BIM, Yapı Sınıflandırma Sistemlerinin Karşılaştırması

Mehnur Yılmaz, Erdoğan Hızlı, Eren Pala 

ETP BIM Çalışma Grubu

OmniClass tablo 23'ün bazı öğeleri bir yapıdaki konumlarına göre, bazılarını ise işlev veya kullanıma göre grupladığı görülmektedir.

Uniclass 2015 tablosunun ilk düzeyi ayrıca gruplandırma için birden çok farklı kriter kullanır. Bazı durumlarda bu bir öğelerin kullanımıdır, diğerlerinde gerçekleştirdikleri işlevdir.

IEC 81346-2  tanımlanmış nesne sınıfları ve bunlarla ilişkili harf kodları ile sınıflandırma şemaları oluşturur ve öncelikle referans tanımlamalarında ve genel türlerin belirlenmesinde kullanılması amaçlanmıştır. Sınıflandırma şemaları, tüm teknik disiplinlerdeki ve endüstrinin tüm dallarındaki nesneler için geçerlidir.

•    Sınıflandırma şemasının ana sınıfları, sınıflandırılan nesne ve kodların sınıflandırılması.

•    Sınıflar tanımlarına göre tanımlanır. 

•    Mekanlar için ayrı bir sınıflandırma şeması sağlanmıştır. 

ISO 19650-1: 2018, sınıflandırmanın ISO 12006-2 ile uyumlu olmasını önerir. Bu standart uluslararası sınıflandırma sistemlerinin çerçevesini tanımlar. Her ülke veya bölgenin bu standarda göre kendi sürümü olabilir ve Birleşik Krallık’da bu sınıflandırma sistemi (NBS tarafından yazılan-buraya bakınız) Uniclass 2015'tir. Bu, yapım elemanları, etkinlikler, roller, mekânlar ve hatta tüm tesis şeklinde olup olmadığına bakılmaksızın tüm bilgi formlarına uygulanabilir. Nesne bilgileri ISO 12006-3 ile uyumlu olmalıdır.

Ortak Veri Ortamı içindeki bilgilerin indekslenmesine ve alınmasına izin vermek için, ISO19650-2, 5.1.7 maddesi her bir bilgi deposunun bir üstveri niteliği kullanılarak sınıflandırılması gerektiğini belirtir. Ayrıca, bilgileri RICS Yeni Ölçüm Kuralları standartlarında bulunan ölçüm kuralları veya SFG20⁷ bakım standardı gibi diğer endüstri tabanlı sınıflandırma sistemleri veya yapılandırılmış, kodlanmış listelerle eşleştirmemize izin verir.

BIM Sınıflandırma ve Tanımları 

BIM standardı, bina bilgi modellemesinin bir tesisin fiziksel ve işlevsel özelliklerinin dijital bir temsili olduğunu belirtir. BIM sınıflandırma kodları, her iş grubuna göre bir ürünlerin veya nesnelerin ne olduğunun tanımı ve bu ürünlerin evrensel bir referans veya standartlaştırılmış bir sistem sağlaması ve bu küresel referansı, insanlar ve bilgisayar tarafından okunabilir hale getirmek BIM sınıflandırma oluşumunun amacıdır. Sonuç olarak tasarım öğeleri ve rolleri üzerindeki karmaşıklığı ortadan kaldırarak sanal bir ortamda bir yapı için tasarım sürecini kolaylaştıran bir sistemdir.

OmniClass, MasterFormat ve UniFormat Kuzey Amerika sınıflandırmalarıdır. Kuzey Amerika’da birden fazla sınıflandırma oluşmasının sebebi amaç ve sınıflandırma içerikleridir. OmniClass, yapılı çevredeki tüm nesneler için ürün bilgilerinin organizasyonu, sıralaması bulunması ve ISO 12006-2-3 standartlarına uygun sınıflandırılmasıdır. MasterFormat, inşaat işlerinin gereksinimleri, ürünleri düzenlemek ve ihale, şartname için kullanılan sınıflandırmadır. UniFormat, OmniClass nesne veya ürünlerin sınıflandırma içeriklerine oranla ürünlerin daha fazla bilgi içeriğinin olmuş olduğu ve temel olarak maliyet çıkarma süreçlerine yardımcı olan sınıflandırma tabloları içermektedir.

