×

Bina Bilgi Modellemesi (BIM) BS EN ISO 19650-1 Kılavuz, Bölüm-1, Yazı Dizisi-3



Bina Bilgi Modellemesi (BIM) BS EN ISO 19650-1 Kılavuz, Bölüm-1 
Yazı Dizisi-3


Sabri Pehlivan, Sabri Günaydın 
 
ETP BIM Çalışma grubumuz çalışmaları kapsamında UK BIM Allience ın hazırlamış olduğu  "BS-EN-ISO 19650’ye Göre Bilgi Yönetimi Kılavuz Bölüm 1: Kavramlar" kılavuzunun UK BIM Alliance grubundan  ETP Portalımızda  tercüme edilerek yayınlanması için  görüşmeler yapılarak , ETP Portalımızda yayın hakkı alınmıştır. ( Bu yazı dizisi   ETP  portalımızdan kopyalanamaz ve yayınlanamaz.© COPYRIGHT) 

UK BIM Allience ın hazırlamış olduğu BIM  kılavuzunun Türkçe tercümesi çekirdek çalışma grubu Erdoğan Hızlı, Sarp Selimbeyoğlu, Özgür Telliel, Sabri Günaydın, ve Sabri Pehlivan tarafından gerçekleştirilmiştir. Ülkemizde  konu ile  ilgili tüm sektörü bilgilendirmek amacıyla bu çok önemli teknik kılavuzu 3 bölüm  halinde yazı dizisi olarak yayınlıyoruz. 

BIM Kılavuzu ile ilgili her türlü görüş, öneri ve geri bildirimlerinizi iletisim@etp.com.tr adresimize göndermenizi rica ederiz.

UK BIM Alliance grubunun BS EN ISO 19650 Guidance Part 2: Processes for Project Delivery’ kılavuzunun ve  yayınlanacak, güncellenecek   olan diğer kılavuzlarında ETP Portalımızda yayın hakkı alınmıştır. BS EN ISO 19650 Guidance Part 2 tercüme çalışmalarına başlanmıştır. 

Ayrıca portalımızda BIM Kütüphanesi bölümü  sizlere yararlı olmak amacıyla çok yakında hizmetinize girecektir. 
 
BS EN IS0 19650’YE GÖRE   BİLGİ YÖNETİMİ  KILAVUZ BÖLÜM 1: KAVRAMLAR 

İçindekiler

7.0 Ulusal Ek’in açıklanması                                                                       
7.1 ISO 19650-2: 2018’de Ulusal Ek’in kullanımı            
7.2 Ulusal Ek ve ortak veri ortamları                              

8.0 Özet                                                                                                                   

Ekler                                                                                                                                                                
Ek A:Yapı bilgi modellemesiyle ilgili standartlar
Ek B: Yumuşak geçiş                                                                                           
Ek C: Yasal ve sözleşmeye ilişkin kılavuz notu                            
Ek D : PAS 91 :2013+A1 :2017 Yapım ön yeterlilik anketleri      


7.0 Ulusal Ek’in açıklanması

7.1 ISO 19650-2: 2018’de Ulusal Ek’in kullanımı

(Bu ulusal ek, ISO 19650-2'nin Birleşik Krallık sürümünde yayınlanan Birleşik Krallık Ulusal Ekine atıfta bulunmaktadır.)

ISO 19650, yapı bilgi modellemesi kullanılarak bilgi yönetimi için uluslararası kabul görmüş bir yaklaşımdır. Bununla birlikte, ISO 19650 bölüm 2'de ayrıntılı olarak belirtilen bazı gereklilikler için, her bölge / ülke Ulusal Ek olarak kendi önerilerini ekleyebilir.
Birleşik Krallık Ulusal Eki’nde açıklığa kavuşturulmuş olan ISO 19650-2'deki koşullar projenin:

 
  • Bilgi gereksinimi
  • Bilgi standardı
  • Bilgi üretim yöntemleri ve işlemleri
  • Ortak veri ortamı
Uluslararası projeler üzerinde çalışırken, atayan tarafın (örneğin müşterinin) tercihine bağlı olarak kuruluşların başka bir bölge / ülkenin Ulusal Ekini benimseme zorunluluğu olabileceğini unutmayın.

7.2 Ulusal Ek ve ortak ortak veri ortamları 

Birleşik Krallık’ın Ulusal Ek’i, ortak bir veri ortamında (CDE) bilgi depoları için adlandırma standardını açıklar ve değiştirilen BS 1192: 2007’de belirtilen aynı karara dayanır.

Ulusal Ek'te, "bilgi deposu" terimi bir dosyanın benzersiz tanımlamasını açıklamak için kullanılır. Bir yapım projesi için bilgi deposu bir maliyet planı, bir program, bir çizim veya bir model vb. olabilir. Ulusal Ek Madde NA3.6, yaygın bilgi deposu türlerini ve bunların benzersiz tanımlamalar ile nasıl referans alınabileceğini listeler. Bu kesin bir liste değildir ve gerekirse projeye özel kodlar üretme seçeneği de vardır.

Her bilgi deposu benzersiz bir kimlik ile tanımlanmalı ve Ulusal Ek ek NA2.2 maddesi bu kimlik için dayanak sağlamaktadır. NEWP (çok katlı bir bina) projesi için yapı mühendisi ABC tarafından üretilen yapısal bir çelik şartnamesinin benzersiz bir kimliği olacaktır.

NEWP-ABC-XX-ZZ-SP-S-0001

8 Ulusal Ek'te açıklanan benzersiz kimlik yapısı, klasörler (bir dosya seçimini temsil eden) veya katmanlar gibi diğer bilgi depolarına uygulanmamalıdır

Benzersiz kimlik bize bilgi deposunun ABC (üretici) tarafından üretilen NEWP (proje) için olduğunu, hacimlerin (XX) olmadığını, bilgi deposunun projenin tüm düzeyleriyle (ZZ) ilgili olduğunu, şartnamenin (SP), yapı mühendisi (S) tarafından üretildiğini ve hiçbir hacime ve hiçbir düzeye uygulanmayan proje için yapı mühendisi tarafından üretilen ilk özellik olduğunu söyler (0001).

