×

Alçak Gerilim Panoları IEC 61439-1,2 Standartları 2020 Yılı Güncellemeler





IEC 61439 Standart Serisi 
Alçak Gerilim Anahtarlama ve Kontrol Düzeni Panoları 
Güncellemeler-Revizyonlar
 

Metin Akay 
Tarihçe
IEC 61439 alçak gerilim anahtarlama düzeni ve kontrol düzeni panoları standartları, anahtarlama ve kontrol düzeni panolarının tanımlarını, performans özelliklerini, yapısal özelliklerini, tasarım ve rutin doğrulama detaylarını, orijinal imalatçı ve pano imalatçılarının sorumluluklarını tarif eden standartlar serisidir. 

IEC 61439 standardı aşağıda belirtildiği şekilde çok farklı standart serilerinden oluşmaktadır. Bu serilerin Eylül 2020 itibariyle güncellik durumları ile ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir.
 
Standart No Tanımı Revizyon Tarihi Geçerlilik Tarihi
IEC 61439-1 Genel kurallar Mayıs 2020 2025
IEC 61439-2 Güç anahtarlama ve kontrol düzenekleri Temmuz 2020 2025
IEC 61439-3 Sıradan kişiler tarafından çalıştırılması amaçlanan dağıtım panoları (DBO) 2012 2020
IEC 61439-4 Şantiyelerde kullanılan panolarla (ACS) ilgili özel kurallar 2012 2022
IEC 61439-5 Genel şebekelerdeki güç dağıtımı için panolar 2014 2022
IEC 61439-6 Baralı kanal sistemleri (bara yolları) 2012 2022
IEC 61439-7 Elektrikli araçlar için, marinalar, alışveriş merkezleri, kamp yerleri vb. halka açık yerlerde kullanılan şarj istasyonları. 2018 2023

Bu standart serilerinden IEC 61439-1 ve IEC 61439-2 ilk olarak 2009 yılında yayınlanarak IEC 60439 standardının yerini almıştır. Daha sonra 2011 yılında 2. baskıları yayınlanmıştır. Mayıs 2020 tarihinde IEC 61439-1 standardı, Temmuz 2020 itibariyle ise IEC 61439-2 standardında revizyonlar gerçekleştirilmiş ve 3.baskılar (Edition 3.0) devreye alınmıştır.

Bu iki standartta yapılan değişiklikler genel hatlarıyla teknik revizyonları içermektedir. Bu standartların yayınlanması ile 2011 yılında yayınlanan aynı standartların 2.baskıları (Edition 2.0) yürürlükten kalkmıştır.

Bu standartlarda yapılan belli başlı değişiklikler aşağıda sıralanmıştır.

IEC 61439-1 : Genel Kurallar

+ İlave not: “Anahtarlama cihazları terimi mekanik anahtarlama cihazları ve yarı iletken anahtarlama cihazlarını (yumuşak yol vericiler, yarı iletken röleler, frekans çeviricileri) içermektedir. Yardımcı devreler aynı zamanda elektro-mekanik cihazları (kontrol röleleri, terminal blokları ve elektronik cihazları) içermektedir.” (3.1.1)

+ İlave not: “Fonksiyonel birim ve ana bara arasında bağlanan iletkenler, ana baraların bir bölümü olarak kabul edilmez.” (3.1.6)

+ İlave not: “Fonksiyonel birimi, ana bara ya da dağıtım barasına ve harici iletkenlerin terminallerine bağlayan iletkenler fonksiyonel birimin bir parçasıdır.” (3.1.7)

+ PELV, SELV, Class I, Class II tanımlamaları ilave edilmiştir.

+ Orta iletken (M) ve bununla ilgili PEM tarifleri eklenmiştir.

+ Ana devre anma akımı (Inc) tarifi eklenmiştir. (3.8.10.5, 5.3.2)

+ Ana devre grup anma akımı (Ing) tarifi yapılmıştır. (3.8.10.6, 5.3.3)

+ Panonun anma akımı (InA)(3.8.10.7, 5.3.1), elektrik devresinin tasarım akımı (IB) (3.8.10.8) tanımları eklenmiştir.

+ Eş zamanlık faktörü tanımı, ana devre çıkış grup akımına göre yeniden tarif edilmiştir. (3.8.11, 5.4)

+ Ortam koşulları Tablo 15’te tanımlanmıştır.

+ “Kompanzasyon panoları içerisinde kullanılan güç faktörü düzeltme kümelerinin (bankları) IEC 61921:2017 standardına uygun olması gerektiği” Madde 8.5.9 olarak eklenmiştir.

+ Şebeke frekanslı dayanım gerilimi uygulama süresi 5 saniyeden 60 saniyeye çıkarılmıştır. (10.9.2.3)

+ Daha önce 10.13 maddesinde yer alan mekanik çalışma tarifi 10.2.8’e taşınmıştır.

+ Ortam sıcaklığına bağlı olarak akımın değişimine ilişkin formül eklenmiştir. (10.10.2.3.1)

+ Fonksiyonel ünitelerin cihaz değişimlerinin sıcaklık artış açısından değerlendirilmesi konusu detaylandırılmıştır. (10.10.3.5)

+ Pano dışı ortam hava sıcaklığına bağlı olarak akımın hesaplanmasına (de-rating) ilişkin formül ve tarif eklenmiştir. (10.10.3.6)

+ Rutin testlerde, şebeke frekanslı dayanım gerilimi tarifine 1 saniye süre ile kesme akımının 3,5 mA’den küçük olmaması ifadesi eklenmiştir.

+ Ek E- Eş zamanlık faktörü, anma ana devre grup akımı tarifinin eklenmesiyle birlikte revize edilmiştir. Örnekler güncellenmiştir.

+ Ek-E içerisinde yer alan kesintili akımın ısıl eş değeri maddesi Ek-I olarak yayınlanmıştır.

+ Ek-K – Elektriksel ayırma ile koruma bölümü çıkarılmıştır.

+ Ek-L- Kuzey Amerika bölgesi için yalıtma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunlukları bölümü çıkarılmıştır.

+ Ek-M – Kuzey Amerika’da sıcaklık artış sınırları bölümü çıkarılmıştır.

+ Ek-N, Ek-K olarak isimlendirilmiştir.

+ Ek-N – Belirli ülkelerle ilgili notlar listesi bölümü eklenmiştir.

+ Ek-P – Bara yapılışlarının kısa devre dayanımının deneye tabi tutulan referans tasarımın hesaplamayla mukayese edilerek doğrulanması

IEC 61439-2 : Güç anahtarlama ve kontrol düzenekleri

+ IEC 61439-1:2020 standardının yapısıyla uyumlu hale getirilmiştir.

+ Fotovoltaik tesislerde kullanılacak olan fotovoltaik panolar (PVA-Photovoltaic Assemblies) standart kapsamına alınmıştır.

+ Aktif soğutma tanımı ilave edilmiştir. (3.4.101)

+ 3.103 maddesi altında sınırlı erişim alanları, sınırsız erişim alanları tarifi yapılmıştır.

+ 8.5.101 maddesine aşağıdaki ilave gelmiştir.
“Fonksiyonel ünitelerin elektriksel bağlantı tipleri, giriş ve çıkışlar için aynı veya farklı olabilir. Örneğin; çekmeceli bir bağlantı giriş için kullanılırken, sabit veya sökülebilir bağlantı çıkış için kullanılabilir.”

+ 8.101 maddesine aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“Kullanıcı ve imalatçı arasında başka bir anlaşma söz konusu değilse; panoların dahili bölmelendirmesi 1’den büyük olduğunda, fonksiyonel ünite bölümünde bulunan ve fonksiyonel ünite açıldığında halen enerjili olan tüm parçaların en azından IPXXB korumasına sahip olmalıdır. Bu şart sadece fonksiyonel üniteye normal erişim için kullanılan çıkarılabilir kapak veya kapılar söküldüğünde ya da açıldığında uygulanır.”

+ 10.2.5 Mekanik darbeye karşı korumanın doğrulanması maddesi detaylandırılmıştır.

+ 10.3 maddesine aşağıdaki ilave yapılmıştır.
“Aktif soğutmalı mahfazalarda IP5X ve IP6X koruma derecesi doğrulaması için, fan ve hava filtreleri kullanıldıysa, orijinal imalatçısı soğutma ekipman imalatçısından, soğutma ekipmanının gerekli koruma derecesine sahip olduğuna dair onay almalıdır. Aktif soğutma üniteli mahfaza üzerindeki IP testleri, IEC 60529’a göre soğutma ünitesi enerjili değilken yapılmalıdır.”

+ 10.10 Sıcaklık Artış maddesi eklenmiştir. Bu madde altında aşağıdaki tanımlamalar yapılmıştır.

    + 10.10.4.101 Doğal soğutmalı ve anma akımı 1600 A’i aşan panolar için doğrulama

    + 10.10.4.102 Aktif soğutmalı ve anma akımı 1600 A’i aşmayan panolar için doğrulama

+ Ek AA, Ek BB olarak isimlendirilmiştir. 

+ Ek BB – Dahili ayırma biçimleri bölümünde aşağıdaki not eklenmiştir.
“Fonksiyonel üniteyi ana veya dağıtım barasına ya da çıkış iletkeni terminaline bağlayan iletken bağlantılar IEC 61439-1:2020 Madde 3.1.8’de tanımlandığı şekilde fonksiyonel ünitenin bir parçasıdır, fakat bazı tasarımlarda bu bağlantıların bir parçası fonksiyonel ünite bölümünün dışında kalabilir.” 

+ Ek BB, Ek AA olarak isimlendirilmiştir.

+ Ek DD- Fotovoltaik tesislerde kullanım için panolar başlıklı bölüm eklenmiştir. Bu bölüm içerisinde, fotovoltaik pano sistemlerinin tanımları, yapısal özellikleri, performans özellikleri, tasarım doğrulama ve rutin doğrulama adımları tarif edilmiştir.

+ Ek EE – Fotovoltaik panolarda, pano imalatçısı ile kullanıcı arasındaki anlaşmaya bağlı hususlar listesi adı altında yeni bir bölüm eklenmiştir.

+ Ek FF – Fotovoltaik panolarda tasarım doğrulama başlıklı yeni bir bölüm eklenmiştir. 

+ Ek GG- Belirli ülkelerle ilgili notlar listesi bölümü eklenmiştir.

 

 
Paylaş:
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin!
E-Bülten Kayıt