Zam İsteme Stratejisi

Cem Kafadar 

Zam talebi, işverenle çalışan arasındaki müzakeresi en zor konulardan biridir. Özellikle de dövizin hızla yükselip, ekonomideki belirsizliklerin çok olduğu, insanların finansal anlamda önlerini görmekte zorlandığı dönemlerde. 

Yazıyı okurken şöyle düşünüyor olabilirsiniz, siz ne kadar bu işin stratejisini yazmış olsanız da bizim patronun kafasında bir değer vardır. Nuh der, peygamber demez. Ben yine de doğru bir yaklaşımın hemen olmasa da zaman içinde etkisinin yüksek olacağını düşünüyorum. Olaya bir görüşmede istenen rakamı almaktan çok, kendinizi, yaptığınız işleri, firmaya sağladığınız katkıları göstermek için bir fırsat olarak bakın. Aşağıda yer alan yirmi madde, ücret görüşmelerinde elinizi kuvvetlendirip, size gerçekçi bir bakış açısı kazandırarak kendinizi daha rahat hissetmenize yardımcı olacaktır.

1. Her Şeyden Önce Kendinizi Değerlendirin: İlk olarak, işinizdeki performansınızı ve rolünüzü aşağıdaki üç soru doğrultusunda gözden geçirin.

2. Piyasa Araştırması Yapın: Benzer pozisyonlardaki diğer insanların ne kadar maaş aldığını öğrenmek için araştırma yapın. 

3. Doğru Destek Argümanlarınız Olsun: 

4. Zamanlamayı İyi Seçin: Genellikle yıllık performans değerlendirmeleri veya bütçenin planlandığı dönemler, maaş artış talebinde bulunmak için uygun zamanlardır. Ancak, büyük bir projeyi başarıyla tamamladıktan veya önemli bir hedefe ulaştıktan sonra da zam talebinizin olumlu sonuçlanma olasılığı yüksektir. 

5. Profesyonel Bir Tonla İletişim Kurun: Zam isteğinizi iletirken profesyonel ve saygılı bir yaklaşımınız olsun. Duygusal veya agresif tutumlar, istediğiniz sonucu almanızı zorlaştıracaktır.

6. “B” Planınız Olsun: İstediğiniz sonucu alamazsanız ne yapacağınıza dair bir planınız olmalı. 

7. İletişim Becerilerinizi Kullanın: Zam talebinizi sunarken, isteklerinizi açık ve net bir şekilde ifade etmekte fayda vardır. Ne istediğinizi, nedenini ve bu konuda ne kadar ciddi olduğunuzu anlatmalısınız. Aynı zamanda, işvereninizin bakış açısını da anlamaya çalışmalı ve empatik bir dil kullanmalısınız.

8. Müzakere Eğitimine Yatırım Yapın: Eğer müzakere becerileriniz konusunda kendinizi yetersiz hissediyorsanız, bir müzakere eğitimi almayı düşünebilirsiniz. Bu hem zam görüşmelerinde hem de genel iş hayatınızda size yardımcı olacaktır.

9. Kendinizi Geliştirin: Sürekli öğrenme ve gelişme, maaş artışı talebinizi destekleyecek önemli bir faktördür. Eğitimler, sertifikalar veya yeni beceriler öğrenmek, sizin iş yerindeki değerinizi artırabilir ve böylece daha yüksek bir maaş talep etme hakkınızı destekleyebilir.

10. Alternatif Kazanımları Düşünün: Eğer işvereniniz maaşınıza zam yapmayı reddederse, belki de diğer türden kazanımlar mümkün olabilir. Bu, daha esnek çalışma saatleri, daha fazla tatil hakkı veya evden çalışma gibi imkanlar olabilir. Bu tür alternatifler, maddi olmasalar da yaşam kalitenizi artırabilir ve genel iş memnuniyetinizi yükseltebilir.

