Bronx / New York    Yangınının  İşaret Ettiği Gerçekler 

M. Remzi Çelik 

 

9 Ocak 2022 sabahı New York, Bronx'ta ,Tiebout Bulvarı yakınlarındaki 333 Doğu 181. Sokak'taki 120 üniteli Twin Parks North West apartmanında yangın çıktı . 3'üncü kattaki  dubleks bir dairede çıkan yangın baca etkisi ve havanın soğuk olması nedeni ile de hızla bina üst katlarına yayıldı . 19 katlı  apartmanda  oluşan zehirli duman solunması sonucu 9'u çocuk 19 kişi öldü.  60 dan fazla kişi yaralandığı , 15'inin durumunun ağır olduğu  haber kanallarına düştü. Bu tradeji 11 Eylül İkiz kuleler  den sonraki en büyük felaket olarak belirtildi.  

Videolar için lütfen tıklayınız. 

https://www.youtube.com/watch?v=y117tW3euF0
https://www.youtube.com/watch?v=gp9Yd98QXPQ
https://www.youtube.com/watch?v=Sy6Od_tQGrE
 

    

UL ( Underwriters Laboratories  )gibi saygın  elektrikli cihazlar test  laboratuvarı olan Amerika’da , şimdi ‘’yangının sebebi kalitesiz elektrikli ısıtıcı kullanıldı, lityum bisiklet şarjından çıktığı’’ odağında  tartışılıp ,sistemik sorunların üstü örtülmektedir.
 
Bir süre sonra binalar çok eski diyerek  kentsel dönüşüm başlatacaklardır . Binanın sahibi ve yönetimi Bronx belediye başkanına emlak Danışmanlığı yapan firma  olduğu belirtilmiştir .

Bina 1972 yılında yapılmış bina için   Isıtma sistemi sorunları  olan , yangın ihbar sistemlerinin çoğu zaman çalışmadığı , sprinkler sulu  yangın söndürme sisteminin çalışmadığını belirten açıklamalar yapıldı ,  yapılması gereken tatbikatlar yapılması gerekirken yoksul , göçmen insanları yaşadığı  bu binada  gerekli önlemlerin alınmadığı ortaya çıktı.
 

Bronx itfaiyesi 3 dakika içinde ulaşmasına rağmen 19 kişinin ölmesi  binada duman yönetimi yapılamadığı ve baca etkisi ile kısa sürede üst katlara çıktığı anlaşılmakta.
 

Ölümlerin çok büyük bir bölümü karbon monoksit zehirlenmesinden  olmuş , aynı aileden 4 kişi ölmüş ,yaşlı insanlar ve engelli insanlar  ,evcil hayvanlar zarar görmüş  bina afet planının iflas ettiği gözlemlenmiştir.
 

Binada tekerlekli sandalye ve yürüteç kullanan çok sayıda insan olduğu belirtilmiştir .120 daireli  bir binada ortalama  4  kişi üzerinden düşünülse   500 kişiye yakın bir topluluğun olduğu bir risk yönetiminden bahsediyoruz . Ancak dairelerinin kapısı, ve zon yangın kapıları  olması gerektiği gibi kendi kendine kapanmadı.  New York Times'a göre , yangından çıkan kalın duman, 15. kattaki açık bir merdiven boşluğu kapısı nedeniyle tüm binaya çekildi. Bir FDNY ( New York City Fire Department)  sözcüsü, "Üst katlardaki o kapıyı açık tutarsanız, bu size gerçekten baca gibi bir baca etkisi verecektir ve olan da bu" dedi.
 

 

Amerika Bina Kodları yangın zonlarının özelliklerini , malzemelerini tanımlayan bir standart olarak var iken UL/ FM gibi test standartları yürürlükte iken , eski  binalarda  renüovasyonlar çok pahalı olduğu için yapılamadığından bu tür facialara  zemin hazırlamaktadır . Şimdi bu yangın sonrası  Bronx 'da segregasyon / soylulaştırma  projelerinin yapılması muhtemeldir .   Bronx' daki  yoksul , göçmen halkın oradan tasfiyesi  ile gerçekleşecek Neoliberal  bakış açısının hayata egemen olacağı kuvvetli olasılıktır.

M. Remzi Çelik
12 Ocak 2022
İstanbul