Karbondioksit (CO2) ve Temiz Gazlı Söndürme Sistemlerindeki Tehlikeler Yazı Dizisi-2

Karbondioksit (CO₂) ve Temiz Gazlı Söndürme Sistemlerindeki Tehlikeler
Yazı Dizisi-2

Gökhan Aktaş

YASAL MEVZUAT: "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” ilgili maddesi.
YEDİNCİ KISIM
Yangın Söndürme Sistemleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler

Tasarım ilkeleri
MADDE 90- (1) Yangın ve açık arazi işletmeleri gibi yapılarda yangın öncesinde ve sırasında kullanılan sabit söndürme tesisatıdır. Binalarda kurulan yangın söndürme tesisatının, binada bulunanlara zarar vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek ve yangını söndürecek şekilde tasarlanması, tesis edilmesi ve çalışır durumda tutulması gerekir.
(2) Yangın söndürme sistemlerinin; her yapıda meydana gelebilecek olan yangını söndürecek kapasitede olması ve yapının ekonomik ömrü boyunca, otomatik veya el ile gereken hızda devreye girerek fonksiyonunu yerine getirebilmesi gerekir.
(3) Kurulması gereken sabit yangın söndürme sistemlerinin ve tesisatının nitelikleri, kullanılacak teçhizatın cinsi, miktarı ve yerleştirilmeleri; binanın ve binada bulunabilecek malzemelerin yangın türüne göre belirlenir. Sistemde kullanılacak bütün ekipmanın sertifikalı olması şarttır.
(4) Her türlü yangın söndürme sistemlerinin, ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tasarlanması, tesis edilmesi ve işletilmesi mecburidir.
(5) Binalarda kurulacak söndürme sistemlerinin tasarımı ve uygulaması, yetkili merci tarafından kontrol edilir ve onaylanır. Periyodik kontrol, test ve bakım gerektiren sistemlerin ve cihazların kontrolü, testi ve bakımı bina sahibi, yöneticisi veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisince yaptırılır.

Ölümcül vakalar da adli süreçler de tasarımcı , müteahhit ,denetmen ve işletmecilerde ihmali oranında cezalara muhatap olacaktır.
DOLUM PROBLEMİ / SERTİFİKASYONU:
Onaylanmış bir tesiste dolumu yapılmayan sistemlerin bu onaylara sahip olarak satılamayacağını biliyormusun? Ülkemizde stokdan temin edilen sistemlerin güvenilirliği araştırmalısınız. Türkiye ilk dolum yaparak stoktan sistem veren firmaların dolum sertifikasyonu kontrol ediniz.
Yeniden dolum aşasında bu kontrol daha da zordur ve irdelenmelidir..
İlk dolum yapan firmaların tesisleri UL Listeli veya FM onaylı mı veya sertifikaları deklere edilen dolum tesisi ile aynı adres mi kontrol etmelisiniz.
Örneğin sıvı olarak taşınabilen Novec1230 sıvısı heryerde herkes tarafından doldurulmasına üretici firma ve onay kuruluşları izin vermemektedir.
Dolumun doğru şekilde yapıldığını her zaman kontrol ediniz.
Silindiri fiili olarak tartarak toplam ağırlığını bulunuz ve darasından çıkararak gaz değerimi dolum etiket değeri ile kontrol ediniz.
Önemli miktar dolumlar da doluma gözlemci gönderiniz. Kullanılan tank vb. kontrol ediniz.
Bazı durumlarda şüphe olmaması için gazın kimyasal analizi bizzat yaptırınız.(random gas test)
GAZ KALİTESİ VE ORJİNİ PROBLEMİ:
Öncelikle yetkili ve gerekli belgelere sahip olmayan distribütör ve bayi den ürün almayınız
Basınçlı silindir altında Gazın kalitesi ve orjini nasıl kontrol edebilirsiniz? Her zaman kontrol etme şansınız yoktur. Gaz üretici firmaların kendi websitelerinde OEM anlaşmalı firma olduğunu kontrol ediniz veya varsa ara temin anlaşmalarını sorgulayınız.
Silindir ve gazın dolu olarak temin edildiğini gösteren gumruk beyannamesi ile etiket tarihlerini karşılaştırınız.
Gazın kimyasal olarak analizi mümkün ancak çoğu zaman orjini tespit etmek olanaklı değildir. Bu nedenle güvenilir ve sertifikası üretici veya onay kuruluşu tarafından denetlenen bir üreticiden temin edilmesi tavsiye edilir.
İnert ( Argon IG01, Azot IG100 veya eşit karışımı IG55 ) gazların dolumunda saflık derecesi analizi ile birlikte sertifikalı bir dolum tesisi tercih edilmelidir.

VANA VE SİLİNDİRİN ( DONANIM ) ONAYI:

Sadece vana onayı ile kullanılması yeterli olmayacaktır
Hangi firmanın hangi onaylara komponent (parça)
Ve ya komple sistem onayına sahip olup olmadığını resmi
web sitelerinden bizzat kontrol ediniz ve verilen kopya onaylara
itibar etmeyiniz, tereddüt ederseniz üretici firmadan sorgulayınız:
VdS : www.vds.de
FM : www.fmglobal.com
UL : www.ul.com
LPCB :www.redbooklive.com
Bu onay işaretlerini temin olunan komponentler üzerinde arayınız.

YAZILIM (SOFTWARE) ONAYI:
Hidrolik hesaplama sistemin ilgili sistemle ilgili onayı
kontrol ediniz. Yazılım onayı çok önemlidir ve sistemin
en önemli parçasıdır. Akredide olmuş firma tarafınan
onaylı olmalıdır. UL, LPCB veya VdS gibi.
Hesaplama yapan kişilerin yetkinliği ve sertifikasyonu sorgulanmalıdır.
Yazılımla kullanılan ürünler birebir uygunluğu ( silindir özellikleri, boru uzunluk ve çapları, nozul delik çapları vb.)

UYGULAMA KONTROLU:
Silindir üzerinde olduğu gibi kullanılan boruların özellikleri, doğru nozullarların doğru noktalara yerleşimi, boru dağılımı vb sistem plan ve izometrisine uygun oldugunu kontrol ediniz. Çelik dövme fittings ve uygun olmayan döküm fittingsleri kolaylıkla anlayabilirsiniz.
Onaylı hardware ve onaylı software bütünlüğü kontrol ediniz.
Bilmediğiniz güvenmediğiniz geçmişinden emin olmadığınız, mühendislik ve teknik kadrosu olmayan firmalardan temin edilmemelidir.
Bu konuda sertifikasyon ve denetim süreci ülkemizce çok yetersizdir. Mevcut hukuki boşluklar her gün ticari dolandırıcılara olanak sağlamaktadır.
Güvendiğiniz kendinizin seçeceği referanslardan ve konunun uzmanı olan bağımsız danışmanlardan teyit almadan karar verilmemelidir. Sadece internet üzerinden temin edilen bilgiler ile kopya dokümanlara güvenerek firma seçimi yapılmamalıdır.
SONUÇ:
Gazlı söndürme sistemi tüm süreçlerinde standartlara uygun ve sertifikalı ürünler ile uzman mühendislik firmalarından temin edilmesi yaşamsal önem taşımaktadır. Aksi halde sahte ve yangına karşı güvenliğinizi zafiyete uğrattığı gibi için bizzat kendisi ölümcül risk taşıyabilecektir. Bu sahte veya yanlış tesis edilen sistemler patlamaya her an hazır bomba gibidir. Mevcut sistemler uzman güvenilir mühendisler tarafından denetlenmelidir ve gerekli bakımları yapılarak devamlılığı sağlanmalıdır.
Öncelikle insanların bulunma olasılığı olan mekanlarda halen kurulu olan CO2 sistemleri acilen sadece elle (manuel) olarak boşaltılır hale getirilmelidir. Yapılacak denetim sonucu sistemler standartlara uygun hale getirilmeli veya.gerekli uyarı işaretleri ile gazın boşalması durumunda gazın çevre mahallere etkisi ve güvenle tahliyesi de irdelenerek önlemler alınmalıdır ve olabildiğince uygun gazlı sistemleri ile yenilenmelidir
Bundan sonraki yazımızda gazlı söndürme sistemi standartları anlatılacaktır.
Not: Teknik olarak gerekli her türlü bilgi için info@elektriktesisatportali.com adresine e-posta göndermenizi rica ederiz.

Önceki Yazı Sonraki Yazı

Paylaş: