IP Koruma Sınıfı Nedir?

IP Koruma Sınıfı Nedir?
İpek Yavuz Konak

Gerek mekanik gerekse elektronik birçok cihazı kullanırken, kullanılacağı ortamın koşullarına uygun olup olmadığı mutlaka kontrol edilmelidir. Aksi takdirde cihazlar arızalanabilir, hatta entegre çalıştığı diğer sistemlere ağır hasarlar verebilir.

Peki bir cihazın kullanılacağı ortamın şartlarına uygun olup olmadığını nasıl anlayabiliriz? Tabi ki cihazın kullanma kılavuzunda yer alan teknik özelliklerini inceleyerek
.
Kullanma kılavuzlarında cihazın çeşidine göre farklı teknik özellikler bulunur. Ebat, ağırlık, çalışma ve saklama sıcaklığının yanı sıra, cihazın tipine göre besleme gerilimi, öz direnci, alarm akımı vb. teknik özelliklere kullanma kılavuzlarında sıklıkla rastlanır. En çok karşılaşılan teknik özelliklerden biri de IP koruma sınıfıdır. Peki, IP koruma sınıfı nedir? Nasıl okunmalı ve değerlendirilmelidir?

IP kodunun açılımı uluslararası kaynaklarda “Ingress Protection” veya “International Protection” olarak geçmektedir. Tüm dünyada geçerli olan IP koruma sınıfı kodlama sistemi, IEC 60529 standardına göre belirlenmiştir.

IEC 60529’a göre IP kodlama sisteminde IP kelimesinin yanında 2 basamaklı bir sayı yer alır. Bu sayılar, söz konusu cihazın katı ve sıvı cisimlere karşı ne kadar dayanıklı olduğunu ifade eder. Sayının ilk basamağındaki rakam katı cisimlere karşı koruma sınıfını belirtir. İkinci basamaktaki rakam ise cihazın sıvı cisimlere karşı koruma sınıfını ifade eder.

1. Basamak: Katı Cisimlere Karşı Koruma

Koruma Sınıfı	Açıklama
0	Korumasız
1	Çapı 50 mm’den büyük olan katı cisimlere karşı koruma
2	Çapı 12,5 mm’den büyük olan katı cisimlere karşı koruma
3	Çapı 2,5 mm’den büyük olan katı cisimlere karşı koruma
4	Çapı 1 mm’den büyük olan katı cisimlere karşı koruma
5	Toza karşı koruma
6	Toz geçirmez

2. Basamak: Sıvı Cisimlere Karşı Koruma

Koruma Sınıfı	Açıklama
0	Korumasız
1	Cihaza dikey olarak gelen sıvı damlalarına karşı koruma
2	Cihaza 0-15° açı ile gelen sıvılara karşı korumalı
3	Cihaza 0-60° açı ile püskürtülen sıvılara karşı korumalı
4	Cihaza herhangi bir yönden sıçrayan sıvılara karşı korumalı
5	Cihaza herhangi bir yönden fışkırtılan sıvılara karşı korumalı
6	Cihaza herhangi bir yönden şiddetle fışkırtılan sıvılara karşı korumalı
7	Suya 30 dakikadan kısa süreli daldırmalara karşı korumalı
8	Suya sürekli daldırmalara karşı korumalı

Peki, IP koruma sınıfını nasıl okumalı ve değerlendirmeliyiz? Örneğin IP koruma sınıfı IP 65 olan bir yangın alarm sireni hangi ortamlarda kullanılabilir? Aşağıdaki tablodan inceleyebiliriz:

Teknik şartnamelerde IP koruma sınıfına sıklıkla rastlanır. Özellikle yangın algılama sistemleri ile ilgili teknik şartnamelerde, dış ortamlarda kullanılacak yangın alarm butonu, siren, flaşör ve flaşörlü sirenlerde IP 65, IP 67 vb. yüksek IP koruma sınıfları istenir. Çünkü dış ortamda kullanılacak bu cihazların sağlıklı çalışabilmesi için tozdan, rüzgârdan ve yağıştan etkilenmemesi gerekir.

Ürün seçimi yaparken, ürünün IP koruma sınıfının en az istenen IP koruma sınıfı kadar olmasına dikkat edilmelidir. Örneğin: Yangın alarm butonu için IP 65 koruma sınıfı isteniyorsa, seçilecek ürünün IP koruma sınıfının en az IP 65 olması gerekir. Ayrıca IP 66, IP 67 vb. daha yüksek IP koruma sınıfına sahip butonlar da seçilebilir.

Özetleyecek olursak, IP koruma sınıfı kodları uluslararası geçerliliği olan IEC 60529 standardına göre belirlenmiştir. Gerek elektronik gerekse mekanik cihazların seçiminde, cihazın kullanılacağı ortama uygun IP koruma sınıfında olup olmadığı mutlaka dikkate alınmalıdır. Aksi takdirde cihazlar sağlıklı çalışmayabilir, hatta bağlı olduğu sistemlere zarar verebilir.

Referanslar
IEC 60529, “degrees of Protection Provided by Enclosures (IP Codes),” Ed. 2.1

Paylaş: