Acil Durum Aydınlatması Tasarım Kılavuzu 
Yazı Dizisi-16

Mustafa Gedik 
 

 
SIKÇA SORULAN SORULAR


Acil aydınlatma armatürleri

Soru: Acil aydınlatma armatürü nedir? Şebeke bağlantısı nasıl yapılır?

Cevap: Acil aydınlatma armatürleri normal kullanım özelliklerinin yanı sıra, enerji kesilmesi halinde sahip olduğu acil aydınlatma kiti ile aydınlatmaya devam eden armatürlerdir. Şebeke bağlantısı yapılırken “anahtarlanan faz” ve “nötr” dışında acil aydınlatma kiti beslemesi için “direkt faz” hattının bulunması gerekir. Bu hat arıza ve test durumları dışında hiçbir şekilde kesilmemelidir. Acil aydınlatma armatürleri test edilmesi gerektiğinde diğer armatürleri etkilememesi için besleme hattı panoda farklı bir sigorta ile ayrılmalıdır.

Soru: Acil aydınlatma armatürüme bağlı anahtarı kapattığımda armatürdeki lamba yanmaya devam ediyor. Bu neden kaynaklanıyor olabilir?

Cevap: Acil aydınlatma armatürünüzün içinde bulunan acil aydınlatma kitinin faz ucunu anahtarlamış olabilirsiniz. Bu uç direkt fazdan beslenmelidir. Siz bu ucun enerjisini kestiğinizde acil aydınlatma kiti ortamda elektrik kesintisi olduğunu düşünerek lambayı batarya üzerinden yakmaya devam eder. Elektronik balast/ LED Sürücünün anahtar fazından, acil aydınlatma kiti devresinin ise direkt hat üzerinden beslendiği kontrol edilmelidir.


Soru: Acil aydınlatma armatürümdeki “anahtar fazı” ile “direkt Faz” uçlarını farklı fazlardan besleyebilir miyim? Bu
şekilde yapacağım bir uygulama devreye ya da lambaya/ LED’e zarar verir mi?

Cevap: Acil aydınlatma kitleri iki röleli olarak tasarlanıp imal edilirse  bu şekilde kullanımlarda devre ya da lamba/LED zarar görmez. Fakat bu kullanımın şöyle bir dezavantajı olabilmektedir: Fazlardan birinin, özellikle elektronik balastı besleyen fazın kesilmesi ve acil aydınlatma kitinin fazının devam etmesi durumunda; elektronik balasta enerji gelmediğinden ampuller sönecek, acil aydınlatma kitinde enerji olduğundan acile geçmeyecektir. Dolayısıyla acil aydınlatma armatürü görevini yerine getiremeyecektir. Bu durumla karşılaşılması ihtimali göz önünde bulundurulduğunda, armatür içindeki balast ve kitin aynı faz üzerinden beslenmesini tavsiye etmekteyiz.

Soru: Acil aydınlatma armatürümde enerji varken lamba/ LED’ler yanmıyor, enerjiyi kestiğimde lamba/LED’ler acile
geçerek yanıyor. Bu neden kaynaklanıyor olabilir?

Cevap: Enerji varken lamba/LED yanmıyor ve kesildiğinde yanıyor ise armatür içindeki acil aydınlatma kiti çalışıyor demektir. Bu durumda armatür içinde bulunan elektronik balasta/LED Sürücüye enerji gelip gelmediği, balastın/sürücünün ya da lambanın/ LED’lerin arızalı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Balasta/ sürücüye enerji geliyor, balast/sürücü ve lamba/LED’ler çalışır durumda ise bağlantı şeması ve özellikle soketlerdeki kablo girişlerinde temassızlık olup olmadığı dikkatlice kontrol edilmelidir.

Floresan acil kitlerinde, acil aydınlatma kiti, kendisine bağlı lambanın sadece karşılıklı iki ucunun temas etmesi halinde lambayı yakabilmekteyken, elektronik balastlarda lambalardan herhangi bir ucun temas etmemesi halinde hiçbir lamba yanmamaktadır.

Soru: Acil aydınlatma armatürümde enerji varken lambalar yanıyor, enerjiyi kestiğimde lambalardan hiçbiri acile geçmiyor. Bu neden kaynaklanıyor olabilir?

Cevap: Enerji varken lambaların tamamı yanıyor ve kesildiğinde hiçbiri yanmıyor ise acil aydınlatma kitine bağlı batarya kontrol edilmelidir. Öncelikle bataryayı Acil Aydınlatma Kitine bağlayan sokette temassızlık olup olmadığı kontrol edilmeli ve sonra enerji kesintisinin olmadığından emin olunarak batarya minimum 24 saat süreyle şarjda bırakılmalıdır. Bu süre sonunda yapılacak kontrolde aynı durum tekrar ederse batarya, çalışan farklı bir armatürde ikinci kez şarjda bırakılarak problemin bataryadan mı yoksa acil aydınlatma kitinden mi kaynaklandığı tespit edilebilir. Buradan çıkacak olumsuz sonuç bataryanın ömrünü doldurduğunu, olumlu sonuç ise problemin acil aydınlatma kitinin şarj devresinde bir arıza olduğunu gösterir.

Soru: Acil aydınlatma armatürümde enerji varken ya da kestiğimde hiçbir lamba yanmıyor. Bu neden kaynaklanıyor
olabilir?

Cevap: Bu durumda öncelikle armatür içinde bulunan acil aydınlatma kiti ve elektronik balastın/LED Sürücünün her ikisine de enerjinin geldiğinden emin olunması gerekir. Acil kite enerji gelmeyip sadece balasta enerji gelmesi halinde lambaların yanmaması normaldir. Lambaların enerji varken yanması için acil kit ve balastın/Sürücünün her ikisinde de enerji olmalıdır. Acil kite enerji gelip gelmediği üzerindeki şarj LED’i ile kontrol edilebilir.

Soru: Floresan lambalı acil aydınlatma armatürümde enerji varken lambalar yanıyor, enerjiyi kestiğimde bir lamba
acilde yanıyor. Fakat ben acilde iki lamba yanmasını istiyorum. Bu mümkün mü?

Cevap: Mevcut kitiniz ile bu mümkün değil. Bu uygulama için 18W’a kadarki lambalar için acilde iki lambayı yakan acil kit çözümleri mevcut. Daha büyük değerler için ise iki adet acil kit kullanmanız gerekir.


Soru: Acil aydınlatma armatürüm normal çalışıyor fakat acilde çok sönük yanıyor. Bu normal midir?

Cevap: Acil aydınlatma kitleri, acil aydınlatma sistem tasarımı doğrultusunda kaçış yollarında en az 1 lux ve açık alanlarda en az 0,5 lux olacak şekilde uygulanmaktadır. Bu ışık seviyesi oldukça düşük bir değer olup acilde çok sönük yanıyor olarak görünmesi normaldir.


Bundan sonraki 17'inci ve son   bölümde "Acil Yönlendirme Armatürleri, Acil Aydınlatma Kitleri"  ile ilgili sıkça sorulan sorular cevaplanacaktır.