Endüstriyel Tesislerde Kestirimci Bakım Uygulamaları ve Bakımın Taşere Edilmesi

Murat Bakıcı

Endüstriyel tesislerde bakım uygulamaları her geçen gün daha çok dışa bağımlı hale geliyor. Dışa bağımlı kısmını biraz açacak olursak; bir fabrikada bakım hizmetini veren tüm ekibin yerine bu hizmeti dışardan bir şirket yada firmadan almaktan bahsediyorum.

Çeşitli hizmetlerin taşere edilmesi sektörlerin tamamında olduğu gibi bakım sektöründen de başlamış durumda.

Geçmişi eskiye dayanan “uzmanlığa dayalı”  dışa bağımlılık  aslında endüstriyel tesislerin tamamında olağan bir durum. Şuan için temelde bina bakım hizmetlerinde yaygınlaşmış olsa da bu sistem giderek artarak endüstriyel bakım hizmetlerininde de kullanılmaya başlanıyor. Bu taşeronlaşma tecrübeli eleman eksikliği, eleman yetiştirme, sorumluluk bilinci, iş güvencesi(teknisyen açısından bakıldığında) gibi bir sürü problemi beraberinde getirirken, firmalar için personel sayısında azalma, mali konularda, esneklik gibi avantajları getiriyor.



Şahsi fikrim işveren açısından avantajları ve dezavantajları düşünüldüğünde belirli tip tesisler için(otomasyonun az olduğu veya bant üretimi olmayan) bakım hizmetinin taşere edilerek uygulanması doğru bir yaklaşım. Otomasyona veya bant sistemine dayalı üretim tesislerinde bunu yapmak ileriye dönük çok ciddi zararlar doğuracak bir yaklaşımdır. Bina bakım hizmeti dışında alınacak her taşeron hizmeti, konusunda uzman eleman yetiştirilmesine engel olacak ve firmalar için ciddi üretim kayıplarına yol açacaktır.



Endüstriyel tesislerde kestirimci bakım uygulamalarından bahsedecek olursak, ciddi anlamda bakım ekibinin işini kolaylaştıran iş sürekliliğini destekleyen bir yaklaşım olması sebebiyle; gelecekte tüm fabrikaların mümkün olan tüm sistemlerini bu şekilde kontrol etmesi,  bakım hizmetinin gelecekte olması gereken yapısının bu olacağını    net bir şekilde  öne sürüyor.

Üretim tesislerinde bu tarz uygulamaların yaygınlaştırılması gelecekte daha az sayıda ekiple daha geniş alanların kontrolü, arızalar yaşanmadan tespit edilen hataların önceden müdahale ile zaman ve maliyet açısından avantaj sağlaması gibi sektörde işvereni ve bakım ekibini memnun edecek sonuçları doğuracaktır. Bu açıdan baktığımızda bakım hizmetinin geleceğinin kestirimci bakım uygulamalarının yaygınlaşması olarak görüyorum. Peki kestirimci bakım dediğimiz temelde nedir? Bir örnekle açıklayacak olursam; eğer bir enerji hattını yada bir elektrik panosunu belirli aralıklarla termal kamera ile kontrol edip, kablolar üzerinde oluşan ısıyı görüp yorumlarsanız işte bu en basitinden bir kestirimci bakım çalışmasıdır. Bu uygulama ile kablo izolasyonlarındaki bozulma anahtarlamadan kaynaklı arızalar yada bir ekipmanın çektiği akımdaki değişiklikler gibi birçok konu yorumlanabilir. Oluşabilecek muhtemel kazaların önüne geçilebilmesi açısından her tesiste yapılması gereken temel bir uygulama.



Bu konuda sektörde ciddi gelişmeler var. Teknoloji firmaları bu konuda ciddi adımlar atarak farklı yollardan da olsa üretim tesislerinde hayati öneme sahip ekipmanların temelde mekanik arızalarının önüne geçebilmek için uzaktan izleme, koruma gibi birçok metodu uygulayacak projeler geliştiriyorlar. Bu tarz çalışmaların artık sektörden bağımsız bir şekilde tüm üretim tesislerine yayılması için ciddi anlamda çalışan firmalar mevcut.



Kestirimci bakım sistemlerinden biraz bahsedecek olursam; döner sistemleri , basınçlı sistemleri kullanarak  bünyesinde ekipman barındıran makinelerin durum analizlerini sensörler ile yaparak bir öğrenme eğrisi oluşturan kestirimci bakım sistemleri, sonrasında bu öğrenme eğrisi dışında kalan her ölçümün toleranslar dahilinde değerlendirilerek size arıza konusunda bilgi vermesini içeren bir yapı. Daha basit açıklarsam, vibrasyon ölçü aletinin bir pompa üzerinde sürekli bağlı olduğunu düşünün ve ölçü aleti sizi hata olduğunda uyarsın. İşte bu artık çok çeşitli makinelere uygulanabilir hale geldi. Bu konuda geliştirilen sensörler uygulama açısından kolay pratik çözümler üretiyor. Isı, basınç, akım, gerilim, vibrasyon, yer çekimi, konum gibi bir çok metod ile çok çeşitli makineler takip edilebiliyor. Firmaların bu uygulamalarla beraber sundukları software uygulamaları arızanın yorumlanması analiz ve sunumlar açısından çok büyük kolaylıklar getirmekte.



Özet olarak taşeronlaşmanın daha az kestirimci bakım uygulamalarının daha çok olduğu bir bakım hizmetinin, bakım kalitesini arttıracağını düşünüyorum.

Bundan sonraki yazılarımda kestirimci bakım uygulamaları anlatılmaya devam edilecektir.

Bu yazıyı inatla destek vererek yazmamı sağlayan Sn. Sabri Günaydın'a çok teşekkürler.