Bina Otomasyon Sistemi ile Devreye Alma İşlemleri ve Diğer Sistemlerle Bilgi Alışverişi

 

 Yazı Dizisi-3

 

Selçuk Ercan

 

Aktif Testler

 

Belirtildiği gibi bir uzman ya da uzman yazılım tarafından, aktif şekilde komut vererek gerçekleştirilirler. Aktif testlerde VAV kutuları test edilmeden önce, BYS ekranından aşağıdakilerin varlığı kontrol edilir.

 

Öncelikle yapılması gereken işlem, sensörün “0” kalibrasyonudur. Sensör kalibrasyonu yazılımla tamamen otomatik olarak gerçekleştirilir. Diğer dikkat edilmesi gereken bir özellik ise, VAV
damperlerinin hepsinin maksimum açılmasının gerekip gerekmediğidir. Eğer sistemde bir eş kullanım  faktörü tasarımcı tarafından belirlenmişse, bu eş kullanım faktörünün test prosedüründe dikkate alınmadı gereğidir. Doğal olarak %30 eş kullanım faktörü olan bir sistemde VAV kutularını tam açmak,  gereken kanal statik basıncını sağlamamızda zorluk çıkartabilir.

 

*Klima santrali çalışıyor.
*VAV kontrol cihazı beslenmiş, programı yüklenmiş ve adreslenmiş. Haberleşme tamam.
*Oda sıcaklık sensörü takılı ve çalışıyor.
*Test parametreleri girilmiş durumda olmalıdır.

 

Artık aktif testlerle otomatik kontrol çevrimlerinin ayarı, hava debisinin ölçümü, damperlerin çalışması ve hava akışı, eğer yeniden ısıtma varsa testi, eğer fan destekli VAV ise ısıtma ve soğutma modları test edilebilir. Bu testlerden sonra, cihazlar çalışıyor, şüpheli ve arızalı olarak üç bölüme ayrılır.  Şüpheli olanlara daha detaylı testler uygulanırken, arızalı olanlar tamir edilirler.

 

Aşağıdaki grafikte herkesin çok kolay anlayabileceği grafiklerin sistemde kolayca oluşabildiğini görüyoruz. Klima santrali ve diğer VAV kutularının durumlarına göre ölçülen değerler şekilde
görüldüğü gibi iki ayrı testte iki ayrı durumda görülebilir. Görüldüğü gibi Debi2 arızalı olan bir VAV kutusu davranışıdır ve düzeltilmesi gerekir.

 

 

Aşağıda sağlıklı bir ısıtma işlev testi görülmektedir.

 

 

Aşağıda ise bir VAV kutusuna ait, hataları canlı tespit edebilecek DDC programı kodu görüyorsunuz.

 

 

Görüldüğü gibi hataları tespit edecek kodlar, gerçek program kodlarından çok daha fazla yer  kaplayabilmektedir.

 

SONUÇ

 

Bina çalışmasının optimizasyonu ve oluşan hataların tespiti pek çok yararı birlikte getirecektir.

 

1. Enerji ve Su tasarrufu

 

2. Yaşam kalitesinin ve personel verimliliğinin artması. İç hava kalitesi olarak özetlenebilecek bu tanım, içerde barınacak kişilerin olumsuzluklardan etkilenmeden önce sorunların belirlenmesini ve çözümünü sağlayacaktır.

 

3._Bakım maliyetlerinin azaltması. Bakımların ne erken ne geç, tam zamanında yapılmasını, hataların kısa zamanda belirlenmesini, bakım işlerinin planlanmasını, bakım personelinin yeteneklerine göre ve uygun zamanda kullanımını, uygun yedek parça stoğu tutulmasını ve sistemin çok daha az görev dışı
kalmasını sağlayacaktır.

 

4._ Personele ve cihazlara oluşacak zararların önlenmesini sağlayacaktır. Müteahhit açısından ise, sistemin zamanında ve etkin teslimini sağlayarak, oluşacak en düşük
maliyetle sistemin teslim edilmesini sağlayacaktır.

 

İşletmeye alma ve test prosedürlerinin belirlenmesi mekanikçi, elektrikçi ve otomasyoncu arasında eşgüdümlü bir çalışmayı gerektirmektedir.

 

Mekanik ve elektrik testlerin gerçekleştirilmesinden sonra, işletme testi dediğimiz, otomasyon  sisteminin de yer aldığı testler gerçekleştirilir.

 

Testler kesinlikle rastgele değil, yazılı senaryolar eşliğinde yapılmalıdır.

 

Test prosedürleri, cihazların önem sıraları, test maliyetleri ve arızalandıktan sonra gerçekleşecek bakım maliyetleri göz önüne alınarak oluşturulur.

 

Bu testler sırasında bina otomasyon sistemleri, kayıt tutabilme, test senaryolarını otomatik yapabilme ve raporlama yetenekleriyle, en güçlü araçlar olarak elimizin altında bulunmaktadır.

 

KAYNAKLAR

 

ERCAN M. Selçuk., “EĞİLİM ANALİZİ İLE BİNALARDA TEŞHİS”, TTTMD, 2002
[2] Robert S,Curl, P.E. Analyzing Field Measurements: air Conditioning & Heating,
[3] Tim Salsbury and Rick Diamond, Model-Based Diagnostics for Air Handling Units , Lawrence
Berkeley National Laboratory, H., “Saniteartechnik”, Krammer Verlag, 1995.
[4] http://www.eco.public.lu/attributions/dg3/d_energie/energyefficient/info/directive_en
[5] Michael F. Hordeski., “HVAC Controln the New Millennium”