Elektrik Kabinleri Harici Ortam Uygulamaları

Yazı Dizisi-4

Alpaslan Ok

7- Boyama

Boyama dokümanımızda üç farklı şekli ile incelenmiştir, aynı zamanda boya öncesi hazırlık ve sonrasındaki adımları da tarif edilmiştir.

• Standart yani olması gereken boyama


• Piyasada uygulanan şekli ve bunun getirdiği problemler


• İdeal olarak yapılan boya öncesi uygulamasına yeni bir yaklaşım olan çevreci ve zahmetsiz Nano Zirkonyum Kaplama.

Standart Boyama

Standartta olması gereken boyama adımları tabloda verilmiştir







































Boyama öncesi yağ alma ve durulamalar (daldırma yöntemi) ile temizlik yapılır, sonrasında fosfatlama (daldırma yöntemi)  ile metalden parçalar sökülerek boyanın yapışacağı yüzey oluşturulur, ilave durulama ve pasivasyon (daldırma yöntemi) işlemlerinden sonra kurutma (sıcak havuzu) ve boyanın otomatik robot ile uygulanması sağlanır. En son da boyanın kurutulması için konveyörlü pişirme fırınından geçirilir.

Boyama, Kötü Uygulama

Ne yazık ki pazarda boyama uygulamalarında bir çok hata yapılmakta, bunun sonucunda da ürünler zamanından önce paslanmakta ve kullanım dışı olmaktadır.



Bu tip kötü uygulamalarda yağ alma prosedürü elle silme olarak gerçekleştirilmekte, sonrasında fosfatlama da elle silme olarak uygulanmaktadır. Durulama için hortumla yıkama yapılır. Pasivasyon ise yapılmaz. Kurutma için tüp alevi ya da doğal kurutma gerçekleştirilir. Boyama manuel tabanca ile yapılır ve kapaklı fırında kurutma gerçekleştirilir.

Yanlış uygulanan boyama;

• Elle yapılan tüm proseslerde kalite sürekliliği mümkün değildir.


• Elle hızlı sonuç alınmak istendiğinden kullanılan kimyasal kontrolsüz ve fazla uygulanmaktadır.


• Bu fazla uygulama kurutma sırasında yüzey lekelenmesi meydana getirir ve boya tutunmasını zorlaştırır.


• Çoğu zaman yağ alma işlemi tiner ile yapılmaktadır. Tiner’in insan sağlığına olumsuz etkisi mevcuttur. Ayrıca çevre kirliliği açısından da uygun değildir.


• Silme durumunda insan inisiyatifi mevcuttur, yani insan hatasına çok açıktır. Örneğin ön yüzeyin silinip arka yüzeyin silinmemesi en fazla karşılaşılan insan hatalarındandır. Ayrıca kullanılan sac, galvaniz değildir.

Bütün bunlar hızlı paslanmaya neden olmaktadır. Bu tip bir uygulamanın sonuçları ile ilgili resim yukarıda paylaşılmıştır.



İdeal Boyama Prosesi Akışı

İdeal olarak hazır galvanizli sac kullanılmalıdır ve boyama öncesi fosfatlama yerine NANO zirkonyum kaplama uygulaması gerçekleştirilmelidir. Nano zirkonyum’un kullanılmasının bir çok yararı mevcuttur;

• Sağlığa zararlı değildir. Nano zirkonyum, içerisinde zirkonyum metal olan bir kaplama çeşididir. Zirkonyum sağlığa zararlı değildir.


• Soğuk kaplama enerji tasarrufu ve hız sağlamaktadır. Fosfatlama işlemindeki gibi yüksek sıcaklık seviyesi gerekmemektedir. Soğuk kaplama yapılır. Enerji tasarrufu sağlar, 24 saat boyunca kazanlar ısıtılmak zorunda kalınmamaktadır. Duraklamalar sonrasında çalışanlar ısınmayı beklemeden kaplama işlemine başlayabilmektedirler.


• Çevreci bir üründür. Nano zirkonyum kimyasalı kullandıktan sonra atık çamur yok denecek kadar az ve arıtma prosedürü çok daha azdır.


• Nano zirkonyum ile çok daha uzun süre dayanım sağlanabilmektedir. Fosfat kaplama ile 3 sene dayanım olan bir boyama, nano zirkonyum kaplama ile belli ortam şartlarında 5-6 seneye kadar dayanabilir.


• Özellikle galvanizli sac üzerine tutunma özelliği üstündür.


• Çok daha fazla noktada tutunma sağlayabilmektedir. Fosfatlama tekniğine göre, nano zirkonyum yaklaşık 10 kat daha fazla noktada tutunma gerçekleştirir.


• Yüksek korozyon dayanımı sağlamaktadır. Korozyonun ilerlemesi durumunda fosfatlı kısımdan çok daha büyük parça koparır. Her birini bir odacık gibi düşünürsek korozyonun ilerlemesi için bu odacıkları tek tek çözmesi gerektiğinden çok daha uzun sürer.


• Tuz testi dayanımı fosfatlama ile kıyaslandığında yaklaşık 2 katıdır.

Tuzlu Sis Deneyi

Bu deney IEC 60068-2-11 standardında açıklanmıştır.

Tuzlu sis deneyi Sodyum Klorür solüsyonunun kontrollü çevre koşulları altında püskürtülmesi ile gerçekleştirilen bir test metodudur.

Tuz çözeltisi (NaCl) derişimi kütlecek % (5+1) olmalıdır.  Çözeltinin pH değeri (35+ 2)°C de 6,5 ile 7,2 arasında olmalıdır.

Maruz bırakma bölgesindeki herhangi bir noktaya yerleştirilen 80cm2 lik yatay toplama alanına sahip temiz bir toplama kabı, en az 16 saatlik süre üzerinden ortalama alındığında saatte 1,0 ml ile 2,0 ml arasında çözelti toplanmaktadır.

Sonuçlar gözle muayene edilmektedir. Gerekiyorsa ilgili standartta istendiği şekilde elektriksel ve mekanik olarak kontrol edilmektedir.

Boş Mahfazalar için IEC 60068-2-5 standardına göre;        “Paslanma derecesi Ri1 için ISO 4628-3’te izin verilenden daha fazla paslanma (demir oksitlenmesi), çatlama veya başka biçim bozulmasına ait hiçbir belirti olmamalıdır. Bununla birlikte, koruyucu kaplamasının yüzeyindeki biçim bozulmasına müsaade edilir. Kuşku durumunda, boyalar ve verniklerde numunelerin, Ri1 numunesine uygun olduğunu doğrulamak için ISO 4628-3 esas alınmalıdır,” Ri1 paslanma derecesi EN ISO 4628-3, Tablo 1 de paslanma alanı %0,05 olarak tanımlanmıştır.

Aşağıdaki resimde, tuz testinden geçmiş bir numune görülmektedir. Numune yaralanma durumunda paslanmayı da simule edebilmek için çizilmiştir.



Bundan sonraki yazımızda "Solar Etki"  anlatılacaktır.