11. Yapabilme İmkânınız Varsa İsteklerinizi Yazılı Hale Getirin: Zam talebinizi yazılı bir şekilde sunmayı düşünün. Bu, isteklerinizi netleştirmenin ve ayrıca işvereninizin zam isteğinizi ciddiye almasının bir yoludur. Bu yazıda, ne istediğinizi, nedenini ve iş yerinde yaptığınız katkıları açıkça belirtin.

12. Kararlı Olun: Zam istemek zor olabilir ve bazen ilk seferde istediğinizi alamayabilirsiniz. Ancak, hak ettiğiniz ücreti alana kadar kararlı olmaktan korkmayın. Unutmayın, profesyonel hayatta kendinizin en iyi avukatı sizsiniz.

13. Takdir Edildiğinizi Hissettirin: Çalıştığınız yerde takdir edildiğinizi hissetmiyorsanız, bu durumu da dile getirin. Çünkü maaş artış müzakereleri bu sıkıntıyı dile getirmek için de iyi bir fırsattır. 

14.Pazarlık Payı Olabilecek Makul Bir Değer Belirleyin: Zam beklentinizi belirlerken, yüksek ama aynı zamanda makul bir değer belirlemeye çalışın. Bu hem işvereninize ciddi olduğunuzu gösterir, hem de bir miktar pazarlık alanı bırakır.

15. Zam Talebinizi Yapabileceğiniz Somut Eylemlerle Destekleyin: Zam talebinizi, işinizde daha fazla sorumluluk almak veya yeni beceriler edinmek gibi somut eylemlerle destekleyin. Bu, işvereninizin size yatırım yapmasını daha cazip hale getirir.

16. Geri Bildirim Alın: İşvereninizle zam görüşmelerine başlamadan önce, performansınız hakkında geri bildirim alın. Bu, hangi alanlarda iyileştirme yapabileceğinizi belirlemenize yardımcı olabilir ve böylece zam talebinizi daha güçlü hale getirebilir.

17. Taleplerinizi İyi Sıralayın: Zam talebinizi sunarken, önceliklerinizi iyi bir şekilde sıraladığınızdan emin olun. En önemli isteklerinizin başında her zaman maaş artışı gelmeyebilir. 

18. Pozitif Kalmaya Çalışın: Zam talepleri genellikle duygusal olabilir. Ancak, her zaman olumlu bir tutum sergilemek ve profesyonel bir dil kullanmak işinizi kolaylaştırır. Eğer işvereniniz talebinizi reddederse, bu durumu kendinizi geliştirme fırsatı olarak kullanabilirsiniz.

19. İşvereninizin Bakış Açısını Anlayın: Zam talebinizi sunarken, işvereninizin bakış açısını da anlamaya çalışın. Onların da bütçe sınırlamaları ve başka çalışanların da ihtiyaçları olabilir. Bu anlayışı göstermek, işvereninizin size daha olumlu bir şekilde yanıt vermesini sağlayabilir.

20. Yeni Görevler ve Sorumluluklar Üstlenin: Zam talebinizi güçlendirmek için, yeni görevler ve sorumluluklar üstlenmeyi teklif edin. Bu, değerinizi işvereninize kanıtlamanın ve aynı zamanda daha fazla deneyim kazanmanın iyi bir yoludur.

Maaş artışı talep etmenin, sizin için zor bir süreç olacağı kuşkusuz. Hele de ilk kezse pek kolay olmayacaktır. Ayrıca hemen sonuç alamama olasılığı da var. Ancak, iyi bir planlama, kendinize güven, olumlu bir tutum ve gerçekçi beklentilerle, bu süreci daha başarılı ve az stresli hale getirebilirsiniz. 

Maaş artışından daha önemli konu varsa, o da kendinizi değerli hissettiğiniz bir iş yerinde çalışıyor olmanız. Böyle bir kurum sizin yaşam kalitenizi de olumlu etkileyecektir. Bu noktada bir sorun olduğunu düşünüyorsanız işe bunu çözerek başlamanızı tavsiye ederim.