ETİK
KÜLTÜR & SANAT
Aydınlatma Sektöründe EkoTasarım ve Enerji Etiketleme Kılavuzu Bölüm-1
.png)
Aydınlatma Sektöründe EkoTasarım ve Enerji Etiketleme Kılavuzu
Bölüm-1
(Eko Tasarım)
Burak Çıkırık
ETP-Nisan 2021
GİRİŞ
1 Eylül 2021 tarihinde yürürlüğe girecek (EU) 2019/2020 Işık kaynağı ve ayrı kontrol donanımlarının çevreye duyarlı tasarım gereklilikleri(Eko Tasarım) ve (EU) 2019/2015 Işık kaynaklarının enerji etiketleme gereklilikleri yönetmelikleri konusunda yerli aydınlatma üreticilerini bilgilendirmek amacıyla Lighting Europe kılavuzları referans alınarak bu kılavuz hazırlanmıştır.
1 Eylül 2021 tarihinde yürürlüğe girecek (EU) 2019/2020 Işık kaynağı ve ayrı kontrol donanımlarının çevreye duyarlı tasarım gereklilikleri(Eko Tasarım) ve (EU) 2019/2015 Işık kaynaklarının enerji etiketleme gereklilikleri yönetmelikleri konusunda yerli aydınlatma üreticilerini bilgilendirmek amacıyla Lighting Europe kılavuzları referans alınarak bu kılavuz hazırlanmıştır.
Bu çalışmaya önder olan ve bu çalışmayı gerçekleştiren ETP Eko Tasarım ve Enerji Etiketleme Çalışma Grubu liderimiz Sn. Burak Çıkırık’a ve çalışmaya katkı koyan çalışma grubu üyeleri Sn. Zeynep Akkaya, Sn. Sedat Erten, Sn. Zübeyde Yazıcı, Sn. Kevork Benlioğlu, Sn. Fedai Varol, Sn. Ebru Kurucu ve Sn.Sabri Günaydın’a içtenlikle teşekkür ederiz.
.png)
BÖLÜM-1: (EU) 2019/2020 – SLR (Single Lighting Regulation)
2009/125/EC Eko Tasarım Direktifi’nin 244/2009, 245/2009 ve 1194/2012 sayılı yönetmelikleri 1 Eylül 2021 tarihi itibariyle yerini (EU) 2019/2020’ye bırakacaktır. SLR (Single Lighting Regulation) adı verilen ışık kaynağı ve ayrı kontrol donanımlarının çevreye duyarlı tasarım gerekliliklerini düzenleyen bu yeni yönetmeliğin 2 yıllık bir geçiş süreci sonunda 1 Eylül 2023’te tam olarak uygulamaya geçmesi planlanmaktadır.
Artan enerji performans limitleri nedeniyle sonraki bölümlerde değineceğimiz bazı geleneksel aydınlatma teknolojileri kullanılamayacaktır. Ayrıca yeni yönetmelik ile ışık kaynaklarının ve ayrı kontrol donanımlarının çıkartılabilirlik ve değiştirilebilirlik durumları da düzenleniyor.
.png)
Madde 1: Kapsam
• (EU) 2019/2020 yönetmeliği, ışık kaynaklarının ve ayrı kontrol donanımlarının eko tasarım gerekliliklerini düzenler. Ayrıca içeren ürün içerisindeki ışık kaynakları ve kontrol donanımlarına da uygulanır.
• Özel amaçlı kullanılan ışık kaynakları ve ayrı kontrol donanımları bu yönetmeliğin kapsamı dışındadır (Yönetmeliğin Ek III.1 ve III.2 bölümlerinde kapsam dışı ürünler tanımlanmıştır).
• Ek III.3’de belirtilen ürünler ise bu yönetmelik kapsamı dışında olsalar da Ek II.3(e) bölümünde belirtilen bilgi gerekliliklerini sağlamalıdır.
Madde 2: Tanımlamalar
Işık kaynağı: Elektrikle çalıştırılabilen ve ışık yayan ve ayrıca aşağıdaki optiksel özelliklere sahip olan üründür. Akkor filamanlı lambalar kapsam dışındadır.
1. x ve y renk koordinatları aşağıdaki aralıkla sınırlanan:
0,270 < x < 0,530 ve
– 2,3172 x2 + 2,3653 x – 0,2199 < y < – 2,3172 x2 + 2,3653 x – 0,1595
Aşağıdaki grafikten renk aralığının 1940...12500K olduğu görülebilir.
.png)
.png)
LED için (e) şekli ile gösterilen hesaplama dikkate alınacaktır.
3. Işık akısı 60...82000 lm arasında olan,
4. Renk geri verim endeksi CRI > 0 olan ürünler.
Not: Led çipleri, led yongaları, led paketleri yarı mamuldür ve ışık kaynağı olarak değerlendirilemezler.
Kontrol donanımı: Şebeke gerilimini, ışık kaynağının gerektirdiği değerlere çeviren ve ışık kaynağını elektriksel olarak besleyen, elektriksel güvenlik ve elektro manyetik uyumluluk şartlarını da sağlayan, ışık kaynağına entegre ya da ayrı üründür. Örneğin LED sürücüler birer kontrol donanımıdır, 230V AC besleme gerilimini, LED modülün ihtiyacı olan DC gerilime dönüştürürler.
Ayrı kontrol donanımı: Işık kaynağına entegre olmayan, çıkartılabilir ve pazarda da ayrı olarak satılabilir üründür.
İçeren Ürün: Bir veya birden fazla ışık kaynağını veya ayrı kontrol donanımını veya ikisini birden içeren üründür(örneğin aydınlatma armatürü). Işık kaynağının ve kontrol donanımının çıkartılabilme durumuna göre karşılanması gereken yükümlülükler aşağıdaki gibi özetlenmiştir.
.png)
Işık kaynağı ya da ayrı kontrol donanımı olmayan bir armatür içeren ürün olarak değerlendirilemez. Eğer standart bir lamba ile birlikte satılıyorsa burada lambanın ışık kaynakları için eko tasarım ve enerji etiketleme gerekliliklerine uygun olması gerekmektedir.
İçeren ürün üreticisi, ürün içerisindeki ışık kaynağı ve ayrı kontrol donanımlarının da ilgili CE direktifleri ve standartlarına uygunluğundan ve eko tasarım yönetmeliğine uygunluğundan sorumludur.
Yönetmeliğin Madde 2’sinde yer alan diğer tanımlar (ışık akısı, ışık kaynağı türleri, renk geri verimi vb gibi temel değerler), bu kılavuzda yeniden açıklanmamış, yalnızca kritik olan yukarıdaki tanımlamalar yapılmıştır. Detaylı tanımlamalar için (EU) 2019/2020 yönetmeliğine bakılabilir.
Madde 3: Eko Tasarım Gereklilikleri
1. Enerji verimliliği gereklilikleri:
a) Bir ışık kaynağının beyan edilen güç tüketimi (Pon), beyan edilen faydalı ışık akısının ve beyan edilen renk geri verim endeksinin bir fonksiyonu olarak tanımlanan izin verilen maksimum gücü aşmayacaktır.
Ponmax = C x (L + Φuse / (F x η)) x R;
Ponmax : İzin verilen maksimum güç [W],
C : Düzeltme faktörü, Tablo 2’den bulunur,
L : Kayıp faktörü [W], Tablo 1’den bulunur,
Φuse : Faydalı ışık akısı [lm],
F : Etkinlik faktörü, doğrusal olmayan ışık kaynakları için 1,0; doğrusal ışık kaynakları için 0,85 alınır,
η : Eşik etkinlik değeri [lm/W], Tablo 1’den bulunur,
R : Renk geri verim (CRI) faktörü, CRI≤25 ise 0,65 alınır. CRI>25 ise (CRI+80)/160’dan hesaplanır.
* Bağlı ışık kaynakları (Connected Light Sources) için L=2,0 alınacaktır.
Yüksek parlaklıklı ışık kaynağı (HLLS) için belirtilen bonus C değeri yalnızca doğrusal olmayan ışık kaynakları için temel C değeri üzerine eklenebilir, doğrusal ışık kaynakları için eklenemez.
Son kullanıcının yayılan ışığın spektrumunu ve/veya huzme açısını uyarlamasına izin veren ve böylece faydalı ışık akısı, CRI değeri ve/veya CCT(renk sıcaklığı) değeri ve/veya ışık kaynağının doğrusallığı değiştirilebilen ışık kaynakları, referans kontrol ayarları kullanılarak değerlendirilecektir.
Işık kaynağının bekleme durumundaki gücü (Psb - Stand by power) 0,5W’ı aşmayacaktır.
Bağlı bir ışık kaynağının ağa bağlı bekleme gücü (Pnet) 0,5 W'ı aşmayacaktır. Psb ve Pnet için izin verilen değerler birbirine eklenmeyecektir.
b) 1 Eylül 2021'den itibaren, tam yükte çalışan ayrı kontrol donanımının minimum enerji verimliliği gereksinimleri için Tablo 3'te belirlenen değerler geçerli olacaktır:
Tablo: Minimum enerji verimliliği değerleri
Multi-watt kontrol donanımları, çalışabilecekleri maksimum güce göre yukarıdaki tablodan değerlendirilirler.
Ayrı kontrol donanımının yüksüz gücü (Pno) 0,5 W’ı geçmemelidir. Bu durum yalnızca imalatçının veya ithalatçının teknik belgelerde yüksüz mod için tasarlandığını beyan ettiği ayrı kontrol donanımları için geçerlidir.
Ayrı kontrol donanımının bekleme durumundaki gücü (Psb - Stand by power) 0,5W’ı aşmayacaktır.
Bağlı bir ayrı kontrol donanımının ağa bağlı bekleme gücü (Pnet) 0,5 W'ı aşmayacaktır. Psb ve Pnet için izin verilen değerler birbirine eklenmeyecektir.
2. Fonksiyonel gereklilikler: 1 Eylül 2021’den itibaren ışık kaynakları için fonksiyonel gereklilikler aşağıdaki gibidir:
a) Renk Geri Verimi : CRI ≥ 80. (Faydalı ışık akısı 4000lm’den büyük HID lambalar ve dış mekan-endüstriyel uygulamalar ve diğer CRI < 80 izin verilen uygulamalarda, paket üzerinde ve basılı/elektronik dökümanlarda bu durum açıkça belirtilmek kaydıyla bu zorunluluk aranmaz).
b) Yer değiştirme faktörü(Displacement Factor - DF): Yerdeğiştirme faktörü, bozulma faktörü ile birlikte güç faktörünü belirleyen iki bileşenden biridir. Güç faktörünü aşağıdaki gibi tanımlayabiliriz:
.png)
c) Lumen bakım faktörü (LMF): LED ve OLED ürünlerde geçerlidir. Yönetmelik Ek-V’e göre yapılan dayanıklılık testi ile aşağıdaki gibi hesaplanır:
.png)
BÖLÜM-1: (EU) 2019/2020 – SLR (Single Lighting Regulation)
2009/125/EC Eko Tasarım Direktifi’nin 244/2009, 245/2009 ve 1194/2012 sayılı yönetmelikleri 1 Eylül 2021 tarihi itibariyle yerini (EU) 2019/2020’ye bırakacaktır. SLR (Single Lighting Regulation) adı verilen ışık kaynağı ve ayrı kontrol donanımlarının çevreye duyarlı tasarım gerekliliklerini düzenleyen bu yeni yönetmeliğin 2 yıllık bir geçiş süreci sonunda 1 Eylül 2023’te tam olarak uygulamaya geçmesi planlanmaktadır.
Artan enerji performans limitleri nedeniyle sonraki bölümlerde değineceğimiz bazı geleneksel aydınlatma teknolojileri kullanılamayacaktır. Ayrıca yeni yönetmelik ile ışık kaynaklarının ve ayrı kontrol donanımlarının çıkartılabilirlik ve değiştirilebilirlik durumları da düzenleniyor.
Madde 1: Kapsam
• (EU) 2019/2020 yönetmeliği, ışık kaynaklarının ve ayrı kontrol donanımlarının eko tasarım gerekliliklerini düzenler. Ayrıca içeren ürün içerisindeki ışık kaynakları ve kontrol donanımlarına da uygulanır.
• Özel amaçlı kullanılan ışık kaynakları ve ayrı kontrol donanımları bu yönetmeliğin kapsamı dışındadır (Yönetmeliğin Ek III.1 ve III.2 bölümlerinde kapsam dışı ürünler tanımlanmıştır).
• Ek III.3’de belirtilen ürünler ise bu yönetmelik kapsamı dışında olsalar da Ek II.3(e) bölümünde belirtilen bilgi gerekliliklerini sağlamalıdır.
Madde 2: Tanımlamalar
Işık kaynağı: Elektrikle çalıştırılabilen ve ışık yayan ve ayrıca aşağıdaki optiksel özelliklere sahip olan üründür. Akkor filamanlı lambalar kapsam dışındadır.
1. x ve y renk koordinatları aşağıdaki aralıkla sınırlanan:
0,270 < x < 0,530 ve
– 2,3172 x2 + 2,3653 x – 0,2199 < y < – 2,3172 x2 + 2,3653 x – 0,1595
Aşağıdaki grafikten renk aralığının 1940...12500K olduğu görülebilir.
LED için (e) şekli ile gösterilen hesaplama dikkate alınacaktır.
3. Işık akısı 60...82000 lm arasında olan,
4. Renk geri verim endeksi CRI > 0 olan ürünler.
Not: Led çipleri, led yongaları, led paketleri yarı mamuldür ve ışık kaynağı olarak değerlendirilemezler.
Kontrol donanımı: Şebeke gerilimini, ışık kaynağının gerektirdiği değerlere çeviren ve ışık kaynağını elektriksel olarak besleyen, elektriksel güvenlik ve elektro manyetik uyumluluk şartlarını da sağlayan, ışık kaynağına entegre ya da ayrı üründür. Örneğin LED sürücüler birer kontrol donanımıdır, 230V AC besleme gerilimini, LED modülün ihtiyacı olan DC gerilime dönüştürürler.
Ayrı kontrol donanımı: Işık kaynağına entegre olmayan, çıkartılabilir ve pazarda da ayrı olarak satılabilir üründür.
İçeren Ürün: Bir veya birden fazla ışık kaynağını veya ayrı kontrol donanımını veya ikisini birden içeren üründür(örneğin aydınlatma armatürü). Işık kaynağının ve kontrol donanımının çıkartılabilme durumuna göre karşılanması gereken yükümlülükler aşağıdaki gibi özetlenmiştir.
Işık kaynağı ya da ayrı kontrol donanımı olmayan bir armatür içeren ürün olarak değerlendirilemez. Eğer standart bir lamba ile birlikte satılıyorsa burada lambanın ışık kaynakları için eko tasarım ve enerji etiketleme gerekliliklerine uygun olması gerekmektedir.
İçeren ürün üreticisi, ürün içerisindeki ışık kaynağı ve ayrı kontrol donanımlarının da ilgili CE direktifleri ve standartlarına uygunluğundan ve eko tasarım yönetmeliğine uygunluğundan sorumludur.
Yönetmeliğin Madde 2’sinde yer alan diğer tanımlar (ışık akısı, ışık kaynağı türleri, renk geri verimi vb gibi temel değerler), bu kılavuzda yeniden açıklanmamış, yalnızca kritik olan yukarıdaki tanımlamalar yapılmıştır. Detaylı tanımlamalar için (EU) 2019/2020 yönetmeliğine bakılabilir.
Madde 3: Eko Tasarım Gereklilikleri
1. Enerji verimliliği gereklilikleri:
a) Bir ışık kaynağının beyan edilen güç tüketimi (Pon), beyan edilen faydalı ışık akısının ve beyan edilen renk geri verim endeksinin bir fonksiyonu olarak tanımlanan izin verilen maksimum gücü aşmayacaktır.
Ponmax = C x (L + Φuse / (F x η)) x R;
Ponmax : İzin verilen maksimum güç [W],
C : Düzeltme faktörü, Tablo 2’den bulunur,
L : Kayıp faktörü [W], Tablo 1’den bulunur,
Φuse : Faydalı ışık akısı [lm],
F : Etkinlik faktörü, doğrusal olmayan ışık kaynakları için 1,0; doğrusal ışık kaynakları için 0,85 alınır,
η : Eşik etkinlik değeri [lm/W], Tablo 1’den bulunur,
R : Renk geri verim (CRI) faktörü, CRI≤25 ise 0,65 alınır. CRI>25 ise (CRI+80)/160’dan hesaplanır.
| Işık kaynağı türü | η[lm/W] | L [W] |
| Linear Floresan T5-HE | 98,8 | 1,9 |
| Linear Floresan T5-HO, 4000≤Φ≤5000 lm | 83,0 | 1,9 |
| Linear Floresan T5-HO, diğer lm değerleri | 79,0 | 1,9 |
| Floresan T5 dairesel | 79,0 | 1,9 |
| Floresan T8 (T8 U kesitliler dahil) | 89,7 | 4,5 |
| 1 Eylül 2023’den itibaren T8 2-4 ve 5 foot floresanlar | 120,0 | 1,5 |
| Manyetik indüksiyon ışık kaynakları | 70,2 | 2,3 |
| CFLni kompakt floresan | 70,2 | 2,3 |
| Floresan T9 dairesel | 71,5 | 6,2 |
| HPS - Yüksek Basınçlı Sodyum – Tek uçlu | 88,0 | 50,0 |
| HPS - Yüksek Basınçlı Sodyum – Çift uçlu | 78,0 | 47,7 |
| MH – Metal Halide - ≤ 405W tek uçlu | 84,5 | 7,7 |
| MH – Metal Halide - > 405W tek uçlu | 79,3 | 12,3 |
| MH – Metal Halide – seramik çift uçlu | 84,5 | 7,7 |
| MH – Metal Halide – kuartz çift uçlu | 79,3 | 12,3 |
| OLED | 65,0 | 1,5 |
| 1 Eylül 2023’e kadar Halojen G9, G4 ve GY6.35 | 19,5 | 7,7 |
| Halojen R7s ≤ 2700 lm | 26,0 | 13,0 |
| Yukarıda belirtilmeyen diğer ışık kaynakları | 120,0 | 1,5* |
Tablo: Işık kaynağı türüne bağlı olarak eşik etkinlik değeri ve kayıf faktörü
| Işık kaynağı türü | Temel C değeri |
| Doğrusal olmayan ve şebeke gerilimiyle çalıştırılmayan | 1,00 |
| Doğrusal olmayan ve şebeke gerilimiyle çalıştırılan | 1,08 |
| Doğrusal ve şebeke gerilimiyle çalıştırılmayan | 1,15 |
| Doğrusal ve şebeke gerilimiyle çalıştırılan | 1,23 |
| Özel ışık kaynağı özellikleri | C değerine ilave değerler |
| CCT>5000K FL ya da HID | +0,10 |
| FL CRI>90 | +0,10 |
| İkincil kaplamalı HID | +0,10 |
| Doğrusal olmayan ve şeffaf olmayan kaplamalı MH >405W | +0,10 |
| Doğrusal ve kamaşma önleyicili | +0,20 |
| Renk ayarlı ışık kaynağı (CTLS) | +0,10 |
| Yüksek parlaklıklı ışık kaynağı (HLLS) | +0,0058 x parlaklık - 0,0167 |
Tablo: Düzeltme faktörü
Yüksek parlaklıklı ışık kaynağı (HLLS) için belirtilen bonus C değeri yalnızca doğrusal olmayan ışık kaynakları için temel C değeri üzerine eklenebilir, doğrusal ışık kaynakları için eklenemez.
Son kullanıcının yayılan ışığın spektrumunu ve/veya huzme açısını uyarlamasına izin veren ve böylece faydalı ışık akısı, CRI değeri ve/veya CCT(renk sıcaklığı) değeri ve/veya ışık kaynağının doğrusallığı değiştirilebilen ışık kaynakları, referans kontrol ayarları kullanılarak değerlendirilecektir.
Işık kaynağının bekleme durumundaki gücü (Psb - Stand by power) 0,5W’ı aşmayacaktır.
Bağlı bir ışık kaynağının ağa bağlı bekleme gücü (Pnet) 0,5 W'ı aşmayacaktır. Psb ve Pnet için izin verilen değerler birbirine eklenmeyecektir.
b) 1 Eylül 2021'den itibaren, tam yükte çalışan ayrı kontrol donanımının minimum enerji verimliliği gereksinimleri için Tablo 3'te belirlenen değerler geçerli olacaktır:
| Kontrol donanımının beyan edilen çıkış gücü (Pcg) veya ışık kaynağının beyan edilen gücü (Pls), [W] | Minimum enerji verimliliği |
| Halojen ışık kaynakları için kontrol donanımı | |
| Tüm güçler Pcg | 0,91 |
| Floresan ışık kaynakları için kontrol donanımı | |
| Pls ≤ 5 | 0,71 |
| 5 < Pls ≤ 100 | Pls/(2 x √(Pls /36)+38/36 x Pls+1) |
| 100 < Pls | 0,91 |
| HID (Yüksek yoğunluklu deşarjlı) ışık kaynakları için kontrol donanımı | |
| Pls ≤ 30 | 0,78 |
| 30 < Pls ≤ 75 | 0,85 |
| 75 < Pls ≤ 105 | 0,87 |
| 105 < Pls ≤ 405 | 0,90 |
| 405 < Pls | 0,92 |
| LED veya OLED ışık kaynakları için kontrol donanımları | |
| Tüm güçler Pcg | Pcg 0,81 / (1,09 x Pcg 0,81+2,10) |
Tablo: Minimum enerji verimliliği değerleri
Multi-watt kontrol donanımları, çalışabilecekleri maksimum güce göre yukarıdaki tablodan değerlendirilirler.
Ayrı kontrol donanımının yüksüz gücü (Pno) 0,5 W’ı geçmemelidir. Bu durum yalnızca imalatçının veya ithalatçının teknik belgelerde yüksüz mod için tasarlandığını beyan ettiği ayrı kontrol donanımları için geçerlidir.
Ayrı kontrol donanımının bekleme durumundaki gücü (Psb - Stand by power) 0,5W’ı aşmayacaktır.
Bağlı bir ayrı kontrol donanımının ağa bağlı bekleme gücü (Pnet) 0,5 W'ı aşmayacaktır. Psb ve Pnet için izin verilen değerler birbirine eklenmeyecektir.
