×

Elektrik Kabinleri Harici Ortam Uygulamaları Yazı Dizisi-2


Elektrik Kabinleri Harici Ortam Uygulamaları


Yazı Dizisi-2


Alpaslan Ok


4- Koruma Sınıfı IP ve IK

Panoların dış etkenlerden korunması için EN, IEC 60529 standardına göre IP koruma sınıfı ve EN, IEC 62262 ve TS EN 60068-2-75 standardına mekanik darbelere karşı korunması için IK kodunda koruma sınıflarında belli sayılarla ifade edilen testlerden geçmiş olmaları gerekmektedir.



IP sınıfında ilk numara katı cisimlere karşı, ikinci numara sıvılara karşı koruma seviyesini belirtir.

Yüksek IP sınıfı harici anlamına gelmez!

IP sınıfından rakam büyüdükçe dayanım da artmaktadır. Ancak yüksek IP sınıfına sahip olmak harici ortamlarda kullanılabilir anlamına gelmemektedir. Pazarda yüksek IP sınıfı olan ürünlerin, harici ortamda kullanılabileceğine dair bir yanılgı mevcuttur.

Her ne kadar IP sınıfı yüksek olan ürünlerin toz ve su ile ilişkisi tanımlanmış olsa da harici ortamlarda korozyona uğrama süresi daha kısadır, ayrıca güneşin radyasyon etkisi de dikkate alınmalıdır ki bu etkiler IP sınıflandırmasında kullanılmamaktadır.



Mekanik darbelere karşı koruma standartlarda IK testi olarak tanımlanmıştır. Belirlenen belli yükseklikten bırakılan cismin pano üzerinde yapacağı hasarın ölçülerek bir değer verildiği bu test ile kabinin IK seviyesi belirlenir.





Bir Amerikan standardı olan NEMA 250 standardı mahfazanın doğada birebir yaşayacağı aşağıdaki değişkenleri de dikkate alması nedeniyle IEC standardından ayrılır.

NEMA standardı aşağıdaki değişkenleri dikkate almaktadır.

  • İmalat gereklilikleri

  • Kapı ve kapakların sağlamlığı

  • Korozyon dayanım gereklilikleri

  • Buzlanma etkisi

  • Conta yaşlanması ve yağ dayanımı

  • Havalandırma etkisi


Bu sebeplerle NEMA 250 standardı ve IEC 60529 standardı birebir olarak birbirlerini karşılamamaktadır.

Tabloda yaklaşık olarak bir karşılaştırma verilmiştir.  Burada A, ilk karakter, B ikinci karakter olarak dikkate alınmalıdır. Gölgelenmiş alanlar kapsanan kısımları göstermektedir.



Örneğin; IEC olarak IP45 olan ürün NEMA karşılığında;

A-4 Birinci karakter 3, 3S, 4, 4X, 5, 6, 6P, 12, 12K, 13 tarafından karşılanmaktadır.

B-5 İkinci karakter ise, 3, 3S, 4, 4X, 6, 6P tarafından karşılanmaktadır.

Dolayısıyla ikisini de karşılayanlar dikkate alındığında IP45’i sağlayanlar 3, 3S, 4, 4X, 6, 6P olacaktır.

Tablo Kaynak; Nema Standards Publication. A Brief Comparasion of NEMA 250 - IEC60529. Yayımlayan; National Electrical Manufacturers Association

5- Vandalizm ve Hırsızlık

Vandallık veya akım olarak vandalizm, bilerek ve isteyerek, kişiye ya da kamuya ait bir mala, araca ya da ürüne zarar verme eylemidir.







Özellikle harici tip panolarda vandalizm sorunu daha belirgin ortaya çıkmaktadır ve panoların vandallardan korunması gereklidir.

Bunun için panonun sökülebileceği noktalara ulaşımın engellenmesi gerekir. Bazalara ulaşımın engellenmesi için ön kapı açılmadan zemine bağlantıya ulaşılamaması sağlanmalıdır. Ayrıca yan kapakların da ön kapı açılmadan sökülmesi veya zarar verilmesi engellenmelidir.

Ön kapıda gizli menteşe kullanılmalı ve kilit yapısı çok noktadan kilitli olacak şekilde tasarım yapılmalıdır. Menteşe yerinin dıştan görünmemesi vandalların doğrudan hedef almasını engellemektedir.

Hırsızlık Koruması için Testler

Elektrik panolarının içerisindeki bakır ya da bakır içeren şalt cihazları, kablolar vs. panoları hırsızlar için bir cazibe noktası yapmaktadır.



EN 1627:2011 standardı hırsızlığa karşı alınan önlemler için yapılan testleri tanımlar. Tabloda bu testin hangi tip aletlerle ve ne kadar sürede yapıldığı verilmiştir. Bu seviyelerde, RC4 testi belli bir seviye için yeterli olacaktır. Bu durumda test süresi 10-30dk olmaktadır.

Bundan sonraki yazımızda "Korozyon Dayanımı" anlatılacaktır.

Paylaş:
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin!
E-Bülten Kayıt