Alçak Gerilim Devre Kesicilerde Seçicilik

Yazı Dizisi – 6

“Alan bazlı seçicilik”

Hakan Polatkan

Önceki yazılarımızda aşırı yük bölgesindeki zaman-akım bazlı seçicilik tekniği ve kısa devre bölgesindeki akım bazlı seçicilik tekniği, zaman bazlı seçicilik tekniği ve enerji bazlı seçicilik anlatılmıştı. Bu yazımızda ise kısa devre bölgesindeki seçicilik tekniği olan alan bazlı seçicilik tekniği anlatılacaktır.

Alan bazlı seçicilik

Alan bazlı seçicilik tekniği, 2 devre kesicinin birbiriyle diyaloğu prensibine dayanmaktadır. Belli bir ayar sahası aşıldığı takdirde, yalnızca hatalı alanın devre dışı bırakılması sağlanır. İki şekilde uygulama gerçekleşir:

1. Koruma üniteleri, önceden set edilen ayar sahası değerlerinin aşılmasına göre hangi devre kesicinin önce açması gerektiğine karar verir. Genelde çok yüksek olmayan kısa devre akımlarının bulunduğu devrelerde kullanılır.


2. Ayar sahası değerlerinin aşılmasına bağlı olarak, alt tarafta bulunan devre kesiciler, hiyerarşik olarak bir üstte yer alan devre kesicilere kablo aracılığıyla blok sinyali gönderir, böylece yalnızca hataya en yakın olan devre kesicinin açması sağlanır. Genelde, daha kısa süreli açma süreleri istenen kritik projelerde kullanılır.

Avantajları:

• Açma süreleri azalırken, koordinasyon güvenlik seviyeleri ve seçicilik seviyeleri artar.


• Devre kesici ve diğer komponentler üzerine binen termal ve dinamik stres azalır.

Dezavantajları:

• Yüksek maliyet (devre kesicilerde üst seviye elektronik koruma ünitesi kullanılması gerekir.)


• Kompleks sistem tasarımı (ilave kablolar, beslemeler vb...)

Alan bazlı seçicilik tekniği, yukarı sebeplerden ötürü, yüksek nominal akım ve yüksek kısa devre hata akımı hesaplanan sistemlerde, güvenliği ve servis sürekliliğini garantilemek amacıyla tercih edilir. Örneğin; primer dağıtım merkezlerinde, ring şebekelerde trafo ve jeneratör koruma panolarında kullanım alanları mevcuttur.



Örnek: A, B ve C devre kesicileri için alan bazlı seçicilik tekniği incelenmiştir.

1.Durum; 3.bölgede C şalterinin beslediği bölgede bir hata oluşması durumunda;





2.Durum; 2.bölge ve 3.bölge arasındaki dağıtım barasında bir hata oluşması durumunda;





“Alçak gerilim devre kesicilerde seçicilik” yazı dizimiz bitmiş bulunmaktadır. Faydalı bir yazı dizisi olduğunu ümit eder, ilginiz için çok teşekkür ederiz.