2. Fonksiyonel gereklilikler: 1 Eylül 2021’den itibaren ışık kaynakları için fonksiyonel gereklilikler aşağıdaki gibidir:
a) Renk Geri Verimi : CRI ≥ 80. (Faydalı ışık akısı 4000lm’den büyük HID lambalar ve dış mekan-endüstriyel uygulamalar ve diğer CRI < 80 izin verilen uygulamalarda, paket üzerinde ve basılı/elektronik dökümanlarda bu durum açıkça belirtilmek kaydıyla bu zorunluluk aranmaz).
b) Yer değiştirme faktörü(Displacement Factor - DF): Yerdeğiştirme faktörü, bozulma faktörü ile birlikte güç faktörünü belirleyen iki bileşenden biridir. Güç faktörünü aşağıdaki gibi tanımlayabiliriz:
λ=Kdisplacement x Kdistortion
Burada Kdisplacement Yer değiştirme faktörünü, Kdistortion ise bozulma faktörünü tanımlamaktadır. THD ise toplam harmonik bozulmadır.
c) Lumen bakım faktörü (LMF): LED ve OLED ürünlerde geçerlidir. Yönetmelik Ek-V’e göre yapılan dayanıklılık testi ile aşağıdaki gibi hesaplanır:
Buradaki L70 değeri L70 B50 beyan edilen ömür değeridir. Eğer hesaplanan XLMF,MIN değeri %96’yı geçerse, %96 olarak kullanılmalıdır.
.png)
d) Hayatta kalma faktörü (Survival factor): Işık kaynakları, Ek V'te verilen dayanıklılık testini takiben Ek IV, Tablo 6'daki "Hayatta kalma faktörü (LED ve OLED için)" satırında belirtildiği gibi çalışır durumda olmalıdır.
e) Renk tutarlılığı (LED ve OLED ler için): Renk koordinatları 6 adımlı (ya da daha az) MacAdam Elipsi içinde olmalıdır. Bu özellik yanyana çalışan ledlerin birbirleri arasında renk tutarlılıkları açısından çok önemlidir.
f) Titreme (Flicker – Şebekeden beslenen LED ve OLED ler için): Tam yük durumunda Pst LM ≤ 1,0 olmalıdır. Test, stabilize edilmiş 230 V (+/- % 0,5) ve 50 Hz (+/-% 0,5) besleme ile IEC TR 61547-1'e göre yapılmalıdır. Dim edilebilir ışık kaynakları için test tam yükte yapılmalıdır. Test edilen ışık kaynağı, sensörle birlikte diğer ışık kaynaklarından gelen parazitleri önlemek için optik olarak korumalı bir ortama yerleştirilmelidir. Burada kullanılan titreşim ölçüsü, standartlarda tanımlandığı gibi "st" kısa vadeli ve "LM" hafif titreşim ölçer yöntemi anlamına gelen "PstLM" parametresidir. PstLM = 1 değeri, ortalama bir gözlemcinin %50'lik bir titreme tespit etme olasılığına sahip olduğu anlamına gelir.
g) Stroboskopik etki (LED ve OLED ler için): Tam yük durumunda SVM ≤ 0,4 olmalıdır. (Faydalı ışık akısı 4000lm’den büyük HID lambalar ve dış mekan-endüstriyel uygulamalar ve diğer CRI < 80 izin verilen uygulamalarda, paket üzerinde ve basılı/elektronik dökümanlarda bu durum açıkça belirtilmek kaydıyla bu zorunluluk aranmaz). Test, IEC TR 63158'e göre stabilize edilmiş 230 V (+/-% 0,5), gerilimin maksimum toplam harmonik bozulması (THDv) % 4 ve frekansı 50 Hz (+/- % 0,5) bir besleme ile yapılmalıdır. Dim edilebilir ışık kaynakları için test tam yükte yapılmalıdır. Test edilen ışık kaynağı, sensörle birlikte diğer ışık kaynaklarından gelen parazitleri önlemek için optik olarak korumalı bir ortama yerleştirilmelidir. SVM = 1, ortalama bir gözlemci için görünürlük eşiğini temsil eder.
Not: Titreme (flicker) statik bir ortamda statik bir gözlemci tarafından algılanan etki iken, stroboskopik etki ise statik olmayan bir ortamda statik bir gözlemci tarafından algılanan etkidir.
3. Bilgi gereklilikleri:
a) Işık kaynağının üzerinde gösterilecek bilgiler:
- Işık akısı değeri [lm],
- Renk sıcaklığı [K],
- Doğrusal ışık kaynakları için hüzme açısı [°],
- Eğer sadece iki değerlik yer varsa ışık akısı ve renk sıcaklığı değerleri, eğer tek bilgilik yer varsa ışık akısı değeri yazılmalıdır.
b) Ambalaj üzerinde gösterilecek bilgiler:
1) Işık kaynağı (piyasada yer alıyorsa - ışık kaynağı olarak deklare edilen içeren ürünler de dahil):
- Faydalı ışık akısı Φuse (beyan edilen güç Pon değerinden en az 2 kat büyük fontta),
- Renk sıcaklığı (son iki rakamı 100K’lik değere yuvarlatılarak rakamla ya da kelimeyle),
- Hüzme açısı (derece),
- Güç besleme değerleri, konnektör ya da duy bilgileri belirtilir (230V AC 50Hz gibi).
- LED ve OLED ışık kaynakları için L70B50 ömür değerleri saat olarak belirtilir.
- Açık konumdaki güç tüketimi Pon W cinsinden belirtilir.
- Bekleme durumundaki güç tüketimi Psb W cinsinden, eğer sıfır ise ihmal edilir.
- Eğer var ise ağa bağlı bekleme güç tüketimi Pnet W cinsinden, eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Renk geri verim endeksi (CRI),
- CRI<80 ise ve dış mekan ya da endüstriyel uygulamalar için ise bu durum açıkça gösterilmelidir,
- Işık kaynağı standart olmayan ortamlarda çalışmak için tasarlanmışsa bunu belirten bilgi,
- Işık kaynağı dim edilemiyorsa ya da yalnızca özel bir dimmer ile dim edilebiliyorsa ya da özel bir kablolu/kablosuz dim durumu varsa bunu belirten bilgi,
- Civa içeriyor ise, civa miktarını içeren bilgi,
- Civa içeriyor ise atık bertarafı için bilgi,
2) Ayrı kontrol donanımı:
- Halojen, LED ve OLED için maksimum çıkış gücü, floresan ve yüksek yoğunluklu deşarj lambalarda ise lamba gücü,
- Işık kaynağı türü,
- Verim (%),
- Yüksüz durumdaki güç Pno [W], eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Bekleme durumundaki güç tüketimi Psb W cinsinden, eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Eğer var ise ağa bağlı bekleme güç tüketimi Pnet W cinsinden, eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Kontrol donanımı dim edilemiyorsa ya da yalnızca özel bir ışık kaynağını dim edilebiliyorsa ya da özel bir kablolu/kablosuz dim durumu varsa bunu belirten bilgi,
- İmalatçının web sitesine serbestçe ulaşıp ürünün tüm bilgilerinin elde edilmesini sağlayacak bir QR kod
d) Hayatta kalma faktörü (Survival factor): Işık kaynakları, Ek V'te verilen dayanıklılık testini takiben Ek IV, Tablo 6'daki "Hayatta kalma faktörü (LED ve OLED için)" satırında belirtildiği gibi çalışır durumda olmalıdır.
e) Renk tutarlılığı (LED ve OLED ler için): Renk koordinatları 6 adımlı (ya da daha az) MacAdam Elipsi içinde olmalıdır. Bu özellik yanyana çalışan ledlerin birbirleri arasında renk tutarlılıkları açısından çok önemlidir.
