İnşaat Projelerinde Taşerona İhale Edilecek İşlerde Dikkat Edilecek Hususlar

Cem Kafadar

İnşaat Mühendisi (ITU-1987)

1. Taşeron tedarik programı hazırlanmalı, ihaleler bu program çerçevesinde yapılmalıdır.
   2. Taşeron tedarik programı, iş programı ile uyumlu olmalıdır.
   3. Birbirine yakın ve sorumlulukları birbiri ile ilgili işler mümkün olduğunca aynı paket altında toplanarak, aynı taşerona ihale edilmelidir.

4. Toplanacak tekliflerin değerlendirilmesinde de kullanılmak üzere, birim fiyat analizleri önceden yapılmalıdır.
   5. Birim fiyat analizi, birim imalatın üretilebilmesi için kullanılan kaynakların nitelik ve miktarlarının ayrıntılı dökümünü ve rayiç bedellerini içermelidir.
   6. İhale edilecek işler için ihale dosyası hazırlanmalı, ihale dosyasında, sözleşme taslağı, teknik şartname, projeler, fiyat tarifleri ve miktarları, iş programı bulunmalıdır.
   7. Teklif istenecek firmalar belirlenmelidir.
   8. Teklif istenecek firmaların, firma olarak faaliyet süreleri bilinmelidir.
   9. Teklif istenecek firmaların halen taahhüdündeki işler bilinmelidir.
   10. Teklif istenecek firmaların daha önce tamamlamış olduğu işler bilinmelidir.

11. Taşeronlardan teklif istenen işin ihale dosyasında, sözleşme taslağı, teknik şartname, projeler, fiyat tarifleri, miktarları ve iş programı bulunmalıdır.
    12. Teklif istenecek iş iyi tarif edilmeli, işin toplam miktarı doğru verilmeli iş miktarının teklif birim fiyatını etkileyeceği unutulmamalıdır.
    13. Taşeronlardan sadece birim fiyat teklifleri alınmamalı, birim fiyatların analizi de istenmelidir. Bu çalışma taşeronların birim fiyat mukayeselerinin daha sağlıklı olarak yapılmasına imkân vereceği gibi, işin kapsamı ve teknik şartnamesi konusunda yanlış anlamaları da ortadan kaldıracak, ayrıca taşeronun işi analiz edebilme, dolayısıyla beklenen düzeyde yerine getirme becerisi de bir anlamda değerlendirilmiş olacaktır.
    14. Taşeronlardan istenen tekliflerde, taşeronun işini yönetme, kontrol etme ve bu hususlar için eleman tahsisi konusu üzerinde de durulmalı, kısaca taşeronun iş yapma yöntemi ve işe yaklaşımı hakkında bilgi istenmelidir.
    15. Yeterli sayıda firmadan teklif alınmasına dikkat edilmelidir.
    16. Teklif alınan firmalarla ilgili karşılaştırma tabloları hazırlanmalı, karşılaştırmanın aynı baz ve şartlarda yapılmasına dikkat edilmelidir.
    17. Teklif alınan firmalar için hazırlanan karşılaştırma tablolarında taşeron seçim nedeni belirtilmelidir.
    18. Taşeron fiyatlarının aynı mertebelerde olması halinde, rekabet unsurlarından yararlanılmalı, ancak maliyet ve piyasa fiyatlarının altına inme konusunda taşeronlar zorlanmamalıdır.
    19. İhale edilen işin maliyeti bütçe fiyatlarına göre mukayese edilmelidir.

20. Taşeronlar için tip sözleşmeler hazırlanmalıdır.
    21. Yapılan sözleşmelerde, işverenle yapılan sözleşmedeki bütün şartlar göz önünde tutulmalı, tüm sorumlulukları her zaman taşerona devretmek mümkün olmasa bile, öncelikle işlerin teknik şartları, ödemeler, işin yapılma süresi, ikmal tarihi, sorumluluklar ve şantiyedeki düzenin sağlanması ile ilgili kurallar unutulmamalıdır.
    22. Ayrıntılı iş programı yapılarak bütün işlere ait taşeron sözleşmelerinde işe başlama, gelişme ve işin sona erme tarihleri tespit edilmelidir. Bu iş programı taşeron sözleşmelerinde yer almalı, taşeron imalatları arasındaki geçiş noktaları net olarak belirlenip, iş programı taşeronlar arasındaki sorumluluğu da ifade etmelidir.
    23. Malzeme işveren tarafından temin ediliyorsa, sözleşmelerde fire oranları konmalı ve fireli malzeme tanımı yapılmalıdır.
    24. Taşerondan yeterli avans ve iş bitim garantileri alınmalıdır.
    25. Taşeronun sözleşmesel iş süresi ve zaman dilimi iş programı ile uyumlu olmalıdır.
    26. Şantiyede aynı iş için farklı taşeronlara farklı fiyatlar oluşturulmamalıdır.