Güncel CPR Kapsamındaki Kablolar ve Yangın Yönetmeliği Değişiklik Önerileri

 

Sabri Günaydın

Elektrik Tesisat Portalı  olarak 03.07.2018 tarihinde  CPR Kapsamında Yangına Karşı Güvenli Kablolar ile ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızda  toplantılar gerçekleştirilmişti.  http://www.elektriktesisatportali.com/cpr-kapsamindaki-kablolar-ve-yangin-yonetmeligi-degisiklik-onerileri-cevre-ve-sehircilik-bakanligi-toplanti/

Toplantılardaki  görüş ve öneriler  sonrasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığımıza aşağıdaki  öneriler 31.07.2018 tarihinde  gönderilmiştir.

a) Yüksek Fen Kurulumuza CPR Kapsamındaki kablolar ile ilgili olarak     aşağıdaki “Yapı Malzemeleri Yönetmeliği(305/2011 CPR)  Kapsamında  aşağıdaki Yangına Karşı Güvenli Kablolar Teknik Şartnamesi”    önerilmiştir.

YANGINA KARŞI GÜVENLİ KABLOLAR CPR Y.Y. R4 S.G. 30.07.2018

b) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'mıza “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik “  Kapsamındaki kablolar ile ilgili  olarak aşağıdaki değişiklik önerileri gönderilmiştir.

Türkiye Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik maddelerinin CPR –Yangına karşı güvenli kablolar ile ilgili 08.2018 tarihli  CPR –Yapı Malzemeleri Yönetmeliği ve ilişkili standartlar doğrultusundaki değişiklik önerilerimiz aşağıdadır. 

Madde 29

Binalarda Kullanılacak Yapı Malzemeleri

(6) Malzemelerin yanıcılık sınıflarını gösteren tablolar aşağıda belirtilmiştir.

Aşağıdaki  “d” şıkkının eklenmesini öneriyoruz.

1. d) Ek-2/D ‘de Yangına tepki performansına göre kabloların sınıflandırılma

Ek-2/D.1   (TS EN 13501-6- Çizelge-1 )


Ek-2/E   TS EN  13501-6 Tablo-1 'e Göre Kabloların Yangına Tepki Performans Sınıfları ile Yapı Tiplerinin, Yapı İçindeki Alanların İlişkilendirilmesi
 

TS EN  13501-6 Tablo-1 'e Göre Kabloların Yangına Tepki Performans Sınıfları ile Yapı Tiplerinin, Yapı İçindeki Alanların İlişkilendirilmesi
Malzemenin yanıcılık özelliği	TS EN 13501-6'ya göre
Çok yüksek yangın riski olan yapılarda kullanılan kablolar	B2ca -s1b, d1, a1
Yüksek yangın riski olan yapılarda kullanılan kablolar	Cca -s1b, d2, a1
Düşük yangın riski olan yapılarda kullanılan kablolar	Eca
Çok yüksek yangın riskli yapılar	Yüksek yapı sınıfına giren ve yapı yüksekliği 51,5m’yi geçen tüm yapılar, insan yoğunluğunun fazla olduğu ve çok yüksek yangı riski taşıyan binalar, kaçış yolları, havalimanları, yolcu toplanma merkezleri, yeraltı raylı sistem istasyonları, tüneller, yataklı sağlık tesisleri, endüstriyel amaçlı binalar, anaokulları, tüm kültür varlıkları, veri merkezleri, yüksek tehlikeli yerler ve kapalı spor salonları gibi yapılardır.
Yüksek yangın riskli yapılar	Bina yüksekliği 6,5m’yi geçen ve yapı yüksekliği 30,5 m’ye kadar olan, aynı zamanda bina toplam alanı 400m2'den büyük olan ve yüksek yangın riski taşıyan tüm yapılar, okullar, oteller, ofis ve ticari binalar, ayakta tedavi merkezleri, endüstriyel amaçlı binalar, eğlence yerleri, müze ve sergi yerleri, 150m2’den büyük yeme içme tesisleri, toplantı salonları, açık/yarı açık spor tesisleri, ibadethaneler, cezaevleri, depolar, yeraltı otoparkları ve yarı açık raylı sistem istasyonları gibi yapılardır.
Düşük yangın riskli yapılar	Yapı yüksekliği 6,5 metreyi geçmeyen veya bina toplam alanı 400 m2’den küçük olan ve düşük yangın riski taşıyan bir veya iki katlı binalar, konutlar, işyerleri ve açık/yarı açık otoparklar gibi yapılar