.
Benzersiz kimlik, özelliği bir çelik çerçeve (steel frame) özelliği olarak tanımlamaz, çünkü bu sınıflandırma üstverileri ile tanımlanır.

Ulusal Ek, aynı zamanda projenin CDE(ler)inin durumunu, değişikliklerini ve sınıflandırmasını kaydetmesi için her bir bilgi deposuna karşı nitelikleri (üstverileri) etkinleştirmesini gerektirir. Üstveri gereklilikleri, Ulusal Ek 4'te, sınıflandırma (Uniclass 2015) ISO 12006-2 kapsamındadır.

Bir bilgi deposu bir CDE’ye yüklendiğinde, CDE Ulusal Ek'e göre üstveri eklenmesini istemelidir. CDE ayrıca yapılandırmayı da etkinleştirebilir, böylece gerekirse ek üstveriler eklenebilir.

CDE'ler “anında değişikliği” destekleyebilir, yani bilgi deposunun indirilmesi ve yeniden yüklenmesi gerekmeden yenilenebilir. Gözden geçirilmiş bilgi deposu kaydetme sürecinde, CDE, bilgi deposunu yenileyen kişiye üstverileri değiştirme olanağını sağlamalıdır.

Bilgi deposunun, değişiklik amacıyla indirilmesi gerekiyorsa, CDE süreci, bilgi deposu yüklenirken üstverilerin kontrol edilmesini ve değiştirilmesini mümkün kılmalıdır.

Ayrıca Birleşik Krallık'ta IFC, xlsx ve PDF gibi uygulanması gereken bilgi alışverişi için tipik açık veri formatları da belgelenmiştir.

Bir CDE sistemi örnek bilgi deposunu aşağıdaki gibi sunabilir:

 
Metadata  / Üstveri
Unique ID / Özgün ID                                                                                                            Status / Durum Revision / Değişiklik Classification / Sınıflandırma 
NEWP-ABC-XX-ZZ-SP-S-0001                    S2 P01 Ss_20_10_75_35

Tablo 3: Örnek bilgi deposunun tanıtımı

Durum ve değişiklik bilgi deposunu bilgi için uygun olarak tanımlar (S2) ve bilgi deposunun ilk sürümüdür (P01). Ss_20_10_75_35, ağır çelik çerçeveleme sistemi için Uniclass 2015 kodunu ifade eder.

Ulusal Ek yönteminin benimsenmesi (yani, benzersiz kimlik ve üstveriler), gerekirse, bilgi açıklamalarının, asgari düzeyde tutulabileceği anlamına gelir. Bu bilgi kimliği için verimlilik ve tutarlılık sağlar (bir CDE büyük miktarda bilgi deposu içerdiğinde zorunludur) ancak önemli ölçüde bilgi yönetimine yönelik güvenlik odaklı bir yaklaşımı destekler.

Yapılar:  
Bir CDE içindeki bilgi depoları için benzersiz kimlik ve üstveriyi benimsemek, aynı yaklaşımın kendi kaynak yönetim sisteminde, özellikle de bir klasör sisteminin kullanıldığı, değişikliğin yapılandırılmadığı durumlarda ve üretici tarafından kendi dosya yönetim sistemlerinde kullanılmaması durumunda bağlantıyı kesebilir. Yukarıdaki örnekte, yapı mühendisi farklı numara sıralamasını benimsemiş, bilgi deposunu bir Teknik Özellikler klasörüne dosyalamış ve bilgi deposu yapıları olarak adlandırılmış olabilir.




Şekil 4: Örnek klasör sistemi ve dosya adlandırma

CDE NEWP-ABC-XX-ZZ-SP-S-0001'deki bilgi deposu ile çelik çerçeve 8001'deki orijinal bilgi deposu arasında ilişki olmadığını unutmayın. Bazı CDE’ler kaynak bilgi deposu kimliğini saklayabilir, ancak bu garanti edilmez. Bu temelde, arka ofis sistemleri için Ulusal Ek benzersiz kimliği ve üstveri yaklaşımını benimsemeye değer.

Windows tabanlı bir yaklaşımın (veya diğer tescilli işletim sisteminin) CDE ile uyum sağlamak için üstverileri ne ölçüde desteklediğini anlamak da önemlidir.

Projenin bilgi standardı benzersiz kimlik, durum kodları, değişiklikler ve numaralandırma için gereklilikleri belirlemelidir. Bilgi standardı, atayan tarafın (yani müşteri) yarattığı bilgi alışverişi gereklilikleri (ISO 19650-2 madde 5.2) ile birlikte, ihale dokümanının bir parçasını oluşturur.

9Ulusal Ek Madde NA.3.2'nin, proje tanımlayıcısının bir kuruluşun dâhili iş numarasından farklı olması gerektiğini belirlediğini unutmayın

8.0 Özet

Bu kavram düzeyinde kılavuz, ISO 19650 serisi ile ilgili gerekçelere, fikirlere ve ilkelere genel bir bakış sağlamıştır.

Eşlik eden süreç düzeyinde kılavuz (2019 yazında yayımlanacak olan) ISO 19650-2'nin adım adım uygulamasını açıklar ve bunun uygulama uzmanları ve bir projede ISO 19650 standartlarını uygulayanlar tarafından bir atamada veya bir kuruluş içinde belirtilmesi gerekir.

Yazım sırasında, ISO 19650 standartları, eski Birleşik Krallık standartlarına rağmen, hala çok yeniydi, bu nedenle standardın uygulama deneyimi önümüzdeki aylarda ve yılda kazanılacağı için bu kılavuzun her ikisini de yansıtacak şekilde güncelleneceği öngörülmektedir. Bu kılavuz bu ve alınan herhangi bir yorum/geribildirimi yansıtacak şekilde güncellenecektir.
 
Ekler

Ek A:Yapı bilgi modellemesiyle ilgili standartlar

Aşağıdaki tablo, BIM Düzey 2'yi desteklemek için geliştirilen var olan Yapı Bilgi Modelleme (BIM) standartları grubunu özetlemektedir. Bunlardan bazıları ISO 19650'ye göre bilgi yönetimini sağlamak için gelişmektedir.

 
BIM Standartları 2018 Standart Değişiklikleri 2018/19 Yayımlanan Standart Değişiklikleri 2020'den sonra onaylanacak
Temel Standartlar
BS 1192: 2007 + A2: 2016 Mimari, mühendislik ve yapım bilgilerinin birlikte üretilmesi ve PAS 1192-2: 2013 Yapı bilgi modellemesini kullanarak yapım projelerinin sermaye / sağlama aşamasının bilgi yönetimi için şartname BS EN ISO 19650-1: 2018 Bina bilgi modellemesi kullanılarak bilgi yönetimi - Kavramlar ve ilkeler ve BS EN ISO 19650-2: 2018 Varlıkların sağlama aşaması Değişiklik Yok
PAS 1192-3: 2014 Bina bilgi modellemesini kullanarak varlıkların operasyonel aşaması için bilgi yönetimi için şartname Değişiklik Yok BS EN ISO 19650-3 Varlıkların işletme aşaması
PAS 1192-5: 2015 Güvenlik odaklı yapı bilgi modellemesi, dijital ortamlar ve akıllı varlık yönetimi için şartname Değişiklik Yok BS EN ISO 19650-5 Bilgi yönetimine güvenlik odaklı yaklaşım
BS 8536-1: 2015 Tasarım ve yapım ön bilgisi (binalar) ve / veya BS 8536-2: 2016 Tasarım ve yapım ön bilgisi (altyapı) Değişiklik Yok Değişiklik Yok
BS 1192-4: 2014 İşveren’in COBie’yi kullanarak bilgi alışverişi gereksinimlerini yerine getirmesi Değişiklik Yok Değişiklik Yok
Gerektiği gibi
PAS 1192-6: 2018 BIM kullanarak ortak paylaşım ve yapılandırılmış Sağlık ve Güvenlik bilgilerinin kullanımı için şartname Değişiklik Yok Değişiklik Yok
BS 7000-4: 2013 Tasarım yönetim sistemleri - yapımda tasarım yönetimi için kılavuz Değişiklik Yok Değişiklik Yok
BS 8541 standartları Mimarlık, mühendislik ve yapım için kütüphane nesneleri Değişiklik Yok ISO 22014 ve ISO 22057, BS 8541 bölüm 1 ila 6'nın yerini almak üzere geliştirilme aşamasındadır.

Tablo 4: Standartlar
Başka hiçbir değişikliğin not edilmediği standartlar için, bu rehberin yayımlanma tarihi itibariyle, eşdeğer bir ISO standardı geliştirmek için, ISO ile hiçbir iş öğesi üzerinde anlaşılmamıştır. Bir ISO standardıyla değiştirilen herhangi bir İngiliz Standardı, İngiliz Standartları Enstitüsü tarafından geri çekilecektir. Bununla birlikte, bu standartlar referans için hala mevcut olacaktır.

ISO 19650’ye geçiş rehberi, ISO 19650-1 ve ISO19650-2’de oluşan kaynak belgelerin köklü değişikliklerinin faydalı bir özetini sunar. Yukarıda listelenen standartlara ve geçiş kılavuzuna erişmek için, lütfen BSI web sitesine bakın.

Ek B: Yumuşak geçiş

Yumuşak geçiş ilkesi, tasarım ve yapım takımından işletme ve bakım takımına kurulu bir varlığın planlı, yapılandırılmış ve kademeli devrini açıklar. BSRIA, Yumuşak geçiş sürecini “Kullanılabilir Binalar Güveni” ile birlikte geliştirmiştir. 2013 yılında, Birleşik Krallık Hükümeti, kamu sektörü satın alımına katmak için süreci gözden geçirdi ve uyarladı ve genel olarak Government Soft Landings (GSL) olarak adlandırıldı. Süreç BS 8536-1: 2015 ve BS 8536-2: 2016 tarafından desteklenmektedir.

Yumuşak geçiş’in amacı işletme performansını iyileştirmektir. Aşağıda tanımlanmıştır:

"Tasarım ve yapım takımı tarafından belirli bir süre sonra bakım yapılması planlanan ve projenin başlangıcından itibaren planlanan ve geliştirilen bir mal sahibinin koşulu olduğu, yeni veya yenilenmiş bir varlığın / tesisin kademeli devir işlemi için bir süreçtir. [BS 8536-1] "

Yumuşak geçiş ilkesi, işletme takımıyla erken ilişkilendirme ve uygun operasyonel mal bilgisinden yararlanarak kurulu varlıklar için daha iyi sonuçlar doğurmaktadır. İdeal olarak, çalışacak ve kullanımdaki varlığın sorumluları ile işbirliği içinde belirlenir, işletme gerekliliklerinin erken değerlendirilmesini teşvik eder. Bu nedenle sadece devir teslim protokolü değil, aynı zamanda kullanımdaki operasyonel hazırlığın ve performansın geliştirilmesine önem veren tasarım takımından, yapımından ve işletmeye kadar olan bir taahhüttür.

Yapı Bilgi Modellemesi ve ISO 19650 standartları, yumuşak geçiş sürecini aktif olarak, ilgili Varlık Bilgi Gereklilikleri ve BIM Uygulama Planlarını içeren Bilgi Alışverişi Gereklilikleri yoluyla desteklemektedir. Bilgi alışverişi süreci, modelleme ve simülasyonla birleştiğinde, son kullanıcıların ve proje takımlarının varlığın kullanımda nasıl performans göstereceğini görselleştirmelerini ve anlamalarını sağlar.

Ek C: Yasal ve sözleşmeye ilişkin kılavuz notu

A. Giriş

A.1.Bu not, PD 19650-0:2018 de belirtilmiş BS EN ISO 19650-1: 2018 (“ISO 19650-1”) ve BS EN ISO19650-2 2018 (“ISO 19650-2”)  sözleşmeden doğan konularda kılavuzluk sağlar ve hem yasal topluluk hem de Yapım sektörü tarafından kullanılmak içindir. ISO 19650-1 ve ISO19650-2 Birleşik Krallık tarafından Ocak 2019’da yürürlüğe girmiş ve var olan 1192 standartlarından ikisinin yerine geçmiştir, örneğin BS 1192: 2007 + A2: 2016 ve PAS 1192-2: 2013 diğer 1192 paket belgelerinin yerine geçebilir).

A.2.Tarafların, ISO 19650-1 ve ISO 19650-2'nin derhal uygulanmasını kolaylaştırmak için hazırlanan bu ek, ISO 19650-1 ve ISO 19650-2'nin anahtar sözleşme etkisi hakkında daha ayrıntılı kılavuzluk sağlar.10

B. Eşdeğer terimler

B.1. ISO 19650-1 ve ISO 19650-2, 1192 paketinde kullanılan terimlerin yerine bir dizi yeni terim getirmiştir. PD 19650-0'daki Tablo 2, 1192 paketindeki terimlerdeki en önemli değişiklikleri göstermektedir. Hukuki ve sözleşmeye dayalı bakış açısıyla vurgulanması gereken temel terimlerden bazıları şunlardır: ancak PD 19650-0 Tablo 2'ye bakınız: Açıklayıcı yorumlar için:

 
1192 terimleri  19650 terimleri
BIM execution plan / BIM uygulama planı          BIM execution plan / BIM uygulama planı         
Contract / Sözleşme Appointment / Atama
Employer / İşveren                                                Appointing party, lead appointing party (tier 1) and appointed party (tier 2 and below)  
Atayan Taraf, atanan önder taraf (dizi 1) ve atanan Taraf (dizi 2 ve altı)
Employer’s information requirements (EIR)
İşverenin bilgi gereksinimi
Exchange information requirements (EIR)
Bilgi alışverişi gereksinimi
Level of model definition / level of detail (LOD)
Level of information (LOI)
Model tanım düzeyi / detay düzeyi (LOD)
Bilgi düzeyi (LOI)               
Level of information need
Bilgi ihtiyacının düzeyi

 
Responsibility matrix
Sorumluluk Matrisi         
Responsibility matrix / Assignment matrix
Sorumluluk Matrisi / Atama Matrisi
Suitability / Uygunluk                                           Status / Durum
Supplier / Tedarikçi                                                Lead appointment party (tier 1) / appointed party (tier 2 and below)
Atanan önder Taraf (dizi 1) ve Atanan Taraf (dizi 2 ve altı)

Tablo 5: Eşdeğer terimler

10 Bu not, BS EN ISO 19650-1, BS EN ISO 19650 -2 ve PD 19650-0: 2019'da ayrıntılı bir kılavuzluk etmeyi amaçlamaktadır. Bu not yasal bir tavsiye değildir ve içindekiler hakkındaki yasal danışmanlardan tavsiye alınmalıdır. Bu not, bu belgeler altında ortaya çıkan yasal ve sözleşmeye bağlı sorunları anlamak ve ISO 19650-1, ISO 19650 -2 ve PD 19650-0: 2019'un tüm içeriğini gözden geçirmek için bir ikame değildir.

B.2. Sözleşme belgeleri birbiriyle çelişen bir terminoloji veya farklı kaynaklardan gelen bir terminoloji kombinasyonu kullanabilir. Sözleşme koşulları, durum böyle olmadıkça, yukarıda belirtildiği gibi ISO 19650-1 ve 2'de belirtilen şekilde otomatik olarak yapılmayacaktır. Bunun nasıl çözülebileceğini düşünün, örn. bir sözlük eklemek (örneğin, hangi sözleşme koşullarının aynı / aynı anlama sahip olduğunu teyit etmek) ya da ilgili her bir terimin tanımına açıklık eklemek (örneğin, hangi terimler ISO 19650-1 ve 2'den türetilmiş veya değildir).

B.3. Referans kolaylığı için bu not italik olarak ISO 19650-1 ve 2'de tanımlanan terimleri gösterir.


C. BS EN ISO 19650 bağlı anahtar sözleşme ve yasal belgeler

C.1. BS EN ISO 19650, bir atama için temel destekleyici belgeleri düzenler ve aşağıda sözleşmeye dayalı bir ortamda Birleşik Krallık için geçerli olduğu şekilde özetlenmiştir:
  • Atamalar - mal, iş veya hizmetlerle ilgili herhangi bir sözleşme veya talimat.
  • Proje bilgi gereklilikleri – atayan tarafta oluşturulmuş belirli bir kurulu varlığın projesi ile ilgili olarak üst düzey stratejik hedefleri cevaplanması veya bilgilendirmek için gereken bilgileri açıklanması.
  • Bilgi alışverişi gereklilikleri - proje bilgilerinin atamalara katılacak şekilde oluşturulması ve proje aşamalarının sonunu (sağlama aşamasında) temsil eden tetikleyici olaylarla aynı sırada olacak şekilde belirlenmesi.
  • Sorumluluk Matrisi - bilgi yönetimi işlevlerinin tanımlanması ve proje ya da varlık bilgi yönetimi görevleri veya uygun şekilde bilgi sağlamaları.
  • Atama Matrisi - Bilgi yönetimi işlevinin tamamını veya bir kısmını üstlenmek için olası atanmış taraf veya üçüncü tarafın atandığında ihtiyaç duyulan hizmetlerin kapsamını belirlemeye yardımcı olmak için. Tablo A.1'deki ISO 19650-2 Ek B'deki örneğe bakınız.
  • Ana Bilgi Sağlama Planı - Her görev takımı için görev bilgisi sağlama planlarının toplu bir versiyonu.
  • BIM Uygulama Planı - Atamanın bilgi yönetimi yönlerinin sağlama takımı tarafından nasıl gerçekleştirileceğini açıklayan bir plan.
  • Bilgi Protokolü - atama ve sözleşmelerde ISO 19650-1 ve ISO 19650-2 ile ilgili gereklilikleri yakalama aracı.
 
