Dizel Elektrojen Grupları Teknik Şartnamesi Bölüm-2

Dizel Elektrojen Grupları Teknik Şartnamesi
Bölüm-2
Avni Turcihan -Sabri Günaydın

ETP- Dizel Elektrojen Grupları çalışmaları kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın “Dizel Elektrojen Grupları Teknik Şartnamesi “ ile ilgili güncel standartlar ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda çalışmalarımız yapılan toplantılar sonrasında sonuçlandırılarak görüşlerimiz ve değişiklik önerilerimiz bakanlığımıza gönderilmişti. Bakanlığımıza gönderilen şartname çalışmamızı üç bölüm olarak elektrik sektörümüzün bilgileri için yayınlıyoruz.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın güncel standartlar ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda güncellenmiş “Dizel Elektrojen Grupları Teknik Şartnamesi “ ni mümkün olan en kısa zamanda yayınlanmasını diliyoruz.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
“ Dizel Elektrojen Grubu Teknik Şartnamesi” Taslağı
Elektrik Tesisat Portalı Görüşler

ELEKTRİK TESİSATI GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ

Dizel Elektrojen (Jeneratör) Grubu
( Malzeme Ve Montaj)

6.10 Kumanda panosu

Kumanda panosu, grup şasesi üzerinde montajlı veya yer tipi pano şeklinde fırın boya ~~veya toz boya~~ ile boyanmış olacaktır. Pano mekanik bakımından, üzerine monte edilen cihazları rahatlıkla taşıyabilecek kapaklı ve kilitli olarak imal edilecektir. Pano ölçüleri, teklifle birlikte verilecektir.

Bütün ölçü aletleri ve kumanda birimleri ön kapakta toplanmış olacaktır. Ayrıca, bu birimlerle kabin içerisindeki diğer birimler arasında irtibatı sağlayan kablolar, esnek bir yapıda monte edilecek ve kapağın açılıp kapanmasını güçleştirmeyeceği gibi, zamanla ezilme, kırılma v.s. meydana gelmeyecektir.

Özel olarak belirtilmedikçe grupların panoları, alternatör üzerine monte edilmeyecek, ayrı bir yerde olacak ve aşağıdaki cihazları ihtiva edecektir.

Ampermetre, voltmetre frekansmetre , akü voltmetresi, çalışma zaman saati, motordevri, motor sıcaklı göstergesi , yağ basınç göstergesi kontrol panelinde görülebiliyorsa (Tekbir LCD display ve dijital olarak sunulabiliyorsa) ayrıca vermeye gerek yoktur.

            •3 adet ampermetre,
            •1 adet voltmetre,
            •1 adet voltmetre komütatörü (en az 7 pozisyonlu)
            •1 adet frekans metre,
            •2 adet kontaktör veya motorlu devre kesici ~~şalter~~ , transfer devre kesici (transfer sistemi için)
            •1 adet çalışma zaman saati,
  •1 adet dizel motor sıcaklık göstergesi,
            •1 adet motor dizel yağ basınç göstergesi,
            •1 adet manuel çalıştırma anahtarı veya butonu,
            •1adet manuel durdurma anahtarı veya butonu,
(Kontrol cihazı üzerinden manuel pozisyonda kumanda edilebilecektir.)
            •1 adet termostatik kontrollu ceket suyu ısıtıcı sigortası,
            •1 adet akü kapasitesine uygun tampon şarj redresörü,
            •1 adet 3 faz şebeke kontrol sistemi,
            •1 adet düşük voltaj ünitesi,
            •1 adet termik koruyucu,
            •1 adet acil durdurma anahtarı veya butonu,
            •1 adet alarm silme (reset) butonu,
            • 1 Adet akü voltmetresi,
•1 adet sesli ikaz durdurma butonu,
•Yeterli sayıda tablo içi ve önü aydınlatma lambaları,
•1 adet otomatik devreye girme ünitesi (programlanmış mikro prosösörlü olup,düşük yağ basıncında dizel motor devir yükselmesinde, yüksek soğutma suyu sıcaklığında, dizel motor start almadığında, alternatör çıkış vermediğinde, dizel motor otomatik stop eder ve ışıklı ikaz verir).

30 kVA’dan sonra kumanda panosu dijital ve LCD göstergeli olacaktır.