f) Titreme (Flicker – Şebekeden beslenen LED ve OLED ler için): Tam yük durumunda Pst LM ≤ 1,0 olmalıdır. Test, stabilize edilmiş 230 V (+/- % 0,5) ve 50 Hz (+/-% 0,5) besleme ile IEC TR 61547-1'e göre yapılmalıdır. Dim edilebilir ışık kaynakları için test tam yükte yapılmalıdır. Test edilen ışık kaynağı, sensörle birlikte diğer ışık kaynaklarından gelen parazitleri önlemek için optik olarak korumalı bir ortama yerleştirilmelidir. Burada kullanılan titreşim ölçüsü, standartlarda tanımlandığı gibi "st" kısa vadeli ve "LM" hafif titreşim ölçer yöntemi anlamına gelen "PstLM" parametresidir. PstLM = 1 değeri, ortalama bir gözlemcinin %50'lik bir titreme tespit etme olasılığına sahip olduğu anlamına gelir.
g) Stroboskopik etki (LED ve OLED ler için): Tam yük durumunda SVM ≤ 0,4 olmalıdır. (Faydalı ışık akısı 4000lm’den büyük HID lambalar ve dış mekan-endüstriyel uygulamalar ve diğer CRI < 80 izin verilen uygulamalarda, paket üzerinde ve basılı/elektronik dökümanlarda bu durum açıkça belirtilmek kaydıyla bu zorunluluk aranmaz). Test, IEC TR 63158'e göre stabilize edilmiş 230 V (+/-% 0,5), gerilimin maksimum toplam harmonik bozulması (THDv) % 4 ve frekansı 50 Hz (+/- % 0,5) bir besleme ile yapılmalıdır. Dim edilebilir ışık kaynakları için test tam yükte yapılmalıdır. Test edilen ışık kaynağı, sensörle birlikte diğer ışık kaynaklarından gelen parazitleri önlemek için optik olarak korumalı bir ortama yerleştirilmelidir. SVM = 1, ortalama bir gözlemci için görünürlük eşiğini temsil eder.
Not: Titreme (flicker) statik bir ortamda statik bir gözlemci tarafından algılanan etki iken, stroboskopik etki ise statik olmayan bir ortamda statik bir gözlemci tarafından algılanan etkidir.
3. Bilgi gereklilikleri:
a) Işık kaynağının üzerinde gösterilecek bilgiler:
- Işık akısı değeri [lm],
- Renk sıcaklığı [K],
- Doğrusal ışık kaynakları için hüzme açısı [°],
- Eğer sadece iki değerlik yer varsa ışık akısı ve renk sıcaklığı değerleri, eğer tek bilgilik yer varsa ışık akısı değeri yazılmalıdır.
b) Ambalaj üzerinde gösterilecek bilgiler:
1) Işık kaynağı (piyasada yer alıyorsa - ışık kaynağı olarak deklare edilen içeren ürünler de dahil):
- Faydalı ışık akısı Φuse (beyan edilen güç Pon değerinden en az 2 kat büyük fontta),
- Renk sıcaklığı (son iki rakamı 100K’lik değere yuvarlatılarak rakamla ya da kelimeyle),
- Hüzme açısı (derece),
- Güç besleme değerleri, konnektör ya da duy bilgileri belirtilir (230V AC 50Hz gibi).
- LED ve OLED ışık kaynakları için L70B50 ömür değerleri saat olarak belirtilir.
- Açık konumdaki güç tüketimi Pon W cinsinden belirtilir.
- Bekleme durumundaki güç tüketimi Psb W cinsinden, eğer sıfır ise ihmal edilir.
- Eğer var ise ağa bağlı bekleme güç tüketimi Pnet W cinsinden, eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Renk geri verim endeksi (CRI),
- CRI<80 ise ve dış mekan ya da endüstriyel uygulamalar için ise bu durum açıkça gösterilmelidir,
- Işık kaynağı standart olmayan ortamlarda çalışmak için tasarlanmışsa bunu belirten bilgi,
- Işık kaynağı dim edilemiyorsa ya da yalnızca özel bir dimmer ile dim edilebiliyorsa ya da özel bir kablolu/kablosuz dim durumu varsa bunu belirten bilgi,
- Civa içeriyor ise, civa miktarını içeren bilgi,
- Civa içeriyor ise atık bertarafı için bilgi,
2) Ayrı kontrol donanımı:
- Halojen, LED ve OLED için maksimum çıkış gücü, floresan ve yüksek yoğunluklu deşarj lambalarda ise lamba gücü,
- Işık kaynağı türü,
- Verim (%),
- Yüksüz durumdaki güç Pno [W], eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Bekleme durumundaki güç tüketimi Psb W cinsinden, eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Eğer var ise ağa bağlı bekleme güç tüketimi Pnet W cinsinden, eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Kontrol donanımı dim edilemiyorsa ya da yalnızca özel bir ışık kaynağını dim edilebiliyorsa ya da özel bir kablolu/kablosuz dim durumu varsa bunu belirten bilgi,
- İmalatçının web sitesine serbestçe ulaşıp ürünün tüm bilgilerinin elde edilmesini sağlayacak bir QR kod
c) Web sayfasında gösterilecek bilgiler: (Işık kaynakları için gereklilikler 2019/2015 Enerji etiketleme yönetmeliğinde verilmiştir)
Ayrı kontrol donanımı:
- Halojen, LED ve OLED için maksimum çıkış gücü, floresan ve yüksek yoğunluklu deşarj lambalarda ise lamba gücü,
- Işık kaynağı türü,
- Verim (%),
- Yüksüz durumdaki güç Pno [W], eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Bekleme durumundaki güç tüketimi Psb W cinsinden, eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Eğer var ise ağa bağlı bekleme güç tüketimi Pnet W cinsinden, eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Kontrol donanımı dim edilemiyorsa ya da yalnızca özel bir ışık kaynağını dim edilebiliyorsa ya da özel bir kablolu/kablosuz dim durumu varsa bunu belirten bilgi,
- Dış ölçüleri [mm],
- Ağırlığı,
- Aydınlatma kontrol ve aydınlatma dışındaki parçalarının nasıl söküleceği bilgisi,
- Dim edilebilir bir kontrol donanımı ise uygun ışık kaynağı karakteristikleri ve uygun ışık kaynakları listesi,
- WEEE direktifine göre nasıl bertaraf edileceği bilgisi,
d) Teknik dökümantasyon: Bir önceki c)1 Ayrı kontrol donanımı için web sayfasında gösterilen bilgilerin 2009/125/EC direktifi madde 8 deki uygunluk değerlendirmesi için dökümante edilmesi gerekmektedir.
e) Ek-3 madde 3’te belirtilen kapsam dışı ürünler için bilgi: Teknik dosyada ve ambalajda ışık kaynağının veya ayrı kontrol donanımının diğer uygulamalarda kullanım için tasarlanmadığına dair açık gösterge. Bu Yönetmeliğin 5. Maddesi uyarınca uygunluk değerlendirmesi amacıyla hazırlanan teknik dokümantasyon dosyası, ürün tasarımını muafiyete uygun hale getiren teknik parametreleri listeleyecektir.
Ayrı kontrol donanımı:
- Halojen, LED ve OLED için maksimum çıkış gücü, floresan ve yüksek yoğunluklu deşarj lambalarda ise lamba gücü,
- Işık kaynağı türü,
- Verim (%),
- Yüksüz durumdaki güç Pno [W], eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Bekleme durumundaki güç tüketimi Psb W cinsinden, eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Eğer var ise ağa bağlı bekleme güç tüketimi Pnet W cinsinden, eğer sıfır ise ihmal edilir,
- Kontrol donanımı dim edilemiyorsa ya da yalnızca özel bir ışık kaynağını dim edilebiliyorsa ya da özel bir kablolu/kablosuz dim durumu varsa bunu belirten bilgi,
- Dış ölçüleri [mm],
- Ağırlığı,
- Aydınlatma kontrol ve aydınlatma dışındaki parçalarının nasıl söküleceği bilgisi,
- Dim edilebilir bir kontrol donanımı ise uygun ışık kaynağı karakteristikleri ve uygun ışık kaynakları listesi,
- WEEE direktifine göre nasıl bertaraf edileceği bilgisi,
d) Teknik dökümantasyon: Bir önceki c)1 Ayrı kontrol donanımı için web sayfasında gösterilen bilgilerin 2009/125/EC direktifi madde 8 deki uygunluk değerlendirmesi için dökümante edilmesi gerekmektedir.
e) Ek-3 madde 3’te belirtilen kapsam dışı ürünler için bilgi: Teknik dosyada ve ambalajda ışık kaynağının veya ayrı kontrol donanımının diğer uygulamalarda kullanım için tasarlanmadığına dair açık gösterge. Bu Yönetmeliğin 5. Maddesi uyarınca uygunluk değerlendirmesi amacıyla hazırlanan teknik dokümantasyon dosyası, ürün tasarımını muafiyete uygun hale getiren teknik parametreleri listeleyecektir.
Madde 4: Işık kaynaklarının ve ayrı kontrol donanımlarının çıkarılması
1) İmalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilci, içeren ürünün ışık kaynağı ve ayrı kontrol donanımının, bir teknik gerekçe olmadığı sürece piyasada yaygın bulunan aletler yardımıyla ve içeren üründe kalıcı zarar bırakmayacak şekilde değiştirilebilmesini sağlayacaklardır. Bu değiştirilmenin uygun olmadığı ürünlerde bu durum teknik dökümanlarda açıklanacaktır.
Örneğin:
- Armatürün tasarımından kaynaklı, ışık kaynağı ya da kontrol donanımını değiştirirken elektrik çarpmasına karşı bir koruma yoksa,
- IP korumasını sağlamak amaçlı, gövde de yapıştırma kullanılmışsa,
- Değişim sırasında armatür elektro statik deşarj ya da kirli parçacıklardan etkilenebilecekse ya da örneğin ışık kaynağı termal verimliliği arttırmak amaçlı gövdeye sabitlenmişse.
Piyasa gözetimi için, ışık kaynağı ve kontrol donatımının armatüre zarar vermeden nasıl çıkarılabileceği talimatının teknik dosyada bulunması gereklidir.
.png)
2) İmalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilci, içeren ürünün ışık kaynağı ve ayrı kontrol donanımının değiştirilebilir ya da değiştirilemez olduğu ve eğer kalıcı zarar verilmeden değiştirilebiliyorsa kalifiye personel tarafından mı yoksa son kullanıcı tarafından mı değiştirilebilir olduğu bilgisini sağlamalıdır. Bu bilgiler web sayfasında verilmeli, eğer ürün son kullanıcıya satılıyorsa paket üzerinde simgelerle ve kullanma kılavuzunda gösterilmelidir.
.png)
3) İmalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilci, ışık kaynağı ve ayrı kontrol donanımının ömrünün sonunda içeren üründen çıkarılabilirliğini sağlamalıdır. Sökme talimatı web sayfasında yer almalıdır. Sökülemeyen ışık kaynağı ve kontrol donanımı bulunduran içeren ürünler, ışık kaynakları veya ayrı kontrol donanımları için geçerli ömür sonu mevzuatına uygun olarak imha edilecektir.
Madde 5: Uygunluk Değerlendirmesi
2009/125 / EC direktifinin 8. maddesinde atıfta bulunulan uygunluk değerlendirme prosedürü, söz konusu Direktifin Ek IV'ünde belirtilen iç tasarım kontrol sistemi veya Ek V'de belirtilen yönetim sistemi olacaktır.
1) Üye devlet yetkilileri, aşağıdaki madde 2(a) ve 2(b) için tek modeli doğrulayacaklardır, bunun için ışık kaynağı ise 10 adet, ayrı kontrol donanımı ise 3 adet numune alınacaktır. Doğrulama toleransları da aşağıdaki tabloda verilmiştir.
2) Model, eğer aşağıdaki gereksinimleri karşılarsa uygun olarak değerlendirilecektir:
a) 2009/125 / EC Direktifi Ek IV'ün 2. maddesi uyarınca teknik dokümantasyonda verilen değerler (beyan edilen değerler), ölçüm sonucu elde edilen değerlerden daha avantajlı değildir ve,
b) beyan edilen değerler bu Yönetmelikte belirtilen her türlü şartı karşılar ve üretici, ithalatçı veya yetkili temsilci tarafından yayınlanan gerekli herhangi bir ürün bilgisi, beyan edilen değerlerden üretici, ithalatçı veya yetkili temsilci için daha avantajlı değerler içermez; ve
c) Üye Devletin yetkilileri modelin birimlerini test ettiğinde, belirlenen değerler aşağıdaki tabloda verilen ilgili doğrulama toleranslarına uygundur.
3) Eğer 2(a), (b) veya (c) maddeleri karşılanamazsa, ilgili model ve eşdeğeri tüm modeller yönetmeliğe uygun değil olarak değerlendirilecektir.
4) Üye Devletin yetkilileri, modelin uyumsuzluğuna ilişkin bir karar alındıktan sonra, diğer Üye Devletlerin yetkililerine ve Komisyona ilgili tüm bilgileri gecikmeksizin sağlayacaktır.
Çok uzun ışık kaynakları için 50 cm’lik bir parça ölçülebilir (eğer ölçeklenebiliyorsa), ölçeklenemiyorsa 50 cm’e en yakın boy alınır.
Dayanıklılık testinden sonraki işlevsellik (Ek V):
LED ve OLED ışık kaynakları, lümen bakım faktörü ve hayatta kalma faktörünü doğrulamak için dayanıklılık testine tabi tutulacaktır. 10 adet ürün test edilir.
a) Test şartları:
- Anahtarlama çevrimi 25 ±10°C bir odada ve hava akımı 0,2 m/s’den düşük bir otamda gerçekleştirilir.
- Özel olarak belirtilmemişse ışık kaynağı aşağa bakacak şekilde (duy yukarda – base up) konumlandırılacaktır,
- 230V 50Hz şartlarında, gerilim toleransı %2 ve harmonik toleransı %3’ü aşmayacak şekilde olacaktır.
b) Test yöntemi:
- İlk akı ölçümü: Dayanıklılık testi anahtarlama döngüsünü başlatmadan önce ışık kaynağının ışık akısını ölçün.
- 1200 kez anahtarlama çevrimi uygulanacaktır, burada 150 dakika açık (on) ve sonrasında 30 dakika kapalı (off) konum 1 çevrim olarak sayılacaktır. Test yaklaşık 3600 saat sürecek ve ışık kaynağı 3000 saat açık pozisyonda kalmış olacaktır.
- Son akı ölçümü: 1200 anahtarlama çevrimi sonunda arızalı ışık kaynakları varsa tespit edilecek ve ışık akısı ölçülecektir.
- Çalışır durumdaki numunelerin ölçülen son akısı ilk akısına bölünerek ortalama değer bulunur. Bu lumen bakım faktörü için kullanılır.
