Elektrikli Aydınlatma Ekipmanları İmalat Sanayi
ISO  2023 Raporu

 

 

RAPORUN HAZIRLANMASINDA KATKIDA BULUNAN MESLEK KOMİTESİ VE SEKTÖR TEMSİLCİLERİ
 

50. Grup Aydınlatma Donanımları Sanayii

Muharrem AKIN   (Meclis Üyesi, İkizler Aydınlatma Armatürleri San. ve Tic. A.Ş.)

Mehmet Reşit GÖĞÜŞ (Meclis Üyesi, Pelsan Aydınlatma San. ve Tic. A.Ş.)

Mehmet ÖZBAKIR (Meslek Komitesi Başkanı, Gama Reklam San. ve Tic. A.Ş.)

Mustafa YAVUZ (Meslek Komitesi Başkan Yardımcısı, Yavuz Aydınlatma Ltd. Şti.)

Celili SEFER (Meslek Komitesi Üyesi, Sarnikon Metal ve Elektronik A.Ş.)

Proje Koordinatörü: İstanbul Sanayi Odası Genel Sekreterliği

SUNUŞ

Istanbul Sanayi Odası olarak sektörlerimizin uluslararası rekabet gücünü ve sürdürülebilir büyüme potansiyelini desteklemeye yönelik çalışmalarımızı aralıksız bir şekilde sürdürmekteyiz. 2001 yılından bu yana devam eden sektör raporları serimiz de bu çalışmaların önemli bir parçası oldu. 2023’te seriye eklediğimiz ikinci çalışma olan Aydınlatma Ekipmanları İmalat Sanayi sektör raporumuz, İSO 50. Grup Aydınlatma Donanımları Sanayii Meslek Komitesi’nin katkı ve katılımlarıyla şekillendi.

Modern insan yaşamının var olduğu her yerde vazgeçilmez olan aydınlatma ekipmanları, artan nüfus ve kentleşme, teknolojik ilerlemeler ve değişen tüketim alışkanlıkları ile birlikte evrim geçiriyor ve çeşitlilik kazanıyor. Son dönemde sektörün gelişimini ve ekonomik koşullarını etkileyen bir dizi güncel gelişme yaşandı. Covid-19 pandemisi, Ukrayna’daki savaş ve küresel iklim değişikliği gibi unsurların tetiklediği fiyat dalgalanmalarıyla enerji tasarrufu ihtiyacı arttı ve temiz enerji kaynaklarına geçiş daha da acil hale geldi. Yine pandemi sürecinde insanların evde daha fazla vakit geçirmesi, uzaktan çalışmanın bazı iş yerlerinde kalıcı hale gelmesi gibi unsurlar hem aydınlatma cihazlarına hem de başta yarı-iletkenler olmak üzere bu cihazların içerdiği bileşenlere olan ihtiyacın artmasında etkili oldu.

Son dönemde büyük bir hızla geleneksel ışık kaynaklarının yerini alan LED aydınlatma sistemleri insan odaklı kullanım, otomotiv uygulamaları, Li-Fi kablosuz iletişim, sürdürülebilir tarım ve kapalı mekan bitki yetiştiriciliği gibi pek çok alanda yaygınlaşmayı sürdürüyor. Bunun çarpıcı bir örneği, salgın döneminde UV yayan LED sistemlerinin dezenfeksiyon amaçlı kullanılabileceğinin keşfedilmesi oldu. Tüm bu heyecan verici gelişmeler, sofistike ve yeniliklere açık bir sektör olan aydınlatma ekipmanları sanayisinin büyüme potansiyeli konusunda da ipucu veriyor.

Nitekim bu raporda da ortaya konulduğu üzere, 2022’de 134 milyar dolarlık küresel pazar büyüklüğüne ulaşan sektörde yine LED teknolojisi öncülüğünde genişlemenin sürmesi bekleniyor. Sektörde Çin’in açık ara liderliği devam etmekle birlikte küresel rekabet oldukça yüksek. Jeopolitik gelişmelerin ve Rusya’ya dönük yaptırımların da etkisiyle artan enerji güvenliği kaygıları özellikle Avrupa’nın enerji tasarruflu ürünlere talebini artırarak pazarda büyümeyi de hızlandırmış durumda.

