Asansör ve Yürüyen Merdiven İşlerinde

İş Sağlığı ve İş Güvenliği

Yazı Dizisi-6

Mustafa Kavukçu

6.1- İSG AÇISINDAN ASANSÖR VE YÜRÜYEN MERDİVEN/YOL MONTAJ İŞLERİ

Montaj İşlerine başlamadan önce inşaat alanı gezilerek montaj çalışması yapılacak mahal ve çevresine ait risk analizi Asansör firması tarafından yapılmalıdır. ANA YÜKLENİCİ tarafından yapılacak işler yazılı bir şekilde ANA YÜKLENİCİ bildirilmelidir. Risk Analizine konu olacak alanlar ve ANA YÜKLENİCİ yazılı olarak bildirilecek ait hususlar aşağıdadır.

6.1.1- ASANSÖR İŞLERİ (9,10,11)

6.1.1.a- Makina Mekanı

- Makina mekânı sıcaklığı; Makina mekanında bulunan elektrik veya elektronik ekipmanların ısılkararlığı için +50C ile 40 0C arasında bir ısıya ve en fazla  % 90 lık nem oranına sahip olmalıdır.

- Makina Mekanında bulunan kanca veya monoray montajları  kesinlikle ANA YÜKLENİCİ tarafından yaptırılmalıdır. Eğer Taahhüt firması sözleşme gereği  kanca ve monorayları yapma zorunluluğunda ise mutlaka statik dayanımları ANA YÜKLENİCİ tarafından onaylanmalıdır. Bunun tercihan yazılı yapılmasında yarar vardır.

6.1.1.b- Makina Mekanı aydınlatması

-"Makina Mekanı aydınlatması"   Makinalarda hareketli aksamın aydınlatılmasında ışıksal görüntü yanılmalarının (stroboskobik) etkilerini önlemek için;

• Uygun lamba seçmek


• Balast kullanmak (Faz kaydırıcı-Dekatörlü)


• Çok Fazlı besleme biçimi uygulamak


• Makina dairesinde, döşeme seviyesinde en az 200 lüks şiddetinde bir aydınlatma sağlayacak sabit AYDINLATMA tesisatı bulunmalıdır.

6.1.1.c- Asansör Kuyusu
-Asansör kuyusunda bulunan ve kuyu ile ilgisi olmayan her türlü tesisatın (elektrik/ su/kalorifer/baca/çöp atma kuyusu/TV uydu anteni/telefon vb. gibi) kuyu dışına taşınması veya perde ile örülerek ayrılması gerekmektedir.
- Asansör Kuyusu içindeki inşaat filizlerinin kesilmesi veya montajı etkileyecek çıkıntıların tıraşlanması işlemlerinin montaja başlamadan önce halledilmesi gerekir.
-Kuyu aydınlatmaları TS EN 81-1 A3 Md. 5.9’a göre asansör montajına başlamadan önce  ANA YÜKLENİCİYE yaptırılmalıdır.
- Asansör Kuyusu yukarıda belirtilen maddeler ve montaj için gerekli şartlar sağlandıktan sonra Asansör Kuyu Teslim Tutanağı ile alınmalıdır.

Asansör Kuyu Teslim Tutanağı örneği

Asansör Kuyusunda yüksek hızlı asansörler tesis edilecekse ve ilgili kuyuda konstrüksiyon ve seperasyon işleri varsa, Konstrüksiyon hesaplamaları mutlaka yapılmalı veya 3. partilere yaptırılmalıdır.

6.1.1.d- Elektrik İşleri(12):

- Besleme hattının temini ve tesisi;

Makina dairesine kadar beher asansör için 3 faz, 1 nötr ve 1 toprak hattından müteşekkil besleme hattının ve 1 faz, 1 nötr, 1 toprak aydınlatma  hattının çekilmesi ve Makina dairesinde hattın sonuna beher asansör için ve güç ihtiyacı için 1 şalter ve 3 sigorta,  aydınlatma ihtiyacı için 1 şalter ve 1 sigortadan müteşekkil tablo temin ve tesis edilmeli ve resmi makamlarca istenen şemanın temini ve elektrik voltaj değişiminin montaj esnasında +- %10, nihai enerjide +- % 5’i geçmemesi sağlanmalıdır. Makina dairesi, kuyu ve kapı önlerine aydınlatma ve priz sortileri temin ve tesis
edilmelidir.

-Kuyu ve Makina dairesi dışı elemanlar için elektrik tesisatı;

Varsa düafon, telefon, müzik yayını, yangın sistemi, jeneratör sistemi, bina kontrol sistemi gibi ihtiyaçlar için ilgili yer ile asansör Makina dairesi arasında asansör kuyusu dışından
çekilecek elektrik tesisatını temin ve tesis edilmeli, montaj için geçici elektrik ihtiyacı temin edilmelidir. Montaj ve test çalışmaları için geçici güç hattı ve aydınlatma imkânı gerekli montaj mahallerinde temin ve tesis edilmelidir.

6.1.1.e- Kat Kapı cepheleri:

-Asansör kat kapılarının sözleşme gereği ya Asansör Firması ya da Ana Yüklenici tarafından kapatılması gerekir. Kat kapıları boşlukları kapatılmadan Montaja başlamak ciddi sorumluluk
gerektirir ve 3. şahısların olası kazalarından Asansör Firması sorumlu olabilir veya pay alabilir. Bu sebepten dolayı kat kapı cepheleri mutlaka aşağıda gösterilen şekilde kapatılmalı veya
kapattırmalıdır.

- Asansör kat kapılarının önlerine alınan önlemler kadar çalışma mahallinde diğer boşlukları ve açıklıkları da Ana Yüklenici tarafından kapatılmalıdır. Kapatılmadığı taktirde 6331 sayılı
yasanın 13 md.si işletilebilir.

6.1.1.f- Korumasız Uç Kısımlar ve Kenarlar

- Asansör kat kapılarının önlerine alınan önlemler kadar çalışma mahallinde diğer boşlukları ve açıklıkları da Ana Yüklenici tarafından kapatılmalıdır. Kapatılmadığı takdirde 6331 sayılı yasanın 13 md.si işletilebilir. (Çalışmaktan kaçınma hakkı)

6.1.2- YÜRÜYEN MERDİVEN/YOL İŞLERİ(13)

6.1.2.a- Montaj Mahalli

-Montaj öncesi Yürüyen Merdiven veya Yola ait döşeme yırtıklarının civarları Ana Yüklenici veya Yürüyen Merdiven Montaj Firması tarafından korunacak.
-Montaj mahali aydınlatması yapılacak.
-Merdiven /Yol korkuluğu ile Merdiven/Yolun üst sahanlığının olduğu yerlerdeki boşluklar kapatılacak.
-Yürüyen Merdiven/Yolun alt sahanlıkta bulunan sağ ve sol tarafları küpeşteye ulaşılmayacak bir şekilde engelle donatılacak
-Yürüyen Merdiven/Yol çalışma esnasında binaya ait kirişler çok yakında ise Ana Yüklenici tarafından kafa çarpması veya sıkışmasını önleyici engel konulacak

Yürüyen Merdiven Montaj Firması veya Ana Yüklenici tarafından kendi işi ile ilgili iş güvenliğini sağlamak, çalıştırdığı elemanlar ile ilgili iş güvenliği kurallarına uygun olarak gerekli emniyet
tedbirlerini almakla yükümlüdür.