IEC 60364-8-1:2019-02 Işığında Verimli Elektrik Tesisat Tasarımı Bölüm-13

IEC 60364-8-1:2019-02 Işığında Verimli Elektrik Tesisat Tasarımı
Bölüm-13

Ali Uyar

VARLIK / DOLULUK ALGILAMA

Hafızamızı tazeler isek, bir kontrol eylemi için kıstas değeri olarak, ısı , ışık, rüzgâr, nem, hava kirliliği ve/veya insan varlık bilgisine ihtiyaç duyduğumuzu görmüştük. Bu algılayıcılardan biri hariç hepsi son derece güvenli, ufak, ekonomik, her ortamda çalışabilir ve hata oranı son derece düşük imal edilebiliyor. Ayrık olan “insan varlık dedektörü” dür. Kullandığı teknolojinin kısıtları, algıladığı ögenin değişkenliği sık hata vermesine neden olmuştur. Günümüzde bu sorun kısmen çözülmüş görünüyor. Elde olan teknolojiler geliştirildi ve yeni kamera/video bilgisi işleme temelli, hatasız ve anonim varlık bilgisi üreten sensörler yapıldı. Yakınındaki kişinin özelini değil sadece cismini algılayan, bunu hafızasındaki çevre bilgisi ile karşılaştırıp, farkı -hareket etmese dahi- yani varlığı fark eden dedektörler artık piyasada bulunabiliyor. ” Kişisel bilgileri koruma kanununa” karşı gelmeyen bu ürünler, elektrik tesisatlarında da işletmeyi kolaylaştırmak için yaygın olarak kullanılmaya başlandı. Artık insanın olmadığı yerde -mesela odada, çoklukla yerel ölçekte- ışık, ısıtma ve havalandırma hizmetleri -senaryo gerektirmiyor ise- güvenli bir şekilde kapatılacak. Standart bunu önemsiyor ve böylesi gayretleri Tablo.B15’te şöyle puanlıyor:

Formülde
a Varlık dedektörlerince kontrol edilen devrelerin yıllık enerji tüketimi
b Tesis yıllık enerji tüketimi

Tasarım aşamasında söz konusu tüketimler yeteri hassasiyette ön görülemiyor ise tüketim yerine güç kullanılabilir. Ancak ilk işletme yılı sonunda sonuçlar kontrol edilip sapma olup olmadığı araştırılmalıdır.

Standardın istediği tüketimin yarıdan fazlasının varlık bilgisine göre kontrol ediliyor olmasıdır. Bu zor bir hedef ancak standardın işaret ettiği yön doğru. Daha çok insan yoğun tesisler hedef alınmış. Böylesi bir AVM veya ofis modern sensör ve akıllı panolar ile donatılmış olacaktır. Buradan kazanılacak puanın Standart içindeki ağırlığı 22/381 olup orta üst dereceyi ifade eder.

Bazen tesis genelinde veya bölge temelinde kontrol için daha hassas bilgi gerektiğinde insan sayısının bilinmesi önem arz edebilir. Stratejik bir noktaya yerleştirilen kamera(lar) ve ilgili yazılım ile bölgeye giren/çıkan insan sayısını tespit etmek mümkündür. Bu amaç için kamera kullanıldığından iki nokta önemlidir: