet hukuku ile ilgili düzenlemelerle uyumlu olmayı kabul eder. Mevzuatın izin verdiği sınırlar dışında, rakiplerle ya da diğer kişi ya da kuruluşlarla, doğrudan ya da dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran veya doğurabilecek nitelikte olan resmi veya gayri resmi anlaşmalar yapmaz. Rakiplerle fiyat tespiti, pazar veya müşteri tahsisi, pazar paylaşımı ve ihaleye fesat karıştırma faaliyetlerine girmez.

Mühendis, çalışma hayatında, meslektaşları ile olan sorunları aralarında çözmeyi başarır. Bilir ki; diğer kişilerin elektrik mühendislerine karşı duyacağı saygı, bir elektrik mühendisinin diğer elektrik mühendisine verdiği değerden daha fazla olamaz.


Madde-17. Ortak çalışma yapmak durumunda olduğumuz paydaşlar ile karşılıklı mesleki saygı, sorumluluk ve uyum içinde çalışır, meslek, etik ilkelerimize sahip çıkar, gerekirse uyarırız.

Böylesi bir durumda elektrik mühendisi diğer mühendis ve mimarlar ile açık bir iletimde bulunmak, saygılı olmak durumundadır. Paydaşların uygun olmayan davranışlar içinde olması durumunda paydaşlarımızı uyarırız. 

Madde-18. Çalışmalarımızda taraflara verdiğimiz gizlilik sözüne sadık kalır, müşteri, hizmet verilen gerçek ya da tüzel kişilerin bilgilerini üçüncü taraflarla paylaşmayız. Kişisel verilerin korunması kapsamında gerekli düzenlemeleri yapar ve bu bilgileri koruruz.

Mühendis, sözüne bağlı, sadık olarak tanınır. Gizlilik sözü mesleki olarak mühendisin göz ardı edemeyeceği sorumluluğudur. İş ve işin gereği olan sorumluluklarını yerine getirirken veya üçüncü şahıslar ile sohbetlerinde, hizmet verilen gerçek ya da tüzel kişilerin bilgilerin özenle korunması, paylaşılmaması esastır. 

Kişisel Verilerin korunması, 7 Nisan 2016 tarih ve 29677 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “ 6698 sayılı kanun ile düzenlenmiştir. Hizmet verilen gerçek ya da tüzel kişi bilgilerinin koruması yasal bir zorunluluktur. 


Madde-19. Müşterilerle ve tedarikçilerle -tanımlanmış mali ilişkilerin dışında- herhangi bir kişisel menfaat ilişkisine girmeyiz. Tedarikçilere karşı hâkim konumumuzu kötüye kullanamayız. Tedarikçiler ile yapılan anlaşmalara sadık kalırız.

Mühendis, müşteri ve tedarikçilerle, maddi ve manevi herhangi bir kişisel menfaat ilişkisine girmez. Tedarikçilere karşı hâkim durumunu kötüye kullanmaz. Tedarikçiler ile yapılan anlaşmalara sadık kalır. 

Madde-20. Çıkar çatışması durumunda tarafları bilgilendirir, şeffaf ve adil davranırız. İçinde bulunulan durumdan dolayı, doğrudan veya dolaylı şekilde çıkar sağlayabilecek ortaklık, firma ve/veya kişiler var ise, bunu tüm taraflara bildiririz.     

Çıkar çatışması mühendisin seçici konumunda olması ile ortaya çıkar. Seçici kişi, hâkim konumunda olduğu için ticari ilişkide olduğu kurum ve kuruluşlarla maddi manevi, doğrudan veya dolaylı, ufak büyük, kamuoyunca bilinen bilinmeyen, hiçbir çıkar ilişkisi içinde olmamalıdır. Böylesi bir durum var ise “çıkar çatışması” durumu oluşmuş demektir. 

Toplumsal yaşamda, adil rekabet ve toplumsal yarar kişisel yarardan daha üstün olduğundan, çıkar çatışması durumu ortaya çıktığında bu sorun acilen çözülmelidir. Bu O kişinin, O görevden çekilmesi veya sahip olduğu “çıkar çatışmasını” yaratan ilişkiden kurtulması ile olur. Bu mümkün olmuyor ise şeffaflık ilkesi gereği, O kişi, tüm taraflara, (ilişki biliniyor veya bilinmiyor olsun, sorulmadan) bu durumu ortaya koymalıdır.


Madde-21. Sorumluluğumuz altında çalışanların hem kurum içi hem de müşterilerle olan ilişkilerde, etik ilkelere bağlı çalışmalarını gözetir, bunun için gerekli iç düzenlemeleri yaparız.

Mühendis, sorumluluğu altında çalışanların da etik ilkeler çerçevesinde hareket etmesinden sorumludur. Bu sebepten, çalışanlarının müşterilerle olan ilişkilerinde etik ilkelerle bağdaşmayan ilişkilere girmelerini, hediye almalarını/vermelerini, şirket ve/veya müşterileri olanaklarını kişisel çıkarları için kullanmalarını engelleyici iç düzenlemelerini gerçekleştirir. 

Madde-22.  Verdiğimiz sözleri tutar, üstlendiğimiz sorumlulukları zamanında ve eksiksiz yerine getiririz. 

Söz vermek ve sözünü tutmak, verilen sözün karşılığındaki sorumlukları yerine getirmekle olur. Söz verme insanın iradi kararıdır, bu sebepten kişinin ta kendisidir. Mühendisin, mesleğini saygın bir şekilde sürdürebilmesi için sözünde durması, sadece topluma ve meslektaşlarına karşı değil, kendisine karşı için de bir zorunluktur.

Mühendis vaat ettiği hizmetlerin, ürünlerin, ödemelerin nitelik ve nicelikleri ve teslim süreleri ile ilgili sorumluluğunu taşır, gereğini yerine getirmekten kaçınmaz.

Onurlu, dürüst ve toplumsal ahlak kurallarına bağlı kalırız.

Bizlere karşı duyulan güveni sarsıcı ve saygınlığa zarar verecek tutum ve davranışlarda bulunmayız. 



 
Paylaş:
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin!
E-Bülten Kayıt