×

Kabloların Taşınması, Depolanması, Döşenmesi Yazı Dizisi-6



Kabloların taşınması, depolanması, döşenmesi 
Yazı Dizisi-6
Seher Sarıca, Ayhan Güngör, Ömer Eren
 

d)           Kılıfın deforme olması
Yukarıda belirtilen maddelerin bazılarının bir araya gelmesi veya etki etmesi, imalatçının tavsiyeleri aşılmamış olsa dahi kablonun dış katmanının uzaması ve döşeme sırasında kablo kılıfının bir “kırışıklık” veya “buruşma” oluşturması hatta  kablo kılıfının sıyrılması  ile sonuçlanabilir.
Döşeme sırasında kılıfın deformasyonunun, özellikle kablo 30°C'nin civarında ve daha sıcak ortam sıcaklığında döşendiği durumlarda, PVC kaplama malzeme çeşitleri gibi yüksek sıcaklıklarla kılıf malzemesi yumuşadığında ortaya çıktığı bilinmektedir. Gerçek kablo yüzey sıcaklığının ortam sıcaklığından daha yüksek olabileceğini göz önünde bulundurun.
Bunun ayrıca dış katmanın Naylon kaplı bir kablo döşenirken olduğu gibi ince bir Koruma Kılıfı ile kaplı olan tam kılıftan daha ince durumlarda da oluştuğu bilinmektedir.
Bu tip deformasyon, kılıfın yırtılmasına neden olabilecek, şiddetli bir bükülmeye doğru ilerlemesinden kaçınmak için takip edilmelidir. Kırışma, buruşma ve bükülme, sabit saptırıcılarda ve silindirlerde ve hatta uzun düz bölümlerde dönmelerde veya bükülmelerde yaşanan sürtünmeyi azaltacak yağlayıcı maddeler kullanılarak azaltılabilir.
Daha uzun tesisatta ve ağır kablolarda bu deformasyonun daha sık yaşanacağını göz önünde bulundurun. Düzeltici eyleme, döşeme çekmesinin duraklatılması ve gerilimin rahatlatılması ve bu
etkiye neden olan bükülme veya dönme veya sürtünme noktasından geçen ve etkilenmiş olan kablonun çekilmesi dahildir.
Etkilenen alan hareket ettirildiğinde çoğu zaman uzayan kılıfın yeniden ayarlandığı ve bu etkinin azaldığı görülür. Kablonun bırakılması ve soğumasının beklenmesi buruşuklukların yerlerinde kalmalarına neden olabilir ve giderilmesi kolay değildir.
Bu deformasyonun oluştuğu yerlerde malzemenin uzadığı ve kalınlığın az bir miktar azaldığı kısımlar vardır ancak bu tip bir deformasyon genel olarak hafif bir sonuç olarak değerlendirilir.
Genelde kablonun kendisinde herhangi bir onarım veya düzeltici önlem uygulanmasına gerek yoktur. Onarım yalnızca kılıfta bir yırtılma veya kopma olması durumunda gereklidir.


e)           Termal dolgu
Özel termal dolgunun gerekli olduğu durumlarda, tesisatçının planlanan düzenden tamamen haberdar olması önemlidir. Kablonun üstünde ve altında tanımlanan bir asgari dolgu kalınlığı ve ayrıca dolgu malzemesi ile doldurulacak olan bir boşluk bulunacaktır.
Kabloların işlem sırasında aşırı ısınmasının önlenmesi için tüm bir kablo yolu boyunca asgari dolgu kalınlığının muhafaza edilmesi önemlidir.
Ayrıca dolgu malzemesi toprak veya diğer malzemelerle karıştırılmamalıdır çünkü bu malzemelerin termal özellikleri seçilen dolgu malzemelerininkilerle aynı olmayabilir.

f)            Makaranın serbest hareket etmesi
Ayrıca kabloların makaradan açık ve düzgün bir şekilde çıkıp çıkmadığı da kontrol edilmelidir.
Kablonun makaradan çıkmasını sağlamak için yeterli düzeyde gerginlik sağlanmalıdır ve kablonun bükülme yarıçapından daha küçük bir bükülme olmaksızın çekme yönünde hareket etmesi gerekir.
Engel, çıkıntı ve donanım çerçeveleri kablo yoluna müdahale etmemelidir ve tesisatçı kablonun hasar görmediğinden emin olmalıdır.


Özet
Tesisatçı, kablonun doğru şekilde ve hasar görmeden döşenmesini sağlamak için gerekli önlemleri almalıdır. Yukarıda özellikle belirtilen noktalar dikkate alınmalıdır fakat başarılı bir döşeme işlemi gerçekleştirilmesi için tesisatçı tarafından ekstra özen gösterilmesi gerekebilir.
 

5.           MAKARA VE KABLO HASARLARININ YÖNETİLMESİ

Ahşap makaralar, hava koşullarına maruz kaldıklarında zamanla bozulur ve bozulma seviyesi,  makaranın  maruz kaldığı hava çeşidine ve türüne bağlıdır.
Ilıman veya soğuk ortamlar eskime sürecinin en bilinen unsurlarıdır fakat ıslaklık ahşapta çürümeye neden olabilir ve yüksek sıcaklıklarla birlikte ıslaklık (tropik alanlarda bulunabilir) çürüme sürecini hızlandıracaktır. Bozulmanın en hızlı şekilde gerçekleşmesinin en açık nedeni ahşap makaranın zeminle temas etmesidir ve bu yüzden makaraların sert çakıllı yüzeyde veya beton zemin üzerinde depolanması ve makaranın yanağının suda kalmasına izin verilmemesi önemlidir.
Kuru ve sıcak ortamlar (35°C civarındaki veya daha üstü) ahşabın kurumasına ve büzüşmesine neden olacaktır. ahşapları yerinde tutan metal bileşenler (cıvatalar, şaftlar ve çiviler) bu nedenle ahşap tertibatın gevşemesini önlemek için sıkılmalıdır çünkü gevşeklik döşeme sırasında kablonun taşınma ve sağılma kuvvetlerini tolere etmeyecektir.
Eskimiş ve bozulmuş bir makarada çapraz cıvataların (yanaktan yanağa, aynı zamanda “makara cıvataları” olarak da bilinir) kontrol edilmeli ve sıkılmalıdır ve çelik plakayı mil deliğinde tutan cıvatalar da sıkılacaktır. Makara kaldırılmadan ve hareket ettirilmeden önce ve ayrıca döşemede makara birkaç tur döndürüldüğünde ve döşeme sırasında düzenli aralıklarla kontrol edilmesi gerekir.
Gevşek makara vidalarının bir etkisi de döşeme işlemi sırasında kablo üzerindeki gerilimin, kablo ucunun üzerindeki diğer kablo dönüşleri arasında veya kablo ile makara yanağı arasında zorlanacak şekilde çekilebilmesi için yeterli olabileceğidir. Gömülü kabloyu dışarı çıkarmaya çalışmak zorlaşabilir ve kablo hasar görebilir.
Ayrıca kablonun sağılması veya döşenmesi sırasında makarayı desteklemek için kullanılan çelik çubukların veya millerin makarada bırakılan deliğin büyüklüğüne yakın olması önemlidir. Çok küçük çubuklar veya destekler mil deliğinin açılmasına neden olacak ve makaranın dönüşü dengesiz olacaktır; bu da genellikle mil deliğinin daha fazla zarar görmesine ve daha fazla açılmasına neden olmakta ve bu nedenle de makaranın ve kablonun kullanımı zorlaşmakta ve durum sarmanın mümkün olamayacağı noktalara kadar gidebilmektedir.
Mil deliği hasarının devam edeceği belli ise daha büyük bir mil deliğinin oluşturulması veya yardım almak için bir Nexans temsilcisi ile irtibata geçilmesi gerekir.
Mil plakasının etrafındaki cıvataların gevşemesi de benzer sorunlara yol açabilir. Bu nedenle bu cıvatalar sıkılmalıdır.
Mil deliğinin etrafındaki veya mil plakasının etrafındaki ahşapların eskime nedeniyle zayıfladığından şüpheleniliyorsa şaftın veya milin yağlanması önerilir. Yağlama, ahşapların üzerindeki ve mil plakası cıvatalarının ve onların cıvatalanacağı ahşapların üzerine uygulanan dönme kuvvetlerini rahatlatacaktır.
Bazı gevşek çivilerin çakılması ve ya sıkılaştırılması daha zordur ve kablonun altında kalan çivilere erişim mümkün olmayacaktır. Bu nedenle kablonun zarar görmemesi için gözlem yapılması ve düzeltici önlemlerin alınması gerekmektedir.
Hasarın kaçınılmaz olduğu durumlarda aşağıdaki düzeltici önlemlerin alınması önerilir:
a)           Kablo kılıfının yüzeyinde hasarın devam ettiği fakat kalınlığın çoğuna nüfuz etmediği durumda (hasarın derinlik derecesi 1,5 mm'den veya toplam kalınlığın %50'sinden daha küçükse, hangisi en küçükse) o zaman tamire gerek yoktur.
b)           Daha derin hasarların veya kopuk veya yırtık veya yarılmış kılıfların onarılması isteniyorsa, hasarın tamamını kaplayacak ısıyla büzüşen bir manşonun kullanılması kabul edilebilir ve bu tip onarımlarda en çok başvurulan yöntemdir.
Kablonun uzun ömürlü olması açısından, 1,5 mm’den veya kılıf kalınlığının %50’sinden daha derin hasarlarda hasarı kaplayan ısı ile büzüşen bir manşonun kullanılması kılıfın işlevini eski haline getirir.
Kablo kılıfı yırtık, kopuk veya yarık ise bu hasarı kaplayan, ısı ile büzüşen bir manşonun kullanılması ile kılıfın işlevi eski haline gelecektir
 
Paylaş:
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin!
E-Bülten Kayıt