×

Yangın Durumunda Duman Kontrolu Nasıl Yapılır ?



Yangın  Durumunda Duman Kontrolu Nasıl Yapılır ?

İpek Yavuz Konak 

 
Artan nüfus ve gelişen teknolojiyle birlikte, özellikle büyük şehirlerde yüksek katlı birçok bina inşa edilmektedir. Bu binalarda başta kamera, havalandırma ve yangın algılama sistemleri olmak üzere birçok elektriksel ve mekanik sistem bulunmaktadır. Yangın, deprem vb. acil durumlarda binadaki mevcut sistemlerin entegre bir şekilde çalışması, can ve mal kaybını en aza indirgemede önemli rol oynar.
 


Yangın anında, başta duman kontrol sistemleri olmak üzere tüm acil durum kontrol sistemlerinin izleme ve kontrolü yangın algılama sistemi tarafından gerçekleştirilmelidir.

Bu durum Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 82. maddesinde belirtilir:

"(1) Yangın hâlinde otomatik olarak gerekli kontrol fonksiyonlarını yerine getirecek acil durum kontrol sisteminin;

a) Yangın sırasında kapanması gereken yangın kapılarını ve diğer açıklıkları kapatma amaçlı cihazları normal hâlde açık durumda tutan elektromanyetik kapı tutucu ve benzeri cihazlarının serbest bırakılması,

b) Merdiven yuvaları ve asansör kuyuları basınçlandırma cihazlarının devreye sokulması,

c) Duman kontrol sistemlerinin işlemlerini yerine getirmesi,

ç) Acil durum aydınlatma kontrol işlemlerini gerçekleştirmesi,

d) Güvenlik ve benzeri sebeplerle kilitli tutulan kapıların ve turnikelerin açılması,

e) Asansörlerin yapılış özelliklerine bağlı olarak yangın esnasında kullanımının engellenmesi veya tahliye amacıyla itfaiye veya eğitilmiş bina yangın mücadele ekipleri tarafından kullanılmasının sağlanması,

f) Mahalli itfaiye ile elektrik işletmesine, belediyeye, polise veya jandarmaya, kurum amirine, bina sahibine ve gerekli görülen diğer yerlere yangının otomatik olarak haber verilmesi, özellik ve fonksiyonlarına sahip olması lazımdır.

(2) Acil durum kontrol işlemleri, yangın alarm sisteminin donanım ve yazılım bütünlüğü içerisinde bulunan kontrol birimleri ile gerçekleştirilir. Kontrol edilen sistemin ve cihazlar ile ilişkisi bulunan güvenlik sistemlerinin, bina otomasyon sistemleri gibi diğer sistemler tarafından yapılabilecek her türlü kontrol ve kumanda işlemlerinin, yangın veya benzeri bir acil durumda yangın kontrol panelinden yapılacak acil durum kontrol işlemlerini hiçbir şekilde engellememesi gerekir. "

Sanıldığının aksine, yangından zarar gören kişilerin çoğu alevlerden değil dumandan etkilenmektedir. Zehirleyici etkisi olan yangın dumanı, binada mahsur kalan kişileri olumsuz yönde etkiler. Bu sebeple yangın anında dumanın tahliyesi ve diğer bölgelere yayılmasının önlenmesi oldukça önemlidir.

Bu sebeple özellikle can kaybını en aza indirebilmek için binadaki havalandırma sisteminin etkin bir şekilde kontrol edilebilmesi gerekir. Yangın bölgesindeki dumanın tahliye edilmesi, bölgede mahsur kalan kişilerin dumandan zarar görmesini engeller. Binada hangi noktada yangının meydana geldiği, yangın algılama sisteminin giriş cihazlarınca tespit edilir. Bu giriş cihazı duman dedektörü, ısı dedektörü veya yangın alarm butonu olabilir. Daha sonra yangın senaryoları kapsamında, yangın bölgesindeki egzoz kanalları ve duman egzoz kanalları açılarak duman tahliye edilir.

Yangın senaryoları binanın yüksekliğine, insan yoğunluğuna, elektriksel ve mekanik sistemlerin konumlarına ve işlevlerine göre değişkenlik gösterebilmektedir. Havalandırma sistemi ve duman kontrolü için örnek bir yangın senaryosu aşağıdaki gibidir:

Normal durumda temiz hava ve egzoz kanalları açık, duman egzoz ve basınçlandırma kanalları kapalı konumdadır. Yangın durumunda ise yangın bölgesindeki temiz hava kanalları kapatılır. Böylece içeriye oksijen girişi kesilerek yangının güçlenmesi engellenir. Ayrıca yangın bölgesindeki egzoz kanalları ve duman egzoz kanalları açık konuma getirilerek içerideki dumanın tahliye edilmesi sağlanır. Binadaki kişilerin merdiveni kullanarak tahliye edilebilmesi için de basınçlandırma kanalı açık duruma getirilir.

Yukarıdaki örnekte belirtilenlerle sınırlı olmamakla birlikte, yangın durumunda duman kontrolü için yapılan işlemler duman damper modülü ile gerçekleştirilebilmektedir. 

Akıllı adresli yangın algılama sisteminde sadece bir adres alan duman damper modülü, hem duman damper motorlarını kontrol etme hem de konum anahtarlarını izleme özelliğine sahiptir. Ayrıca duman damper modülünün uzaktan kumanda girişleri sayesinde, damperler uzaktan açılıp kapatılabilmektedir. Duman damper modülünün damper çıkış hattı, uzaktan kumanda girişi, konum izleme girişi süpervizedir. Diğer bir deyişle, açık ve kısa devre hatalarına karşı izlenebilmektedir.

Akıllı Adresli Duman Damper Modülü ile damperin açılma ve kapanma süreleri ayarlanabilmektedir. (30, 60, 120, 240 saniye) Ayrıca damperin konum izleme girişleri Aktif/Pasif yapılabilmekte ve bu izleme girişlerine gecikme verilebilmektedir.

Sonuç olarak, yangın anında binadaki duman kontrolü can ve mal kaybını en aza indirmek için kritik önem taşımaktadır. Bu amaçla geliştirilen  Akıllı Adresli Duman Damper Modülü, binadaki dumanın tahliyesi başta olmak üzere bu yönde tasarlanan yangın senaryolarını etkin bir şekilde işletebilmektedir.
 
Paylaş:
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin!
E-Bülten Kayıt