Madde 6: Piyasa Gözetimi Amacıyla Doğrulama Prosedürü
Üye Devletler, 2009/125 / EC Direktifinin 3. Maddesinin 2. fıkrasında atıfta bulunulan piyasa gözetim kontrollerini gerçekleştirirken, bu yönetmeliğin Ek IV'ünde belirtilen doğrulama prosedürünü uygular.
Madde 7: İhlal
Üretici, ithalatçı veya yetkili temsilci, piyasa gözetimi durumunda vb. test edildiğini anlayıp özel performans gösteren ürün ya da uygunluk testlerinde farklı performans gösterip daha sonra yazılımsal güncellemeyle kullanım sırasında farklı performans gösterecek bir ürün piyasaya sunmayacaklardır.
Mevzuatın ihlali yasağı 7. maddede belirtilmiştir. Bu madde Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren geçerlidir.
Madde 8: Belirleyici Kıyaslamalar
Bu yönetmeliğin kabul edildiği tarihte piyasada bulunan en iyi performans gösteren ürünler ve teknolojiler için gösterge niteliğindeki karşılaştırmalar Ek VI'da belirtilmiştir. Aşağıda özetlenmiştir:
(Ek VI) Faydalı ışık akısına dayalı etkinliklerine göre ışık kaynakları için piyasadaki mevcut en iyi teknoloji şu şekilde tanımlanmıştır:
- Şebeke gerilimli doğrusal olmayan ışık kaynakları: 120-140 lm/W
- Şebeke gerilimli doğrusal ışık kaynakları: 90-100 lm/W
- Şebeke gerilimiyle çalıştırılmayan doğrusal ışık kaynakları: 85-95 lm/W
- Lineer ışık kaynakları (tüpler): 140-160 lm/W
Ayrı kontrol donanımı için piyasadaki mevcut en iyi teknoloji % 95 enerji verimliliğine sahiptir.
Madde 9: Gözden Geçirme
Komisyon, teknolojik gelişmeler ışığında bu Yönetmeliği gözden geçirecek ve bu incelemenin sonuçlarını, en geç 25 Aralık 2024 tarihine kadar Danışma Kuruluna sunacaktır.
Bu gözden geçirme özellikle daha yüksek verimlilik, daha iyi titreşim (flicker) ve stroboskopik effekt ile dim performanları elde edilmesine yönelik olacaktır. Ömür, renksel geri verim vb temel parametreler de yine daha iyi nasıl olabilir konusunda gözden geçirilecektir.
Madde 10: Yürürlükten Kaldırma
(EC) No 244/2009, (EC) No 245/2009 ve (EU) No 1194/2012 yönetmelikleri 1 Eylül 2021 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılacaktır.
Madde 11: Yürürlüğe Giriş ve Uygulama
Bu yönetmelik, Avrupa Birliği Resmi Gazetesinde yayımlanmasını takip eden yirminci gün yürürlüğe girecektir. 1 Eylül 2021 tarihinden itibaren geçerli olacaktır. Ancak 7. Madde 25 Aralık 2019 tarihinden itibaren uygulanacaktır.
Bundan sonraki bölümde "(EU) 2019/2015 – ELR (Energy Labelling Regulation)" anlatılacaktır.
1) İmalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilci, içeren ürünün ışık kaynağı ve ayrı kontrol donanımının, bir teknik gerekçe olmadığı sürece piyasada yaygın bulunan aletler yardımıyla ve içeren üründe kalıcı zarar bırakmayacak şekilde değiştirilebilmesini sağlayacaklardır. Bu değiştirilmenin uygun olmadığı ürünlerde bu durum teknik dökümanlarda açıklanacaktır.
Örneğin:
- Armatürün tasarımından kaynaklı, ışık kaynağı ya da kontrol donanımını değiştirirken elektrik çarpmasına karşı bir koruma yoksa,
- IP korumasını sağlamak amaçlı, gövde de yapıştırma kullanılmışsa,
- Değişim sırasında armatür elektro statik deşarj ya da kirli parçacıklardan etkilenebilecekse ya da örneğin ışık kaynağı termal verimliliği arttırmak amaçlı gövdeye sabitlenmişse.
Piyasa gözetimi için, ışık kaynağı ve kontrol donatımının armatüre zarar vermeden nasıl çıkarılabileceği talimatının teknik dosyada bulunması gereklidir.
2) İmalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilci, içeren ürünün ışık kaynağı ve ayrı kontrol donanımının değiştirilebilir ya da değiştirilemez olduğu ve eğer kalıcı zarar verilmeden değiştirilebiliyorsa kalifiye personel tarafından mı yoksa son kullanıcı tarafından mı değiştirilebilir olduğu bilgisini sağlamalıdır. Bu bilgiler web sayfasında verilmeli, eğer ürün son kullanıcıya satılıyorsa paket üzerinde simgelerle ve kullanma kılavuzunda gösterilmelidir.
3) İmalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilci, ışık kaynağı ve ayrı kontrol donanımının ömrünün sonunda içeren üründen çıkarılabilirliğini sağlamalıdır. Sökme talimatı web sayfasında yer almalıdır. Sökülemeyen ışık kaynağı ve kontrol donanımı bulunduran içeren ürünler, ışık kaynakları veya ayrı kontrol donanımları için geçerli ömür sonu mevzuatına uygun olarak imha edilecektir.
Madde 5: Uygunluk Değerlendirmesi
2009/125 / EC direktifinin 8. maddesinde atıfta bulunulan uygunluk değerlendirme prosedürü, söz konusu Direktifin Ek IV'ünde belirtilen iç tasarım kontrol sistemi veya Ek V'de belirtilen yönetim sistemi olacaktır.
1) Üye devlet yetkilileri, aşağıdaki madde 2(a) ve 2(b) için tek modeli doğrulayacaklardır, bunun için ışık kaynağı ise 10 adet, ayrı kontrol donanımı ise 3 adet numune alınacaktır. Doğrulama toleransları da aşağıdaki tabloda verilmiştir.
2) Model, eğer aşağıdaki gereksinimleri karşılarsa uygun olarak değerlendirilecektir:
a) 2009/125 / EC Direktifi Ek IV'ün 2. maddesi uyarınca teknik dokümantasyonda verilen değerler (beyan edilen değerler), ölçüm sonucu elde edilen değerlerden daha avantajlı değildir ve,
b) beyan edilen değerler bu Yönetmelikte belirtilen her türlü şartı karşılar ve üretici, ithalatçı veya yetkili temsilci tarafından yayınlanan gerekli herhangi bir ürün bilgisi, beyan edilen değerlerden üretici, ithalatçı veya yetkili temsilci için daha avantajlı değerler içermez; ve
c) Üye Devletin yetkilileri modelin birimlerini test ettiğinde, belirlenen değerler aşağıdaki tabloda verilen ilgili doğrulama toleranslarına uygundur.
3) Eğer 2(a), (b) veya (c) maddeleri karşılanamazsa, ilgili model ve eşdeğeri tüm modeller yönetmeliğe uygun değil olarak değerlendirilecektir.
4) Üye Devletin yetkilileri, modelin uyumsuzluğuna ilişkin bir karar alındıktan sonra, diğer Üye Devletlerin yetkililerine ve Komisyona ilgili tüm bilgileri gecikmeksizin sağlayacaktır.
| Parametre | Numune adeti | Doğrulama Toleransı |
| Pon Tam yükte açık konumdaki güç | ||
| Pon ≤ 2W | 10 | Belirlenen değer, beyan edilen değeri 0,20W’dan fazla geçmeyecek |
| 2W < Pon ≤ 5W | 10 | Belirlenen değer, beyan edilen değeri %10’dan fazla geçmeyecek |
| 5W < Pon ≤ 25W | 10 | Belirlenen değer, beyan edilen değeri %5’den fazla geçmeyecek |
| 25W < Pon ≤ 100W | 10 | Belirlenen değer, beyan edilen değeri %5’den fazla geçmeyecek |
| 100W < Pon | 10 | Belirlenen değer, beyan edilen değeri %2,5’den fazla geçmeyecek |
| Yer değiştirme faktörü [0-1] | 10 | Belirlenen değer, beyan edilen değerin 0,1’den düşüğü olmayacak |
| Faydalı ışık akısı Φuse [lm] | 10 | Belirlenen değer, beyan edilen değerin %10’dan düşüğü olmayacak |
| Yüksüz durumdaki güç Pno Bekleme durumu gücü Psb Ağa bağlı bekleme gücü Pnet |
10 | Belirlenen değer, beyan edilen değeri 0,10W’dan fazla geçmeyecek |
| CRI [0-100] | 10 | Belirlenen değer, beyan edilen değerin 2 birimden düşüğü olmayacak |
| Flicker [PstLM] ve Stroboskobik efekt [SVM] |
10 | Belirlenen değer, beyan edilen değeri %10’dan fazla geçmeyecek |
| Renk tutarlılığı [MacAdam Step] | 10 | Belirlenen değer, beyan edilen step numarasını geçmeyecek. Belirlenen Mac Adam Steps elips merkezi ile beyan edilen arasında 0,005 birim tolerans olabilir. |
| Hüzme açısı [derece] | 10 | Belirlenen değer beyan edilen değerden% 25'ten fazla sapmayacaktır. |
| Kontrol donanımı verimi [0-1] | 3 | Belirlenen değer, beyan edilen değerin 0,05 birimden düşüğü olmayacak |
| Lumen bakım faktörü [LED ve OLED için] | 10 | Yönetmeliğin Ek V'deki testi takiben numunenin belirlenen % XLMF'si XLMF,% min'den az olmayacaktır. |
| Hayatta kalma faktörü [LED ve OLED için] | 10 | Yönetmeliğin Ek V'deki testi takiben en az 9 numune çalışır durumda olacaktır |
| Uyarma saflığı [%] | 10 | Belirlenen değer, beyan edilen değerin %5’den düşüğü olmayacak |
| Renk sıcaklığı [K] | 10 | Belirlenen değer beyan edilen değerden% 10’dan fazla sapmayacaktır. |
Tablo: Uygunluk değerlendirme parametreleri
Çok uzun ışık kaynakları için 50 cm’lik bir parça ölçülebilir (eğer ölçeklenebiliyorsa), ölçeklenemiyorsa 50 cm’e en yakın boy alınır.
Dayanıklılık testinden sonraki işlevsellik (Ek V):
LED ve OLED ışık kaynakları, lümen bakım faktörü ve hayatta kalma faktörünü doğrulamak için dayanıklılık testine tabi tutulacaktır. 10 adet ürün test edilir.
a) Test şartları:
- Anahtarlama çevrimi 25 ±10°C bir odada ve hava akımı 0,2 m/s’den düşük bir otamda gerçekleştirilir.
- Özel olarak belirtilmemişse ışık kaynağı aşağa bakacak şekilde (duy yukarda – base up) konumlandırılacaktır,
- 230V 50Hz şartlarında, gerilim toleransı %2 ve harmonik toleransı %3’ü aşmayacak şekilde olacaktır.
b) Test yöntemi:
- İlk akı ölçümü: Dayanıklılık testi anahtarlama döngüsünü başlatmadan önce ışık kaynağının ışık akısını ölçün.
- 1200 kez anahtarlama çevrimi uygulanacaktır, burada 150 dakika açık (on) ve sonrasında 30 dakika kapalı (off) konum 1 çevrim olarak sayılacaktır. Test yaklaşık 3600 saat sürecek ve ışık kaynağı 3000 saat açık pozisyonda kalmış olacaktır.
- Son akı ölçümü: 1200 anahtarlama çevrimi sonunda arızalı ışık kaynakları varsa tespit edilecek ve ışık akısı ölçülecektir.
- Çalışır durumdaki numunelerin ölçülen son akısı ilk akısına bölünerek ortalama değer bulunur. Bu lumen bakım faktörü için kullanılır.
Madde 6: Piyasa Gözetimi Amacıyla Doğrulama Prosedürü
Üye Devletler, 2009/125 / EC Direktifinin 3. Maddesinin 2. fıkrasında atıfta bulunulan piyasa gözetim kontrollerini gerçekleştirirken, bu yönetmeliğin Ek IV'ünde belirtilen doğrulama prosedürünü uygular.
Madde 7: İhlal
Üretici, ithalatçı veya yetkili temsilci, piyasa gözetimi durumunda vb. test edildiğini anlayıp özel performans gösteren ürün ya da uygunluk testlerinde farklı performans gösterip daha sonra yazılımsal güncellemeyle kullanım sırasında farklı performans gösterecek bir ürün piyasaya sunmayacaklardır.
Mevzuatın ihlali yasağı 7. maddede belirtilmiştir. Bu madde Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren geçerlidir.
Madde 8: Belirleyici Kıyaslamalar
Bu yönetmeliğin kabul edildiği tarihte piyasada bulunan en iyi performans gösteren ürünler ve teknolojiler için gösterge niteliğindeki karşılaştırmalar Ek VI'da belirtilmiştir. Aşağıda özetlenmiştir:
(Ek VI) Faydalı ışık akısına dayalı etkinliklerine göre ışık kaynakları için piyasadaki mevcut en iyi teknoloji şu şekilde tanımlanmıştır:
- Şebeke gerilimli doğrusal olmayan ışık kaynakları: 120-140 lm/W
- Şebeke gerilimli doğrusal ışık kaynakları: 90-100 lm/W
- Şebeke gerilimiyle çalıştırılmayan doğrusal ışık kaynakları: 85-95 lm/W
- Lineer ışık kaynakları (tüpler): 140-160 lm/W
Ayrı kontrol donanımı için piyasadaki mevcut en iyi teknoloji % 95 enerji verimliliğine sahiptir.
Madde 9: Gözden Geçirme
Komisyon, teknolojik gelişmeler ışığında bu Yönetmeliği gözden geçirecek ve bu incelemenin sonuçlarını, en geç 25 Aralık 2024 tarihine kadar Danışma Kuruluna sunacaktır.
Bu gözden geçirme özellikle daha yüksek verimlilik, daha iyi titreşim (flicker) ve stroboskopik effekt ile dim performanları elde edilmesine yönelik olacaktır. Ömür, renksel geri verim vb temel parametreler de yine daha iyi nasıl olabilir konusunda gözden geçirilecektir.
Madde 10: Yürürlükten Kaldırma
(EC) No 244/2009, (EC) No 245/2009 ve (EU) No 1194/2012 yönetmelikleri 1 Eylül 2021 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılacaktır.
Madde 11: Yürürlüğe Giriş ve Uygulama
Bu yönetmelik, Avrupa Birliği Resmi Gazetesinde yayımlanmasını takip eden yirminci gün yürürlüğe girecektir. 1 Eylül 2021 tarihinden itibaren geçerli olacaktır. Ancak 7. Madde 25 Aralık 2019 tarihinden itibaren uygulanacaktır.
Bundan sonraki bölümde "(EU) 2019/2015 – ELR (Energy Labelling Regulation)" anlatılacaktır.
Paylaş:
SON YAZILAR
Çocuk Oyuncak ve Oyunları
23 Nisan 2024
EGOİZM
23 Nisan 2024
İşleri Kolaylaştırma !?
21 Nisan 2024
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!