 

Not:Evvelce "s1" olarak deneylerini gerçekleştiren  üretici firmalar,TS EN 61034-2  ≥ % 60 < % 80'e  uygun olarak s1b = s1 ve geçirgenlik  ek deneyini  akredite bir laboratuvarda gerçekleştirecektir.

veya

Ek-2/E   TS EN  13501-6 Tablo-1 'e Göre Kabloların Yangına Tepki Performans Sınıfları ile Yapı Tiplerinin, Yapı İçindeki Alanların İlişkilendirilmesi  ,ile ilgili önerdiğimiz tablo’yu arzu ederseniz aşağıdaki ve ekteki  gibi boyutları daha küçük olarak değerlendirebilirsiniz.

Madde 63

Acil durum asansörü

(4) Acil durum asansörünün kabin alanının en az 1.8 m², hızının zemin kattan en üst kata 1 dakikada erişecek hızda olması ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çalışır durumda kalmasını sağlayacak TS ISO 8528-12 standardına sahip bir acil durum jeneratörüne bağlı bulunması gerekir.

(5) Acil durum asansörün besleme hatları (kolon hatları)  en az 60 dakika yangın anında işlevini ve devrenin sürekliliğini sürdürebilecek ilgili EN 50577 standardı uygulamaya girene kadar  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı Malzemeleri Yönetmeliği(305/2011 CPR)  Kapsamında Yangına Karşı Güvenli Kablolar Teknik Şartnamesi’ gerekleri doğrultusunda  kablolar kullanılarak acil durum asansörünü beslemeye devam ettirmesi gerekir.

Madde 68

İç Tesisat

(1)Her türlü binada elektrik iç tesisatı, koruma teçhizatı, kısa devre hesapları, yalıtım malzemeleri, bağlantı ve tespit elemanları, uzatma kabloları, elektrik tesisat

projeleri ve kuvvetli akım tesisatı; 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan

Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğine, 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğine, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğine ve ilgili

diğer yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tesis edilir. 

(2) Yapı yüksekliği 51.50 m’den fazla olan binalarda şaft içinde bus-bar sisteminin bulunması mecburidir.

Bu maddenin aşağıdaki gibi düzenlenmesini öneriyoruz.

(1)Her türlü yapıda elektrik tesisatı; yürürlükte olan “ Elektrik İç Tesisleri Proje Yönetmeliği” ne göre projelendirilecek; “Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği” ne, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’ne ve “Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği” ne uygun olarak tesis edilecektir.

(2) Her türlü yapıda tüm "güç, kontrol kabloları ve fiber optik kablolarda dahil olmak üzere iletişim kabloları Ek-15 ve Ek-16 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı Malzemeleri Yönetmeliği(305/2011 CPR)  Kapsamında Yangına Karşı Güvenli Kablolar Teknik Şartnamesi gerekleri doğrultusunda seçilerek elektrik tesisat tasarımı ve uygulama yapılacaktır.

(3)Elektrik tesisatında kullanılan tüm malzemeler özel önlemler alınmaksızın; ilgili standartlarında belirtilen yangına yangına dayanım ve alev geciktirici özelliklere göre deneyden geçmiş olmalıdır.