500kVA ‘ya kadar transfer sistemi kontaktörlü, 500 kVA’dan daha yüksek güce sahip gruplarda, motorlu şalterli olacaktır. Transfer sistemindeki şalter ve kontaktörler, TS EN 60947 standardına sahip olacak ve AC 3 sınıfı esas alınarak seçilecektir . İstekli, teklifinde kullanacağı tüm elektrik malzemelerinin orijinal teknik prospektüslerini verecektir.

Şebeke ve jeneratör kontaktörleri, devre kesiciler ~~(şalterleri)~~ arasında elektrik ve mekanik kilitleme düzeneği bulunması zorunludur.

Transfer sistemindeki kontaktörler kullanıldığında, TS EN 60947-4 standardına sahip olacak ,AC 3 sınıfı ~~esas alınarak~~ seçilecektir.

Transfer sisteminde devre kesiciler TS EN 60947-2 standardına sahip olacaktır.

Transfer sistemindeki transfer şalterleri (transfer devre kesici cihazları) TS EN 60947-6-1 standardına sahip olacaktır.

İstekli, teklifinde kullanacağı tüm elektrik malzemelerinin orijinal teknik prospektüslerini verecektir.

Transfer sistemleri TS EN 60947-6-1 standardı gereklerine uygun olacaktır.

Transferler 4 kutuplu olmalıdır.

Zayıf akım devreleride sigorta ile korunacaktır.

Enerji kablosu için gerekli bağlantı klemensi ve bakır baraları olacaktır.

Bütün kablolar, uluslararası renk veya rakamlara göre kodlanmış ve şemalara da işlenmiş olacaktır.

Ünitelerle dış bağlantılar ve üniteler arası bağlantılar konnektörlerle yapılacaktır. Kontrollükçe beğenilmeyen konnektörler ve malzemeler, yüklenici tarafından değiştirilecektir.

~~Ölçü devrelerinde kullanılan ve 100 amperi geçen ampermetreler için, akım trafoları kullanılacaktır.~~

Özel şartnamesinde paralel çalıştırılması öngörülen gruplar için 1 takım senkronizasyon tablosu (çift voltmetre, çift frekansmetre, sıfır voltmetresi {tercihen senkronoskop}ve bağlantı seçim anahtarı) düzenlenecektir.

Otomatik senkronizasyon ünitesi de verilebilir

İsteklinin talebine göre jeneratöre uzaktan erişim sağlanabilmeli ve Tablo 2 de belirtilen parametreler uzaktan izlenebilir ve kontrol edilebilir olmalıdır.

Teklif edilen uzaktan erişim sistemi, bina yönetim sistemleriyle uyumlu olmalıdır.

TS ISO 8528-4 (2015) TEKİ GÜNCEL TABLONUN ALINMASINI HATIRLATIRIZ.
Tablo 2 – Jeneratör grubunun izlenmesi ve kontrol cihazları için parametreler

(Özel uygulamalar veya özel tipte jeneratör grubu sistemleri için, alternatif veya ilâve kurallar gerekli olabilir.)

6.11 Otomatik çalıştırma

6.11.1- Otomatik çalışma sistemi grubun, tam otomatik çalışmayı sağlaması için gerekli kablolama, röleler, kontaktörler, devre kesiciler, otomatik transfer devre kesiciler ~~şalteri~~, mikro işlemci veya mikrocontroller ihtiva eden programlanabilir, digital elektronik devreler gibi her türlü cihazları kapsayacaktır . Otomatik çalışma şekli şöyle olacaktır: şebeke gerilimi ayarlanmış sınırlar dâhilinde iken, şebeke kontaktörü (~~şalteri~~ devre kesici ) kapatılacak (on) ve sistem şebekeden beslenecektir. Şebeke geriliminin madde 6.11.2 de verilen değerler den fazla değişmesi halinde, şebeke kontaktörü (~~şalter~~ devre kesici ) açılacak (off) ve jeneratör çalıştırılacaktır. Bölüm 6.5 de verilen süre içinde jeneratör hazır olacak ve jeneratör hazır bilgisi ile jeneratör ~~şalteri~~ devre kesici kapatılacaktır (on). Şebeke gerilimi normale gelene kadar sistem jeneratörden beslenecek, şebeke tekrar normale döndüğünde, şebekenin kararlı bir şekilde var olduğu ayarlanabilir bir süre (3 dk) izlenip daha sonra jeneratör kontaktörü açılacak (off), şebeke kontaktörü ise, kapatılıp (on) yük şebekeden beslenecektir. Jeneratör hemen durdurulmayacak, soğutma için ayarlanabilir bir süre (3 dk)çalıştıktan sonra stop edilecektir.