Türk aydınlatma sektörü ise 2 milyar dolara yaklaşan iç pazarı, 30 bini aşkın istihdamı ve artan yatırımlarıyla küresel rekabette konumunu güçlendirmeye çalışıyor. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de sektör girdi maliyetlerindeki dalgalanmalara oldukça duyarlı. Ülkemizde kur artışı, yüksek enflasyon, artan işgücü maliyetleri ve finansmana erişim kısıtları gibi unsurlar da sektörü zorluyor.

Buna rağmen ülkemizin coğrafi konum avantajı, bölgesel üretim merkezi niteliği, kriz yönetme kabiliyeti ve sektörde yeniliğe verilen önem gibi, iyi değerlendirilmesi halinde sektöre atılım yaptırabilecek imkanlar olduğunu da unutmamak gerek. Elinizdeki rapor, önümüzdeki yıllarda sektörün bu potansiyelini çok daha iyi değerlendirebileceğini detaylı bir şekilde ortaya koyan geniş bir veri setinin yanı sıra geleceğe yönelik strateji ve politika önerileriyle sektörün gelişimine ışık tutmayı amaçlıyor.

Bu değerli çalışmayı sektörün tüm paydaşları için faydalı olacağı inancıyla kamuoyuna sunarken, raporu hazırlayan Consulta Araştırma Ekibine, sürecin koordinasyonunu üstlenen Ekonomik Araştırmalar ve Kurumsal Finans şubemize ve çalışmada emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Ayrıca raporun hazırlık sürecinde düzenlenen çalıştaya katılarak görüş ve önerilerini bizlerle paylaşan Aydınlatma Gereçleri İmalatçıları Derneği (AGİD) ve Açık Hava ve Endüstriyel Reklamcılar Derneği’ne (ARED) de katkıları için şükranlarımı sunuyorum.


Erdal BAHÇIVAN
İstanbul Sanayi Odası
Yönetim Kurulu Başkanı


YÖNETİCİ ÖZETİ

LED teknolojilerinin gelişmesi ve tüketicilerin hayatlarında daha fazla kullanılmasıyla beraber dünya genelinde elektrikli aydınlatma ekipmanları pazarının büyümesinin hız kazandığı söylenebilir.

Dünya genelindeki çeşitli büyük teknoloji firmalarının stratejileri, aydınlatma üzerine olan iş kollarını geliştirmeye ve ayrıştırmaya doğru gitmektedir. İnsanlığın göçebe yaşam şeklini bırakarak yerleşik şehir hayatına geçişi ile aydınlatma ihtiyacı artma eğilimi göstermiştir. Elektrik enerjisinin henüz insan hayatında olmadığı zamanlarda gaz lambası, bal mumu, yağ lambası, meşale gibi araçlar kullanılmıştır. Bu araçların ortak özelliği, ışık kaynağını ateşten almalarıydı. Günümüzde bu tarz aydınlatmalar dekoratif maksatla kullanılmaya devam etmektedir.

Elektriğin 1880’li yıllardan itibaren hayatımıza girmesiyle ampuller ile aydınlatma, ateş bazlı aydınlatma araçlarının yerini almaya başlamıştır. Ampul, elektrik enerjisinin kablolar aracılığıyla elektrik akımıyla temas ettiğinde akkor durumuna gelerek ışık yayan, içinde argon gazı bulunan, armut biçimli cam şişedir. Ampulün içinde çok ince biçimde tasarlanmış filaman adı verilen, genelde tungsten metalinden yapılmış, iki ince destek çubuğu ile tutulmakta olan bir tel bulunur. Bu telden geçen elektrik akımı bu teli aşırı derecede ısıtır (yaklaşık 3.000 °C) ve sonuç olarak tel ışık yaymaya başlar. Ampul, Humphry Davy tarafından icat edilmiştir, fakat Edison tarafından geliştirilerek günümüzdeki çalışma prensibini benimsemiştir.

Teknolojinin farklılaşması aydınlatma ihtiyaçlarına karşılık verecek şekilde 20. yüzyılda gelişmeye devam etmiştir. Aydınlatma; evler dışında, sokaklarda, fabrikalarda, taşıtlarda vb. yerlerde yaygınlaşmıştır. Bu durum, aydınlatmanın farklı amaçlarla kullanılmasını da beraberinde getirmiştir. Bu amaçların başında görsel etki uyandırma ve dekoratif tamamlayıcı unsur olma durumları gelmektedir. Kullanım amaçlarının farklılaşmasına ek olarak aydınlatmada kullanılan ışık kaynakları da farklılaşmıştır. LED teknolojisi bu farklılaşmanın içinde en öne çıkan gelişmelerden biri olmuştur.

Aydınlatma ekipmanlarının imalat sanayisi, NACE Rev.2 sınıflandırmasının C - İmalatı içinde yer alan 27 kodlu “Elektrikli Teçhizat İmalatı”nda yer almaktadır. Alt başlığı olan 27.4 ve 27.40 kodları ise “Elektrikli Aydınlatma Ekipmanlarının İmalatı”na yöneliktir. Sektör, toplamda 7 adet NACE kodu etrafında şekillenmektedir.

2022 yılı son verilerine göre aydınlatma sektörü dünyada 134 milyar dolarlık bir pazar büyüklüğüne ulaşmış olup LED aydınlatma ürünleri bu pazarda yaklaşık 71 milyar dolarlık bir paya sahip olmuştur. LED teknolojilerinin önümüzdeki süreçte daha çok ön plana çıkarak pazar payını artıracağı öngörülmektedir.
 
Aydınlatma sektöründe en büyük pazar payına sahip olan Asya-Pasifik’in ardından Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri gelmektedir. Üretimde ise ham maddeye erişim ve iş gücünün ucuzluğu gibi avantajlara sahip olmasından dolayı Çin başı çekmekte ve onu diğer Uzak Doğu ülkeleri takip etmektedir. Güncelliğini koruyan çip krizi, sektörde faaliyet gösteren firmaların önünde büyük bir engel teşkil etmeye devam etmektedir.

2022 yılı itibariyle aydınlatma sektörünün ülkemizdeki pazar büyüklüğü 2 milyar dolara yaklaşmıştır. Satışların önemli bir kısmı yurt dışına yapılmakta olup taşıt aydınlatmaları dâhil olmak üzere aydınlatma, dış ticaret açığı veren sektörler arasında yer almaktadır. Avrupa ülkelerinden farklı olmak üzere sektördeki yerli oyuncular, ithal ürünlerin montaj işlemlerinden ziyade imalat noktasında güç kazanmıştır. İlerleyen yıllarda etkin çözümler ve doğru hedef pazar stratejileri ile sektör oyuncuları Avrupa’daki etkinliğini artırma potansiyeline sahiptir.

Sektörün yurtiçi pazar yapısına bakıldığında homojen bir dağılım sahip olmamakla birlikte firmaların büyük çoğunluğu İstanbul başta olmak üzere Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde toplanmıştır. 6 binin üzerinde girişim ile sektörde ülkemiz firmaları, 25 binin üzerinde kişiye istihdam sağlamaktadır.

Sektördeki genel trendlerin başında sürdürülebilirlik ve dijitalleşme gelmektedir. Özellikle doğa dostu ve enerji tasarrufu sağlayan çözümler sektördeki yön belirleyici faktörlerdir. Nesnelerin interneti ve akıllı çözümler sunan teknolojik gelişmeler sektörün yeni ürünler üretmesine katkı sağlamaktadır. Bununla beraber aydınlatma otomasyonlarının ön plana çıkması ve otomotiv sektöründeki dijitalleşme ile bu alanda aydınlatmanın büyük önem taşıması da sektörün gelişimine katkı sağlamaktadır.

Özellikle Çin’in Wuhan kenti başta olmak üzere kurulan ihtisaslaşma bölgeleri, sektöre küresel ölçekte yön veren cazibe merkezleri haline gelmiştir. Sektör paydaşları, hem buradan yeni iş modelleri elde etme hem de sektörel trendleri keşfetme şansına sahip olmaktadır. Ayrıca bu bölgelerde yaratılan operasyon ve tedarik zinciri ağı çok büyük avantajlar sağlamaktadır. Benzer yapıların Türkiye’de de kurulması, sektörün Avrupa ve Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgelerine ilham kaynağı olacak etkinin ortaya çıkmasını sağlayacaktır. Sektörü etkileyen ve özellikle enerjiyi destekleyici teşvikler söz konusu olmakla beraber sektöre özgü bir teşvik programı bulunmamakta olup bu konuda adımların atılması, sektöre yeni istihdam sağlamak üzere eğitim ve gelişim programlarının oluşturulması gerekmektedir.

ISO Elektrikli Aydınlatma Ekipmanları İmalat Sanayi  2023   Raporu için lütfen tıklayınız.