Uniclass, İngiltere’nin BIM sınıflandırmasıdır. Ürün veya nesnelerin tasarım ve inşaat süreçleri için tüm materyal bilgilerinin bulunmuş olduğu sınıflandırma tabloları bulunmaktadır.


Unıclass

Construction Industry Project information Committee (CPIC) ve National Building Specifications (NBS) tarafından çıkarılmıştır. Uniclass, NBS tarafından sağlanan tüm sektörleri ve rolleri kapsayan yapılı çevre için birleşik bir sınıflandırma sistemidir. Uniclass, yapılı çevre varlıkları için gereken her şeyi organize etmenin ve her genel öğe için, herkes tarafından kullanılabilecek mantıksal bir kod sağlamanın bir yoludur. Uniclass, benzer malzemeleri bir arada gruplandırmak, bunları tutarlı bir şekilde düzenlemek ve aramayı kolaylaştırmak için bir dizi tablo kullanır ve ayrıca bilgi yönetimi süreçlerini, proje yönetimini ve iletişimi destekleyecek tablolar da bulunmaktadır. Uniclass, binaların tüm yaşam döngüsünün, peyzaj özelliklerinin ve altyapı varlıklarının tutarlı bir yaklaşımla sınıflandırılabildiği, yapılı çevrede yer alan herkes için uygun ve her türlü genişleme kapsamına sahip birleşik bir sınıflandırma olduğunu ifade eder.

OmniClass

Construction Specifications Institute (CSI) ve Construction Specifications Canada (CSC) tarafından çıkarılmıştır. OmniClass, bina yaşam döngüsü ve proje yönetim için hem MasterFormat hem de UniFormat’ ın temel unsurlarını kapsayan, inşaat sektörü için kapsamlı bir sınıflandırma sistemidir. OmniClass veya OCCS olarak bilinen inşaat sektörü için özel olarak tasarlanmış bilgileri organize etmenin ve almanın bir yoludur. OmniClass, raporların ve nesne kitaplıklarının düzenlenmesinden ihtiyaçlarınızı karşılayan bilgileri elde etmek için verileri toplama veya detaya inme yolu sağlamaya kadar, Bina Bilgi Modelleme (BIM) alanındaki birçok uygulama için faydalıdır. OmniClass, tablolarının temelini oluşturmak için kullanımda olan diğer mevcut sistemlerden yararlanır. OmniClass, tasarımdan yıkıma veya yeniden kullanıma kadar tüm tesis yaşam döngüsü boyunca Kuzey Amerika mimari, mühendislik ve inşaat endüstrisi tarafından oluşturulan ve kullanılan bilgileri sınıflandırmak için standart bir temel sağlamak için tasarlanmıştır. OmniClass, her biri farklı bir yapı bilgisi yönünü temsil eden 15 hiyerarşik tablodan oluşur.  Uniclass ve Omniclass aynı çerçeveye ( ISO 12006-2: 2015) sahip olmalarına rağmen, Uniclass yeni güncellenmiştir ve BIM' de kullanımı daha kolaydır.

MasterFormat

Construction Specifications Institute (CSI) ve Construction Specifications Canada (CSC) tarafından çıkarılmıştır. MasterFormat inşaat projeleri için spesifikasyonları ve iş sonuçlarını organize etmek için mimarlık, mühendislik ve inşaat endüstrisi için önemli standardıdır. MasterFormat, projeyi ortak bir standart altında birleştirir, tasarımlar, yapı ürünleri, inşaat öncesi faaliyetler, sözleşmeler, verimli bir inşaat projesinin tüm aşamalarını destekler.

UniFormat 

Construction Specifications Institute (CSI) ve Construction Specifications Canada (CSC) tarafından çıkarılmıştır. UniFormat bir binanın yaşam döngüsü boyunca tasarım ve yönetim için bir çerçeve sağlayan yapı elemanları, sistemler için bir sınıflandırma sistemidir. Temeller, iç-dış duvarlar, çatı sistemleri, mekanik ve elektrik sistemleri ve saha çalışması gibi bileşenler dahil olmak üzere bina sistemlerini sınıflandırmak ve tasarım süreçlerini erken bitirmek amacı ile UniFormat standartları uygulanır.