Alçak Gerilim Panolarında Doğru IP Sınıfı Seçimi Neden Önemlidir?

Zafer Budak

Panolarda yaşanan istenmeyen açmalar sebebiyle, işletmelerde çeşitli kayıplar meydana gelmektedir. İstenmeyen açmalar tasarım aşamasında gerekli hesaplamaların (akım veya seçicilik gibi...) hatalı yapılmasından kaynaklanabildiği gibi, yüksek pano içi sıcaklık değeri de böylesi kesintilere sebep olabilmektedir.  Bu nedenle IEC 61439 standardına göre uygun olarak imal edilmiş bir panoda, pano içerisindeki alçak gerilim cihazlarının ideal çalışma koşullarının sağlanması büyük bir önem arz etmektedir.



IEC, EN 61439 standartlarında göre testler normal çalışma koşullarında yapılmaktadır. Pano içerisindeki alçak gerilim cihazlarının ömrü pano içindeki sıcaklık ve nem koşullarına bağlıdır; ideal sıcaklık +10 - +45°C ve ideal bağıl nem oranı %30 - 90 arasıdadır. Panoların üzerinde bulunan havalandırma menfezleri, dış ortamdaki soğuk havanın pano içerisine girmesini sağlar ve doğal yayılımla pano içi sıcaklığının düşürülmesini hızlandırır. IEC, EN 61439 standartlarında uygun panolarda sıcaklık artışı hesapları IEC 60890 standardına göre yapılmaktadır. Aşağıda verilen grafik de yukarıda anlatılan bilgileri desteklemektedir.



Bir alçak gerilim dağıtım panosunun yapıldığı malzeme, pano yüzeyinin büyüklüğü ve IP koruma sınıfı, ısı yayma kapasitesini etkilemektedir. IP koruma sınıfı ne kadar yüksekse, panonun ısıyı dağıtma kabiliyeti o kadar az olacaktır. Örneğin, koruma sınıfı IP54 gibi yüksek seçilmesi gereken durumlarda (herhangi bir havalandırma donanımı bulunmayan), ilk tasarım aşamasında pano içerisinde bulunan donanımın ve baraların doğal havalandırmalı bir panoya göre daha yüksek değerlerde seçilmesi gerekecektir. (Örnek Tablo.1 ve 2) Dolayısıla doğru olarak dizayn edilmiş yüksek IP korumalı bir alçak gerilim dağıtım panosun ilk yatırım ve işletme maliyetleri (Isı kayıpları ve bakım) artacaktır.

Örnek ana bara seçim tablosu

Örnek Tablo:1, 2

IP54 gibi yüksek koruma sınıfı istenen işletmelerde, tasarım aşamasında yapılan hatalar sebebiyle tesis edilen panolarda istenmeyen açmalar yaşanması maalesef mümkün olabilmektedir. Bu nedenle genel olarak uygulamalarda ana dağıtım, kompanzasyon ve tali panoları için IP31 veya IP41, MCC panoları için ise IP54(Nemli yerlerde) tercihi en uygun seçimlerdir. Panonu, ortamına uygun olacak şekilde, tesis edilebilecek en düşük IP koruma sınıfında kullanılması yatırım maliyetin düşürülmesi ve efektif bir şekilde işletim için tavsiye edilir.