(4)Her türlü yapıda yapının içinde elektrik iç tesisatında kullanılacak boru sistemleri; ilgili           TS EN 61386 standartlarına göre olmalıdır. Yapı içindeki elektrik iç tesisatında  kullanılacak  tüm borular ve boru sistemleri  ( buat, kasa, muf..vb)en azından  alev geciktirici özeliklere sahip  olmalı ,  EK-16 ‘te  bu yönetmelik ilgili maddelerinde  kablolar ile ilgili  CPR kablolar ile ilgili tanımlanan   sınıflardaki yapılarda da   düşük duman yoğunluklu , halojenden arındırılmış    boru sistemleri  tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Kullanılacak borular ve boru sistemlerinin tip deneyleri ilgili standartlara göre akredite laboratuvarlarda yapılarak belgelendirilmelidir.

(5)Her türlü yapıda yapının içinde elektrik iç tesisatında kullanılacak kapaklı/kapalı kablo kanal sistemleri;  TS EN 50085 standartlarına göre olacaktır. Yapı içindeki elektrik iç tesisatında kullanılacak tüm kablo kanal sistemleri en azından alev geciktirici özeliklere sahip olmalı, EK-16 ‘te kablolar ile ilgili tanımlanan yapılarda da düşük duman yoğunluklu, halojenden arındırılmış kablo kanal sistemleri tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Kullanılacak kablo kanal sistemlerinin tip deneyleri ilgili standartlara göre akredite laboratuvarlarda yapılarak belgelendirilmelidir.

(6)Bağlantı ve Tespit Elemanları: Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatı ile ilgili her türlü cihaz ve akım taşıyıcıların bina veya yapıya tespiti ve tespit maksadıyla kullanılan askı mesnet, konsol ve benzeri bağlantı elemanları oluşabilecek deprem kuvvetlerine göre hesaplanarak tasarlanmalı ve uygulamaları yapılmalıdır.

(7)Elektrik tesisatı tasarımında ve uygulamada kullanılacak standartlar TS veya sırasıyla EN, HD, IEC, ISO standartlarıdır. İlgili Türk standartları bu Yönetmeliğin tamamlayıcı ekidir. Ancak bu yönetmelik ve diğer ilgili yönetmeliklerde bulunmayan hükümler ve standartlar için; ilgili direktifler/yönergeler, direktiflerin/yönergelerin altındaki standartlar ve EN, HD, IEC, ISO standartları geçerlidir. Çelişme durumunda yukarıda belirtilen öncelik sırası göz önüne alınır.

Madde 69

Yangın bölmelerinden geçişler

Bu maddenin aşağıdaki gibi düzenlenmesini öneriyoruz. 

(1) Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatının bir yangın bölmesinden diğer bir yangın bölmesine yatay ve düşey geçişlerinde yangın veya dumanın veyahut her ikisinin birden geçişini engellemek üzere, bütün açıklıkların güncel EN1366-3 standardı gerekleri doğrultusunda uluslararası akredite laboratuvarlardan yapılmış   testlerin sonuçlarını içeren  test raporları, bu test raporları doğrultusunda    ilgili  üretici tarafından  hazırlanmış uygulama kılavuzları  gereklerine göre  yangın durdurucu harç, yastık, kaplama tipi panel, kelepçe, ve benzeri malzemeler ile kapatılması gerekir.

( Not:Bu bölümün  Elektrik Tesisat Portalı olarak  değişiklik önerilerini   bakanlığımıza   gönderdiğimiz "Yapısal Yangın Güvenliği İşleri Teknik Şartnamesi "  nin  yayınlanacak  güncellemeleri   doğrultusunda düzenlenmesi  uygun olacaktır. ) 

(2) Yapılarda baralı kanal sistemleri ( busbar)  kullanıldığında yangın bölmelerinden geçişlerde baralı kanal sistemlerinin hava aralıklı olması durumunda,  baralı kanal sistemi için özel olarak üretilmiş ve Uluslarası onaylı laboratuvarlarından alınmış test raporları ve onayları bulunan yangın bariyerleri kullanılması gerekir. Kompakt baralı kanal sistemlerde ise yangına karşı yalıtım ilgili Uluslararası standartlara göre sağlanması gerekir. Baralı kanal sistemlerinin yangın bölmelerinden geçişlerinde, baralı kanal sistemlerinin dışında kalan açık bölümlerin yangına karşı yalıtımının ayrıca yapılması gerekir.