Otomatik transfer devre kesici küçük güçlü jeneratörler için jeneratör seti üzerinde tedarik edilebilir. Orta ve büyük güçlü jeneratör grupları için ayrı olması gerekmektedir.

Jeneratör ilk yol vermede yol almazsa akülerin toparlanması için ayarlanabilir bir süre beklenecek ve yol verme işlemi tekrarlanacaktır. Bu işlem 3 kereden fazla başarılı olmazsa makina arıza durumuna geçecektir.

Elektriksel kumandada, kontrol ve tasarım şekli mikroişlemci ihtiva eden tasarımlar tercih edilecektir.
Sistem, otomatik olarak çalışacaktır.

6.11.2- Aşağıdaki durumlardan birinin meydana gelmesi halinde grup, otomatik olarak devreye girerek, yükü üzerine alacaktır.

a) Şebeke geriliminin nominal değerin %15 10 altına düşmesi,

b) Şebeke geriliminin nominal değerin %10 üstüne çıkması,

c) Fazlardan en az birinin tamamen kesilmesi veya ilk iki şıktaki limitlerin dışına çıkılması,

d) Şebeke frekansının nominal frekansın %2 nin altına düşmesi,

e) Şebeke frekansın nominal frekansın %2 üstüne çıkması.

f) Start gecikmesi, ATS transfer gecikmesi gibi gecikmeler ATS içerisinde ayarlanabilir olarak bulunmalıdır.

a), b), d) de tarif edilen sınır değerlerin el ile değiştirilmesi imkânı olacaktır.

Otomatik, elle veya test konumlarından birinde çalıştırma halinde, ilk kalkışta motor yağ basıncı 0(sıfır) olduğundan, bu sırada yalancı alarm verilmemesi için, gerekli her türlü tedbir alınacaktır.

Düşük yağ basıncı, aşırı hararet, yüksek hız, düşük hız, alternatör çıkış geriliminin düşük ve yüksek seviyelere ulaşması, aşırı akımın faz başına nominal akımın %20'yi geçmesi durumlarında jeneratör devreden çıkacaktır.

Kumanda panosu üzerinde ayrıca, acil alarm sistemi ile birlikte mantar başlı ve kilitlemeli ACİL DURDURMA BUTONU bulunacaktır.

Acil durdurmada motor stop ederken alternatör kontaktörünün enerjisi de kesilecektir.

Sistem, deprem anında jeneratör grubunun devreye girmesini engelleyecek veya çalışan sistemin durmasını sağlayacak deprem uyarı ve koruma cihazı ile teçhiz edilecektir. Bu cihaz TEDAŞ’ın öngördüğü özelliklerde olacaktır.

Acil durum sistemlerini besleyen tüm jeneratör grupları , tesiste tek bir jeneratör var ve acil durum yükleri dahil tüm yükleri besliyor ise TS ISO 8528-12 standardı gerekleri doğrultusunda olacaktır.

6.12 Akü şarj ünitesi

Grubun çalışmasını sağlamak ve kumanda panosu üzerinde mevcut devrelerin her türlü besleme gerilimlerini karşılamak amacı ile gruplarla birlikte verilecek az bakımlı veya bakımsız tip akü bataryasını şarj etmek üzere, kumanda panosu içerisinde; akü şarj redresörü akü kapasitesine göre uygun seçilecek tampon şarjlı bir adet akü şarj ünitesi verilecektir.

Şarj cihazı, hem şebekeden, hem de grup çıkışından beslenecektir.

Şarj cihazının şarj etmemesi halinde, sesli ve ışıklı alarm verecektir.

Şarj ünitesi çıkışı ve şarj alternatörü çıkışı ile akü besleme kablosu, kontrol tablosu üzerinde, bir klemens dizisinde toplanacaktır. Şebeke mevcut iken aküler şarj redresörü üzerinden, jeneratör devrede iken aküler şarj alternatörü üzerinden şarj edilecektir.

Bundan sonraki son bölüme " montaj, eğitim, teknik dökümantasyon, tekliflerde dizel motora ve alternatöre ait bildilrilecek teknik özellikler, kabukl işlemleri, garanti, yedek malzeme ve avadanlık, uygunluk kriteri, ilgili standartlar " ile devam edilecektir.

Önceki Yazı Sonraki Yazı

Paylaş: