LAN Kablo Kalite Kriterleri

Kalite ve İletken Çapı Arasındaki İlişki

Yazı Dizisi-5

Kamil Mutlu&Kerem Dizman

LAN Kablosunun Yüksek Frekans Performansını Etkileyen Nedenler

LAN kablosunun yüksek frekans performansı birçok farklı etmenlerden dolayı olumsuz sonuçlanabilir ve LAN kablo, kendinden beklenen performansı sağlayamayabilir. Yukarıda da bahsedildiği üzere kablo çapı (AWG) yüksek performans performansını etkileyen tek kriter değildir. Daha düşük bakır çaplı (Yüksek AWG değerli) iletken kullanılan  LAN kablosu, daha yüksek çaplı (Düşük AWG değerli) iletken kullanılan LAN kablosundan daha iyi bir performansı sağlayabilir.

Aynı tip LAN kablolarında, daha kalın iletken çaplı bir LAN kablonun, daha ince iletken çaplı bir LAN kablodan ilgili standartlarındaki bütün yüksek frekans transmisyon testlerinden geçme başarımının daha iyi olduğu şeklindeki anlayış genel olarak doğru değildir.Buradaki kritik konu kablonun tasarımı ve proses süreçlerindeki performanstır.

 

Performansı etkileyen nedenleri iki ana başlık altında inceleyebiliriz;

Üretim Prosesi Kaynaklı Nedenler

LAN kablonun üretimi sırasında bir çok farklı proses adımları bulunmaktadır. Her bir prosesin, kablonun kalitesi ve performansında ayrı bir önemi vardır. İzolasyon aşamasından, büküm, kılıflama, paketleme ve bitmiş ürüne kadar proses sürekli olarak kontrol altında olmalıdır. Üretim, kalifiye personeller ile online ve offline ölçüm cihazları ile veriler takip edilerek, veriler SPC metodları ile analiz edilerek,önleyici ve planlı bakımlar uygulanarak, sürekli geliştirilerek, güvenilirlik ve kararlılık takip edilerek yapılır.

Hammaddeden başlayarak giriş kalite kontrol testleri, izolasyonda online ölçüm sistemleri (iletken ve izoleli çap,  ovalite, kapasite, eksen kaçması, FFT, spark) izolasyonda ara kontroller testleri (iletken uzamaları, çapları, eksen kaçması), büküm aşamasındaki testler (alçak Frekans Testleri, büküm kontrolleri, tansiyon kontrolü), kılıflama esnasında (kılıf malzemesi çap, uzama, mukavemet, spark kontroli), bitmiş kablo HF ve LF testleri ile sürekli olarak ürünün kalitesi takip edilmelidir.





Herhangi bir proseste oluşabilecek en küçük bir problem, LAN kablosunda ciddi yüksek frekans uygunsuzluklarına neden olabilmektedir.

Bu nedenlerin başında; kabloda kullanılan iletkenin çapının bütün proses boyunca sabit bir değerde olmaması, değişkenlik göstermesi gelir. Oluşabilecek çap değişikliklerini kumpas, mikrometre gibi manuel ölçüm cihazları ile anlık olarak tespit edilmesi çok zordur. İzolasyon damarı üretimi sırasında online çap, kapasite ve FFT (Fast Fourier Transform) sistemleri ile tespit edilebilmektedir. Tıpkı iletkende olduğu gibi, izole üzerinde oluşan eksen kaçıklıkları, izoleli çap değişimleri, spark ve izole malzemesi deformasyonları kablonun performansını olumsuz yönde etkiler. Bunların dışında iletken % uzama değerlerinin uygun olmaması, bükümler arasındaki açıklıklar, bükülü perler arasındaki mesafelerdeki değişkenlikler, tansiyonlar, perler arası dolgu ayıracın olması gereken kalınlıktan farklı olması, bükülü perlerin sıralamalarının karışması, büküm uzunluklarının hatalı olması veya değişkenlik göstermesi,  kablo kılıfının sıkılığı/bolluğu , paketleme ve sarım sırasında kabloda meydana gelen kırılma ve gerilme etkileri kablonun iç kısmının nem alması veya kablo kılıfının delinerek içeri su girmesi gibi üretim kaynaklı sorunlar kablo performansını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.



Kablolama – Montaj Kaynaklı Nedenler

En iyi kabloyu alsanız bile montaj esnasında kabloya zarar verebilir, yüksek frekans iletim parametrelerini değiştirebilirsiz. Kablo çekilirken fazla gerilim uygulanması (EN 50289-3-9), kablonun sürtünmeye maruz kalması ve kılıfın zarar görmesi, buna bağlı kablo içine su girmesi, kablo kanallarında sert dirseklerde meydana gelen bükülmeler ve hatta kırılmalar, uygunsuz konnektör kullanımı veya montajı bu kategoride karşımıza çıkan başlıca nedenlerdir.



Yukarıda da görülebileceği gibi, sonuç olarak LAN kablo’nun performansını sadece iletken çapının  (AWG)  arttırılması ile yetiştirileceğini söyleyemeyiz. Daha ince iletken çaplı bir kablo, yüksek frekans testlerinde çok daha iyi sonuçlar verebileceği gibi, daha kalın iletkenli bir kablo eğer doğru üretilmediyse yüksek frekans testlerinde kötü sonuçlar verebilir. En doğrusu, kabloyu alırken bütün bu kriterleri sorgulamak hatta imkanınız varsa direk üreticiyi ziyaret ederek testleri yerinde gözlemlemeniz olacaktır.

Kaynaklar:

Nexans LAN kablo eğitim dökümanı

EN IEC 61156-5+A1 & 61156-1 Standardı.

ANSI/TIA/EIA-568-B Standardı.