(3) Tüm yangın bölmelerindeki geçişlerde, yangına karşı yapılan yalıtımın dayanım süresi, bu yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen yangın bölmeleri ile ilgili tanımlanmış dayanım sürelerinden az olamaz.

Madde 83

 

Kablolar

 

Bu maddenin aşağıdaki gibi düzenlenmesini öneriyoruz.

(1)Bir yangın sırasında çalışır durumda kalması gereken;

1. a) Yangın kontrol panellerinden, sesli ve ışıklı uyarı cihazlarına, sesli tahliye sistemi amplifikatör ve hoparlörlerine ve acil durum kontrol cihazlarına giden sinyal ve besleme kablolarının


2. b) İtfaiye ve yangın mücadele ekiplerine haber vermek için kullanılan kabloların bina



 

içerisinde kalan kısımlarının,

1. c) Ana yangın kontrol paneli ile tali yangın kontrol panelleri ve tekrarlayıcı panellerin

birbirleri arasındaki haberleşme ve besleme kablolarının,

ç) Bütün yangın kontrol panellerine ve tekrarlayıcı panellere enerji sağlayan besleme kablolarının, yangına karşı en az 60 dakika dayanabilecek özellikte olması şarttır.

(2) Yangına karşı dayanıklı olması gereken kablolar Ek-15 ‘te  belirtilen standartlar doğrultusunda deneyleri uluslararası bağımsız akredite bir laboratuvarda  yapılmış olacaktır.  ın, ilgili standartlara uygun olarak deneye tabi tutulmuş ve sertifikalı olması gerekir. yangın anında işlevini ve devrenin sürekliliğini sürdürebilecek Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı Malzemeleri Yönetmeliği(305/2011 CPR)  Kapsamında Yangına Karşı Güvenli Kablolar Teknik Şartnamesi gerekleri doğrultusunda kablolar kullanılacaktır.

(3) Bir yangının algılanmasından sonra uzun süre çalışır durumda kalması gerekli olmayan yangın uyarı butonlarında, algılayıcılarda ve yangın kontrol panelleri arasındaki kablolarda ve enerjisi kesildiğinde tehlikeli bir durum oluşmayan elektromanyetik kapı tutuculara ve benzeri cihazlara giden kablolarda yangına dayanıklılık özelliği aranmayabilir.

(4) Yangın alarm sistemi kablolarının, sistemin sağlıklı ve güvenilir çalışmasını sağlayacak şekilde yangın algılama, kontrol ve uyarı ekipmanı donanımı üreticilerinin spesifikasyonlarına teknik dokümanlarına uygun tipte olması ve elektriksel gürültü ve benzeri etkilerden korunacak şekilde, diğer sistemlerden ve enerji taşıyan kablolardan ayrılarak güncel EN 50174-2 standardı dikkate alınarak tasarım ve uygulama yapılmalıdır.  tesis edilmesi gerekir.

(5) Sağlık hizmeti amaçlı binalarda, 100’den fazla kişinin bulunduğu konaklama amaçlı binalarda ve kullanıcı sayısı 1000’i geçen toplanma amaçlı binalarda her türlü besleme ve dağıtım kabloları ve kablo muhafazalarında kullanılan malzemelerin halojenden arındırılmış ve yangına maruz kaldığında herhangi bir zehirli gaz üretmeyen özellikte olması gerekir.

Her türlü yapıda tüm  kablolar ( Enerji, Zayıf Akım , Haberleşme , Fiber..vb.) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı Malzemeleri Yönetmeliği(305/2011 CPR)  Kapsamında Yangına Karşı Güvenli Kablolar Teknik Şartnamesi   Ek-15 ve Ek-16 gerekleri doğrultusunda seçilerek elektrik tesisat tasarımı ve uygulama yapılacaktır.