D. Projenin bilgi protokolü

D.1. ISO 19650-1 ve 2, BIM sözleşme belgelerinin kompozisyonu üzerinde kuralcı bir yön vermez (ve yön vermesi kesinlikle amaçlanmamıştır). Bununla birlikte, ISO 19650-2, projenin başlangıcında herhangi bir proje için bir bilgi protokolünün kurulmasını ve daha sonra tüm atamalara uygun şekilde katılmasını önerme yolunda alışılmış bir yol izler. ISO 19650 uyumlu bir sözleşmede CIC BIM Protokolü'nü (herhangi bir baskı) kullanmayı seçerseniz, ISO 19650-1 ve 2'nin terminolojisi, süreçleri ve gereklilikleriyle eşleşmek için değiştirilmesi gerekeceğini unutmayın.

D.2.ISO 19650-1 ve 2 ile uyumlu bir şablon bilgi protokolü hazırlanmakta ve 2019'da yayımlanacaktır.

Eylem
(1) Kullanılan protokollerin, en azından ISO 19650-2 Bölüm 5.1.8'de listelenen konuları dikkate alarak değiştirildiğinden emin olun.

 
  1. ISO 19650 yasal ve sözleşme kontrol listesi

E.1. Bilgi sağlama döngüsü

ISO 19650-1 kapsamındaki bilgi sağlama döngüsünün prensipleri hem varlık yönetimi hem de proje sağlanması bağlamında uygulanacaktır, ancak bu not, özellikle ISO 19650-2'de ISO olarak belirtilen proje sağlama döngüsü hakkında yasal ve sözleşmeye dayalı kılavuzluk sağlar. Varlık yönetimi döngüsü ile ilgili olan ISO 19650-3 henüz yayımlanmamıştır.- ISO 19650-3'ün yayımlanmasından sonra ek veya güncellenmiş rehberliğe ihtiyaç duyulacaktır.

Kilit ISO 19650-1 gereksinimleri:
  •  Atayan taraf, herhangi bir projeye ilişkin bilgi için gereklilikleri belirler ve sağlama takımları sağlamayı planlar ve bilgileri sağlar
  • Bilgi gereklilikleri en ilgili tarafa veya bilginin en kolay sağlanabileceği noktaya aktarılmalıdır. Gereklilikler aynı olmayabilir, yani yalnızca atanan tarafla ilgili olan gereklilikler yerine getirilmelidir.
  • Sağlama aşamasının başlangıcında ilgili bilgiler varlık bilgi modeli‘inden proje bilgi modeline aktarılmalı ve sağlama aşaması sonunda ilgili bilgi proje bilgi modelinden varlık bilgi modeline aktarılmalıdır.
  • Bilgi sağlama risklerini anlamak, sağlamak ve yönetmek için varlık ve proje bilgilerinin tespiti için bir risk değerlendirmesi yapılmalıdır.

Eylem:
(1) Bilgilendirme gereklilikleri, sözleşmeye ilişkin belgelerde, başlangıçtaki atayan taraf tarafından, bilgi gereklilikleri için kriterleri, bilgi düzeyi ihtiyacı, kabul kriterleri, destekleyici bilgi ve tarihleri de içermek üzere açıkça belirtilmelidir (bkz. ISO 19650-2, Bölüm 5.2.1). )            
(2) Bilgi Gereklilikleri, tedarik zinciri boyunca yapılan atamalara yansıtılmalıdır.
(3) Taraflar arasında ve proje bilgi modeli ile varlık bilgi modeli içinde bilgi aktarımını uygulamak için bilgi protokolünde hangi bağlayıcı yükümlülüklerin ve süreçlerin gerekli olduğunu göz önünde bulundurun.
(4) Herhangi bir bilgi protokolü hazırlarken risk değerlendirmesinin sonucunu dikkate alın.
                          
E.2. Bilgi sağlama planlaması

ISO 19650-1, her bir ana atanmış ve atanmış tarafı, bilgileri bilgi sağlama planlanmasından sorumlu kılar.

Kilit ISO 19650-1 gereklilikleri:
.
  • Her bir bilgi sağlama planı ISO 19650-1 bölüm 10.1'in gereklerini yansıtmalıdır. En azından planlamanın bir kısmı, atamadan önce ve herhangi bir teknik tasarım, yapım veya varlık yönetimi görevine başlamadan önce gerekli atama koşullarını yerine getirmeli ve değişikliklere karar verilmelidir
  • Bilgi, atayan ve önder olarak  atanan taraflar arasında ve önder olarak atanan taraflar arasında gerçekleşebilecek önceden tanımlanmış bilgi sağlamanın kilometre taşlarında verilmelidir.
  • Bilginin gereklilikleri uyarınca sağlanması, proje (veya varlık bilgisi) faaliyetinin tamamlanması için kıstaslardan biri olmalıdır.

Action / Eylem:
(1) Herhangi bir kilit görev başlamadan önce bilgi sağlama planı ile ilgili gerekli atama koşullarını ve değişiklikleri kabul edin.
(2) Bilgi alışverişi gerekliliklerini ve önceden belirlenmiş bilgi değişimleri arasında, bilgi değişikliklerinin olduğu yerde güncelleme zorunlulukları da içermek üzere, bilgi protokolündeki önder olarak atanan taraflar arasında bilgi alışverişinin kapsamını ve zamanını yansıtın.
(3) Atamalarda görevlerin tanımları, aşamaları ve tamamlanmalarında bilgi sağlama koşullarını dikkate alın.   

E.3. İşbirlikçi bilgi üretimini yönetme

Anahtar ISO 19650-1 gereksinimleri:
  • Ortak veri ortamı çözümü ve iş akışı, işlevlerini üstlenirken ihtiyaç duyanlar tarafından erişilebilecek bilgi depolarına ve bilgiye izin vermelidir. Bilgi modelindeki sorunlar, sağlamadan sonra değil, bilginin üretimi sırasında çözülmelidir.
  • Her bir sağlanabilir, gereken bilginin kalitesini, miktarını ve ayrıntı derecesini içeren bir bilgi düzeyi ihtiyacına sahip olmalıdır. İhtiyaç duyulan bilgi düzeylerini belirlemeye yönelik ölçütler, tüm bir proje veya varlık boyunca tanımlanmalı ve kullanılmalıdır.

Eylem:
(1) Bilgi depolarına erişim için ve üretim sırasında bilgi modellerinde sorunları kontrol etmek ve çözmek için süreç ve protokolleri göz önünde bulundurun.
(2) Aynı projedeki tüm bilgi protokollerini hazırlarken aynı bilgi gereklilik düzeyi yöntemini uygulamak

E.4. Ortak Veri Ortamı

Anahtar ISO 19650-1 gereksinimleri:
  • Ortak veri ortamı (CDE) çözümü ve iş akışı, ISO-19650 2: 2018, 5.6 ve 5.7'deki bilgi yönetimi süreçlerini desteklemeli ve proje sonunda, varlık yönetimi için gereken bilgiler ve bilgi alışverişi gerekliliklerinde tanımlanan süre boyunca tutulan diğer tüm bilgiler varlık bilgi modeline taşınmalıdır.
  • ISO 19650'nin depo tabanlı ortak çalışma süreci, CDE iş akışının farklı bilgisayar sistemlerine veya teknoloji platformlarına dağıtılmasını sağlar.
Eylem:
(1) CDE çözümünü ve proje sonunda içerdiği bilgilere sahip olma ve bilgiye erişme yaklaşımını göz önünde bulundurun. (yasaya uyulmaması durumunda vurgulanan riskler göz önüne alındığında) 11
(2) Atamalar hazırlanırken CDE iş akışındaki bilgilerin güvenliği ve depolanması için gereklilikleri ve süreçleri göz önünde bulundurun ve bunların projenin bilgi protokolünde ve/veya tarafların diğer bağlayıcı sözleşme belgelerinde tutarlı bir şekilde hazırlanmasını sağlayın.

E.5. “ISO 19650 Serisine Göre-BIM”

ISO 19650-1'in 4. Bölümü, “ISO 19650 Serisine Göre BIM” (“Aşama 2” olarak da bilinir) hakkında kısa bir açıklama yapar ve PD 19650-0 ayrıca BIM Düzey 1 ve BIM Düzey 3 unsurlarıyla BIM Düzey 2'den oluştuğunu açıklar. (1192 paketini kullanarak terminoloji). PD 19650-0’un Şekil 2’si, “ISO 1950 serisine göre BIM” ile 1192 grubundaki önceki Düzeyler arasında grafiksel bir karşılaştırma sağlar.

 “ISO 19650 standartlarına göre BIM” in yasal bir tanımı olmadığını unutmamak önemlidir. Bu nedenle, ihalelerin, atamaların ve ilgili belgelerin sadece “ISO 19650 standartlarına göre BIM elde etmek” veya benzeri bir koşul belirtmesi yetersizdir. Atayan tarafların, ISO 19650 standartlarında öngörülen bilgi yönetimi sürecinden ne beklediklerini ve ne talep ettiklerini belirlemeleri gerekecek ve taraflar, “ISO 19650 standartlarına göre BIM” in kendileri için ne anlama geldiğine karar vermeli ve görevler, haklar ve teslim edilebilirlik açısından açıklamalıdırlar.

Eylem:
(1) Atayan taraflar, ISO 19650'de atama öncesi süreçleri takip etmelidir.              
(2) İhale dökümanlarına ve atamalarına katılacak ISO 19650 süreçleri ile ilgili görev, hak ve sağlamalarının net ifadeleri.

11Trant Mühendislik - Mott Macdonald Ltd [2017] EWHC 2061

E.6.  ISO 19650-2 Bölüm 5.1: Bilgi yönetimi süreci - değerlendirme ve ihtiyaç

Anahtar ISO 19650-2 gereksinimleri:
  • Atayan taraf, proje boyunca bilginin etkin yönetimini göz önünde bulundurmalı ve uzun vadeli varlık bilgi yönetimi stratejisini ve varlık bilgisi gerekliliklerini yansıtmalıdır (veya bunu yapmak için olası bir önder olarak atanan taraf veya üçüncü bir taraf tayin edin).
  • Atayan taraf, projenin bilgi gerekliliklerini belirler. Atayan taraf bunu yapmazsa, bilgi yönetimi sürecinin geri kalanının izlenmesi son derece zor olacaktır.
Eylem:
(1) Atamalarda ve tarafların bilgi yönetimi sorumluluğunu üstlendiği diğer belgelerde netleştirin.
(2) Uzun vadeli varlık bilgi yönetimi stratejisini ve varlık bilgi gerekliliklerini netleştirin.
(3) Projenin bilgi gereklilikleri ve diğer ihtiyaçlarının, asgari olarak, ISO 19650-2 Bölüm 5.1.2 ila 5.1.7'de belirtilen konuları ve özellikle de kilit karar noktalarını ve bunların,  Bilgi Alışverişi Gereklilikleri ve diğer sözleşme belgelerinin hazırlanmasında dikkate alınmasını sağladığından emin olun.         

E.7.  ISO19650-2 Cl 5.2: Bilgi yönetimi süreci - ihaleye davet

Anahtar ISO 19650-2 gereksinimleri:
  • Atayan taraf, görüşme sırasında önder olarak atanan tarafından karşılanacak bilgi alışverişi gerekliliklerini belirler. Bu koşulun, her bir atama kadrosu için, Örneğin, atayan taraf önder olarak atanan tarafa, önder olarak atanan taraftan tedarikçiye vb.
  • Atayan taraf, kurumsal bilgi gerekliliklerini, varlık bilgi gerekliliklerini göz önünde bulundurur, her bilgi gerekliliğini karşılamak için gereken bilgi ihtiyacı düzeyini belirler.
  • Atayan taraf, projenin bilgi sağlama kilometre taşlarına ve atayan tarafın kilit karar noktalarına göre tarihleri belirler.
  • Atayan taraf, ihale sürecinde veya atanmasında aday adayın atayacağı tarafa sunmayı planladıkları referans bilgilerini veya paylaşılan kaynakları birleştirir. Önder olarak atanan taraf, ihaleye katılan kuruluşların ihale yanıtları içeriğinde yerine getirmeleri gereken koşulları belirler.
Eylem:
(1) Bilgi alışverişi gerekliliklerinin asgari olarak Bölüm 5.2.1'de listelenen konuları kapsadığından emin olun.
(2) Doğru koşulları sağlamak için hangi tarafların erken katılımın olması gerektiğini düşünün, örneğin; FM / varlık yönetimi yüklenicileri.      
(3) Tüm tarih / kilometre taşlarının, ihale ve atama belgelerinin geri kalan kısmındaki diğer kilometre taşları ile uyumlu çalışmasını sağlayın ve sonraki ödülü veya ödeme aşamalarını etkileyip etkilemeyeceklerini düşünün.
(4)Bu bilgilerin birleştirilmesinde ve sağlanmasında herhangi bir telif hakkı, gizlilik ve güvenlik (GDPR’yi de içerir) sorununu ve bu belgelerin ihale dokümanında nasıl ele alınması gerektiğini düşünün.
(5) Bilginin ve paylaşılan kaynakların nasıl güvenli bir şekilde paylaşılabileceğini göz önünde bulundurun, ihale sürecinde ve atama sırasında farklı bilgilerle / kaynakların farklı taraflarla paylaşılabileceğini göz önünde bulundurun.
(6) İhale dokümantasyonunun en azından Bölüm 5.2.2 ila 5.2.4'te belirtilen konuları kapsadığından emin olun (projenin bilgi protokolünü dikkate alarak).

E.8. Bilgi yönetimi süreci - ihaleye yanıtı

Anahtar ISO 19650-2 gereksinimleri:
  • Her görev takımı yetenekleri ve kapasiteleri hakkında bir değerlendirme yapmalıdır; sağlama takımının kabiliyeti ve kapasitesi ile önerilen mobilizasyon planı, aday adayın atadığı taraf tarafından değerlendirilir; olası önder olarak atanan taraf, sağlama takımının risk kaydını oluşturur.
Eylem:
(1) Başarılı bir ihale durumunda, bilgi yönetimi işlevinin ve kapsamının sözleşme dokümantasyonuna (eğer uygunsa) nasıl kaydedileceğini düşünün; ihale dokümanında bu açık mı?
(2) İhale sürecinde kabiliyet ve kapasitenin nasıl değerlendirileceğini ve ölçüleceğini göz önünde bulundurun

E.9. Bilgi yönetimi süreci – atama

Anahtar ISO 19650-2 gereksinimleri:

 
  • Önder olarak atanan taraf, sağlama takımının BIM uygulama planını, her bir atanan tarafla anlaşarak onaylayacaktır.
  • Önder olarak atanan taraf, ayrıntılı sorumluluk matrisini oluşturmak için üst düzey sorumluluk matrisini daha da geliştirecektir.
  • Bölüm 5.4.4 ve 5.4.5'te ayrıntılı olarak verilen konuları kapsayan bir görev bilgi sağlama planı ve ana bilgi sağlama planı, görev takımları ve sırasıyla önder olarak atanan taraflarca oluşturulur.
  • Tamamlanmış atama belgeleri, Bölüm 5.4.6 ve 5.4.7'de listelenen konuları içermeli ve atamalar süresince değişiklik kontrolü ile yönetilmelidir. Atama içeriğindeki değişikliğin kontrol sürecinin listelenen konuları kapsayacağından emin olun. Bu konuların bir tarafın atama sırasında ek süre ve masraf talep etme haklarını nasıl etkilemesi gerektiğini düşünün.
Eylem:
(1) Bölüm 5.4.1'de belirtilen konuların sözleşme dokümantasyonunda açıkça detaylandırıldığından emin olun.
(2) Sorumluluk matrisinin sözleşme belgelerine yansıtıldığından ve başka herhangi bir sözleşmeden doğan sorumluluk matrisi veya programıyla çakışmadığından emin olun. Sözleşmede yer alan sorumluluk matrisinin (CIC Protokolü kullanılıyorsa içerir) Bölüm 5.4.2'deki gereklilikleri yansıttığından emin olun.
(3) Görev bilgisi sağlama planının (TIPD)ve ana bilgi sağlama plannını(MIDP) bağlayıcı sözleşme belgelerini içermesi veya atıfta bulunulmasını sağlayın ve en azından Bölüm 5.4.4 ve 5.4.5'te ayrıntıları verilen konuları kapsar. Bu planların, atama belgesinin geri kalan kısmındaki sağlamaları ve kilometre taşlarını nasıl etkileyebileceğini ve tutarsızlık veya çelişki olmadığından emin olun; İlgili ödeme aşamalarını nasıl etkileyebileceklerini veya nasıl etkilemeleri gerektiğini düşünün.

(4) Atama içeren değişiklik kontrol sürecinin, Bölüm 5.4.6 ve 5.4.7'de listelenen konuları kapsayacağından emin olun. Bu konuların bir tarafın atama sırasında ek süre ve masraf talep etme haklarını nasıl etkilediğini düşünün.

E.10. Bilgi yönetimi süreci - mobilizasyon

Anahtar ISO 19650-2 gereksinimleri:
  • Önder olarak atanan taraf, sağlama takımının mobilizasyon planında tanımlandığı şekilde kaynakları ve bilgi teknolojisini harekete geçirir.
  • Önder olarak atanan taraf, sağlama takımının mobilizasyon planında tanımlandığı şekilde projenin bilgi üretim yöntemlerini ve işlemlerini test edecektir.

Eylem:
(1) Atama belgelerinin tarafların mobilizasyon planının uygulanmasına ilişkin sorumluluklarını ve mobilizsasyon maliyetlerinde ne gibi yetkilerinin bulunduğunu belirlemesini sağlayın. Mobilizasyon planının doğruluğu ve gerçekleşebilirliği/uygulanabilirliği konusunda kimin sorumlu olduğundan emin olun.
(2) Atama belgelerinin, ortaya çıkan ek zaman ve masrafları da içermek üzere, bilgi üretim yöntem ve işlemlerinin testlerinin sonucundan kimin sorumlu olduğunu netleştirdiğinden emin olun.

E.11. Bilgi yönetimi süreci - işbirlikçi bilgi üretimi

Anahtar ISO 19650-2 gereksinimleri:
  • Her görev takımı kendi görev bilgileri sağlama planına uygun olarak bilgi üretecektir.
  • Her görev takımı, içindeki bilgilerin gözden geçirilmesinden önce, projenin bilgi üretim yöntem ve işlemlerine uygun olarak, her bir bilgi deposunun kalite güvence kontrolünü yapacaktır.
Eylem:
(1) Atama dokümantasyonundaki yükümlülüklerin asgari olarak Bölüm 5.6.2'de belirtilen konuları içerdiğinden emin olun. Herhangi bir ek süre talep etme hakkının ve bu yükümlülüklerden doğrudan veya dolaylı olarak kaynaklanan maliyetlerin sözleşme belgelerinde açıkça belirtildiğinden emin olun.
(2)  Atanan tarafın / önder olarak atanan tarafın bu tür bilgileri üretme ve incelemeleri gerçekleştirme konusundaki bakım standardının açıkça belirtildiğinden emin olun.             
(3) Atama dokümantasyonunun yapılması gereken kalite güvence kontrolleri düzeyini ve bunun için zaman çizelgesini / programı netleştirdiğinden emin olun. Bir tarafın, gözden geçirilen bilgilerdeki sorunlar veya hatalar için ne kadar sorumluluk aldığının da açık olduğundan emin olun. Bu aynı yorumlar, her görev takımının, projenin CDE’sinde paylaşmadan önce bilgi deposu içindeki bilgilerin gözden geçirilmesi koşulu ve sağlama takımı bilgi modelinin incelemesini üstlenen koşullar için de geçerlidir.

E.12. Bilgi yönetimi süreci - bilgi modeli sağlanması

Anahtar ISO 19650-2 gereksinimleri:
.
  • Her görev takımı, bilgi modelini önder olarak atanan tarafa sağlamadan önce, projenin CDE'sinde yetkilendirme için ana atayan tarafa bilgilerini sunacaktır. Önder olarak atanan taraf, Bölüm 5.7.2'de listelenen konuları dikkate alarak projenin bilgi üretim yöntem ve işlemlerine uygun olarak bilgi modelini gözden geçirir ve bilgileri kabul eder veya reddeder
  •  Bilgi reddedilirse, görev takımlarına bilgileri değiştirme ve yeniden gönderme talimatı verilir.
  • İnceleme başarılı olursa, önder olarak atanan taraf modeli yetkilendirir ve her görev takımına, projenin CDE’sinde atayan taraf tarafından onay için bilgilerini göndermelerini söyler. Atayan taraf, daha sonra Bölüm 5.7.4'te listelenen konuları dikkate alarak bilgileri gözden geçirir ve bilgileri kabul eder veya reddeder.
  • Eğer bilgi reddedilirse, önder olarak atanan tarafa bilgileri değiştirmesi ve yeniden göndermesi talimatı verilir.
  • İnceleme başarılı olursa, atayan taraf bilgi modelini projenin CDE’sinde sağlanabilir olarak kabul eder.
Eylem:
(1)Sunum, yetkilendirme, reddetme ve kabul etme sürecinin MIDP ve TIDP'de açıkça belirtildiğinden emin olun.

E.13. Bilgi yönetimi süreci - proje kapanışı

Anahtar ISO 19650-2 gereksinimleri:
  • Tamamlanan proje bilgi modelinin kabul edilmesi üzerine, atayan taraf, projenin bilgi üretim yöntem ve işlemlerine uygun olarak, proje CDE(ler)’sindeki bilgi depolarını arşivleyecektir.
Eylem:
(1) Atama belgelerinde hem bilgilerin süresi hem de biçiminin (biçimi de içerir) açık olduğundan emin olun.
(2) Atama belgeleri, bilgi depolarına ve / veya CDE (ler)e kimin sürekli erişebileceğini, bu erişimin süresini ve sınırlamalarını açıkça belirtiyor mu?
(3)  Atama belgeleri, arşivlenen verilerin devam eden bütünlüğünden kimin sorumlu olduğunu ve korsanlıktan, bozulmadan ve / veya yolsuzluktan kimin sorumlu olduğunu açıkça gösteriyor mu?
(4)  PAS1192: 5'in gereklilikleri (güvenlikle ilgili bir yaklaşımla ilgilidir), örneğin atama belgelerine katıldı mı, örneğin protokol içinde katılmış  mı?

Ek D : PAS 91 :2013+A1 :2017 Yapım ön yeterlilik anketleri           12

BSI PAS 91, yapımla ilgili ihale için ön yeterlilik sorularının içeriğini, formatını ve kullanımını belirler. Tedarikçiler, yönetime, niteliklere ve referanslara, uzmanlığa, yeterliliğe ve iş almak ve potansiyel müşterilere hizmet sunmak için diğer temel yeteneklere sahip olduklarını veya bunlara erişebildiklerini göstermelidir.

PAS 91, yapı bilgi modellemesinin (BIM) gerekli olduğu projeler için isteğe bağlı bir soru içerir; bu, büyük ölçüde tedarikçinin değiştirilmiş olan PAS 1192-2: 2013'ü sunma kapasitesi ve deneyimine odaklanmıştır. Bu sorular, Birleşik Krallık Hükümetine, BIM stratejilerini veya benzer bir yol benimseyen diğer müşterileri uygulamaya başlamış olan bölümler için projeler tedarik etti.

Tedarikçilerin yeni BS EN ISO 19650 standartlarını benimsemesi ve tecrübe kazanması biraz zaman alabilir. Bu arada, müşteriler proje takımlarının 1192 odasındaki deneyimlerini ve yeteneklerini göstermelerini istemeye devam edebilirler. PAS 91 BIM sorularının kullanıldığı durumlarda aşağıdaki not eklenebilir:

 “Ekteki Tablo 8 - İsteğe Bağlı Soru Modül 4: Yapı bilgisi modellemesi tedarikçiler tarafından tamamlanmalıdır. PAS 1192-2: 2013 şimdi BS EN 19650-1 ve 2 tarafından değiştirilmiş olsa da, cevabınız kuruluşunuzun şu anki durumunu yansıtacak şekilde PAS1192-2 veya BS EN ISO 19650'yi sağlanması konusunda açıklanmış bir deneyim ile ilgili olarak yazılabilir. ”

12 PAS 91: 2013 + A1: 2017 bir İngiliz girişimidir.




 
Paylaş:
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin!
E-Bülten Kayıt