×

Fotovoltaik Santraller Yazı Dizisi-21


Fotovoltaik Santraller Yazı Dizisi-21

Tercüme :Alper Çelebi

  
B.6 Mini-hidroelektrik güç


mini hydroelectric power plants ile ilgili görsel sonucu
 
Mini hidroelektrik terimiyle, azaltılmış boyutlara ve düşük çevresel etkiye sahip 10 MW’den az gücü olan hidroelektrik üretim istasyonları ifade edilir. Enerji, türbinleri hareket ettirmek için su akışını kullanan hidrolik santraller üzerinden elde edilir. Mini hidroelektrik teknolojisi, pek çok tarımsal ve dağlık alanda önemli bir kaynak sağlayabilir ve hem nehirler boyunca mevcut olan yapıları (kanallar, arıtma tesisleri, su kemerleri) geri kazanarak hem de önemli su akışının mevcudiyetinde su sıçramaları oluşturarak ve tutma havzalarında sınırlı etkide müdahaleler gerçekleştirerek bu teknolojiden yararlanılabilir.

B.7 Solar termik güç

SOLAR THERMAL POWER PLATE COLLECTORS ile ilgili görsel sonucu
Solar termik santraller en yaygın santrallerdir ve İtalya’daki çatılar üzerinde daha kolay bir şekilde kendine uygulama alanı bulabilir. Bir güneş toplayıcı ile güneş ışınlarını ağırlıklı olarak, su ısıtma, sıhhi kullanımlar ve ayrıca dikkatli bir değerlendirmenin ardından odalar ve yüzme havuzlarının
ısıtılması için kullanırlar.

20 yılı aşkın bir ortalama ömrü olan ve çok kısa sürebilen bir geri ödeme süresine sahip kurulumları bulunduran bu teknoloji, olgun ve güvenilirdir. Kişi başı günde 75 litre sıcak su kullanan 4 kişilik bir aile, geleneksel gazlı kombiyi bir güneş santrali ile birleştirerek (tipik santral: 4 m2 panel ve 300 litre tank), üç yıllık bir süreçte yaklaşık 4000€ olan gerekli yatırımı amorti edebilir. Bu hesaplama, satın alma ve kurulum masraflarının bir kısmının vergilerden düşmesini sağlayan mevcut teşvikleri de hesaba katar. (binaların yeniden enerji yeterliliği kazanması için %55 vergi indirimi).

 
Mevcut teknolojik çözümler üç kategoriye ayrılabilir:

• camsız toplayıcılar, çok basit bir işletim prensibine dayanır: su, genel olarak, doğrudan güneş ışımasına maruz kalan bir plastik malzemeden yapılmış borular boyunca akar ve ısıtılarak borular içinde dolaşan suyun sıcaklığının artmasını sağlar;

• düz plakalı toplayıcılar, camsız toplayıcılar ile aynı prensibe dayanır, ancak daha yüksek ısı iletkenliğine sahip malzemeler kullanır (bakır, paslanmaz çelik, alüminyum..vb) ve  arka kısmında (ısıyı tutmak ve ışımayı maksimuma çıkarmak amacıyla) düz plakalı emici ve konveksiyon yoluyla çevre ısı kaybını önlemek için üst
kısmında cam (veya plastik malzeme) bir plakadan oluşan kasalarda (paneller) muhafaza edilir;

• vakumlanmış boru toplayıcılar, içinde konvektör sıvısını barındıran boru daha yüksek çaplı bir cam boru içinde muhafaza edilir ve bu borunun iç yüzeyi emici malzeme ile kaplanmış olup burada konveksiyon nedeniyle ısı kaybını indirmek üzere termik yalıtım elde etmek amacıyla vakum oluşturulur.

Konvektör sıvısı tarafından toplanan ısı, belirli bir depolama tankında bulunan sıhhi suya kurulum tipolojisine
göre farklı şekillerde aktarılır.

Solar termik santral tarafından üretilen sıcak su aşağıdakiler için kullanılabilir:

1. hijyenik kullanım için (banyo, yemek pişirme, çamaşır ve bulaşık makineleri)

2. mahal ısıtmayı entegre etmek için (radyant döşeme altları ve duvar panelleri gibi radyant sistemlerle kombine edilirse daha iyidir; çünkü normalde kullanılan radyatörlerden daha az sıcaklığı ihtiyaç duyup daha az ısı kaybına neden olurlar)

3. yüzme havuzlarındaki sıcaklığı korumak için

4. hem aileler hem büyük yapılar için (eğlence merkezleri, hastaneler, oteller vs.)

Bu sınıflandırmayı basitleştirerek üç alternatif tipte solar termik santral tanımlanabilir:

• doğal sirkülasyon. Bunlar, “sıcak sıvının yükselirken soğuk sıvının aşağı hareket etme eğilimi göstermesi” doğal prensibinden yararlanan sistemlerdir. Bu durumda termik depolama birimi panelin üzerine yerleştirilir (Şekil B.2’daki gibi çatıya monte veya Şekil B.2b’deki gibi tavan arasına monte). Termo-vektör sıvısı, güneş ışıması ile ısıtıldıktan sonra, doğrudan depolama birimi içinde yükselir ve kendi ısısını içinde bulunduğu suya aktarır. Sıvı soğuduğunda, panellerden aşağı doğru akar ve döngü tekrar başlar. Bu teknolojinin bazı solar  toplayıcılara ve depolama ünitesi/ısı eşanjörüne ihtiyacı vardır.

 

Şekil B.2

 
Termik gereksinimlere göre yüzeyler ve boyutlar değişiklik gösterebilir. Bu tip santrallerin avantajları ucuzluk, elektrik pompaları ve kontrol birimleri olmadan işlev görebilmeleri, çatının meylinin verdiği yatkınlık, hızlı ve ekonomik kurulum, minimum bakım ve termo-vektör sıvı tarafından güçlendirilmiş yüksek verimliliktir. Ayrıca bazı dezavantajları da vardır; estetik görünüm gibi küçük dezavantajlardan depolama ünitesinin atmosferik maddelere ve zorlu çevresel koşullara maruz kalmasına ve yapısal bakış açısıyla bakıldığında çatının ağırlığı taşıyabilmesi gereksinimi gibi önemli dezavantajlara sahiptir.
• cebri sirkülasyon. Doğal konveksiyonun aksine, cebri sirkülasyonla depolama ünitesi toplayıcılardan daha düşük seviyede ve dolayısıyla evin içinde de konumlandırılabilir Bu tip kurulumlarda, elektrikli bir pompanın varlığı termo-vektör sıvının toplayıcılardan (yüksek konum) termik depolama ünitesine (daha düşük) sirkülasyonunu sağlar.

Doğal sirkülasyon sistemlerine göre, bu tipteki santrallerin bir sirkülasyon pompasına, bir kontrol ünitesine, sıcaklık sensörlerine ve genleşme kaplarına ihtiyacı vardır ve bu daha yüksek maliyet ve daha yüksek bakım
gereksinimi anlamına gelir. Ancak, prestijli tarihi merkezlerde (ve dolayısıyla mimari bağlara tabi olan binalarda) yaşayan ve doğal sirkülasyon sisteminin depolama birimini “saklamak” için bir tavan arası bulunmayan kişiler, cebri sirkülasyon sayesinde çatıdaki depolama biriminin genel boyutlarıyla ilgili sorunu çözebilirler. (Şekil B.3).



Şekil B.3 - Cebri sirkülasyonlu bir santralin şeması

 
• “geri akışlı” cebri sirkülasyon. Bu teknoloji, geleneksel cebri sirkülasyonun evrimini gösterir ve pompa bloke
olmuşken toplayıcılar içindeki termo-vektör sıvısının hareketsizliğinin yarattığı sıkıntıyı veya cebri sirkülasyonla
alakalı diğer sorunları ortadan kaldırır. “Sıvının durması” sıvının aşırı ısınmasına ve dolayısıyla güneş santraline ciddi hasarlar gelmesine neden olabilir. Bunun aksine, bu tip santral ile pompa durduğunda, modüller boşalır ve sıvı tahliye depolama ünitesinin içinde akar ve böylece durgunluk nedeniyle toplayıcıların bozulması engellenmiş olur.

Sıcak hijyenik su için 150/200 litre depolama birimine sahip 2-3 m2 bir doğal sirkülasyon santrali (2-4 kişinin gereksinimlerini karşılayabilen), kurulum, işçilik ve KDV dâhil ortalama 2.000-3.000 € bir maliyete sahiptir. Daima
doğal sirkülasyona sahip daha büyük bir santral için (4 m2 büyüklüğünde), 300 litre depolama ünitesine (4-6 kişinin gereksinimlerini karşılayabilen) ve yaklaşık 4000-4500 € belirleyici fiyata sahip bir sistem dikkate alınabilir. 1000 litre depolama ünitesine sahip (yerden ısıtmalı bir evde 5 kişilik bir aile için) cebri sirkülasyonun odaların ısıtmasına katkı sağladığı daha büyük bir santralin (15 m2) maliyeti yaklaşık 12.000 €’dur. Bir güneş termik santrali, elektrikten ve/veya doğal gaz faturalarından makul yatırım geri dönüş süreleriyle tasarruf yapmanızı sağlar.

Solar modüller, konut tipi bir evde hijyenik sıcak su gereksinimlerinin yaklaşık %70’ini karşılar. Güneş enerjisini iç ısıtmaya entegre olarak kullanarak, karşılanan toplam gereksinim yaklaşık %40’a kadar çıkar. Son teknolojiye göre kurulan bir solar termik sistemin ömrü 15 yıla kadar garantilenir ve düzgün bakımla bu daha da uzayabilir. Güneş termik santraller için (sadece tapuda kayıtlı binalarda kurulduğunda), santral satın alma ve kurulum maliyetinin %55’ine varan mali muafiyet elde etmek mümkündür ve 185/2008 sayılı kriz karşıtı dönüşüm için kanun hükmünde kararnamenin 28 Ocak 2009 tarihli 2 numaralı kanunu ile bu 5 yıla bölünebilir.

Bu kesinti, Finansal Yasa 2008’de üç yıl uzatılmıştır. Güneş santralleri için KDV %10’dur. Ayrıca, birçok bölgede, ilde ve ilçede, teşvik ve krediler sağlanmak ve bunlar toplam masrafların %25 ila 30’una erişmektedir.

Bundan sonraki yazımızda "Solar termodinamik güç, Hibrit  sistemler " anlatılacaktır. 
Paylaş:
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin!
E-Bülten Kayıt