Işığı Müziğin Rengine Katarak Mekanın İletişim Gücünü Tasarlamak Yazı Dizisi-3
Işığı Müziğin Rengine Katarak Mekanın İletişim Gücünü Tasarlamak
Yazı Dizisi-3
Prof. Dr. Banu Manav
4.ANKET ÇALIŞMASI
Dersi alan iki öğrenci, ışık-müzik-renk etkisini araştırmak için anket çalışması uygulamışlardır. Anket sonuçlarını grafikler yardımıyla yorumlamışlardır, mekânın fiziksel ve psikolojik özellikleriyle ilgili ve/veya mekân iyileştirmeye yönelik öneriler sunmuşlardır.
4.1 Restoranlarda renk-müzik harmonisi ve kullanıcılar üzerindeki etkisinin incelenmesi
İstanbul ilinde, farklı iki konsepte sahip restoranda kullanıcı memnuniyeti, mekân algısı,ışık-renk-müzik bileşenlerinin mekân tasarımına etkisini ölçmeye yönelik bir anket çalışması yapılmıştır. Toplam yetmiş kişi üzerinde yapılan anket çalışmasının sonuçları cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi durumlarının mekân algısına etkisi açısından değerlendirilmiştir. Işık-müzik-renk değişkenlerinin kullanıcıya etkisi, mekân algısı araştırması ile incelenmiş, sonuçlar yorumlanmıştır. Her üç bileşenin de mekânın konseptine etki eden tasarım değişkenleri olduğu sonucuna varılan çalışma bir “tasarım problemini incelemek için belirlenen bir araştırma yöntemi ile” sonuca varması ve tüm bu süreçte kontrollü bir çalışma yürütülmesi, çalışmanın adımlarının iyi kurgulanması ve iyi analiz edilmesi açısından başarılı bulunmuştur (öğrenci adı: Şafak Merve Çolak, iç mimar-İKÜ İç mimarlık Programı Yüksek Lisans öğrencisi).
4.2 SPA merkezlerinde renk-müzik harmonisi ve kullanıcılar üzerindeki etkisinin incelenmesi
Günümüzde suyla gelen sağlık, terapi konuları pekçok kişinin ilgisini çekmektedir. Bu amaçla tasarlanmış mekânları ziyaret eden kişi sayısı da oldukça fazladır. SPA merkezlerinde ışık-müzik-renk konuları mekân tasarımına nasıl etki etmektedir? sorusuna cevap aramak için üç farklı otelde anket çalışması yapılmıştır. Sonuçlar grafiklerle tartışılmış, araştırılan her üç kavramın da önemli olduğu sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte, incelenen otellerdeki renk kompozisyonları incelenmiştir. Çalışma, güncel bir konuda bir alan araştırması yapması, süreci tamamlaması ve anket sorularının her birini bu bağlamda tartışması açısından başarılı bulunmuştur (öğrenci adı: Zuhal Erdemir, içmimar-İKÜ İçmimarlık Programı Yüksek Lisans öğrencisi).
5. DERS ÇIKTILARININ TARTIŞILMASI
Fiziksel bir uyartı olan ışık-renk konusu, yine fiziksel bir uyartı olan ses ile etkileşim içinde olunca “mimariyi ve mekânı duymak” kavramını tanımlamaktadır. Bu kavramın önemini vurgulayan Rasmussen, “Yaşanan Mimari” adlı kitabında, mimari mekânlardan örneklemlerle konuyu tartışmıştır (1994, ss:188-199). Akustik açıdan algıladığımız pek çok yapı olduğuna değinen yazar, mekân-insan arasındaki etkileşimden dolayı mekâna karşı bir tepki verdiğimizi anlatmaktadır. Çok sesli müziğin oluşma öyküsünde, mimari yapının form-strüktür-malzeme olarak önemine değinilmiştir. Renk-doku-ışık ve benzeri tasarım değişkenlerinin mekâna katkıları sonucunda algılanan mekânın “daha sıcak, daha güzel ve benzeri” algılandığını savunmaktadır.
Bu yazı kapsamında, yukarıda anlatılan tasarım değişkenlerinin mekâna katkılarını ve mekân iletilerini ölçmeye yönelik olarak bir yüksek lisans dersi kapsamında, her öğrenciyle ayrı ayrı yürütülen araştırma konuları, yöntem ve sonucun değerlendirilmesi açısından tartışılmıştır. Dersi alan altı öğrenciden, derse devam eden ve çalışmanın adımlarını tamamlayan dört çalışma konuyu iyi analiz etmeleri, süreyi planlı kullanmaları, araştırma sorusunu tartışmak üzere bir proje geliştirebilmeleri, araştırma yapmaları nedeniyle başarılı bulunmuştur. Her dört çalışma da özgündür, öğrencilerle birlikte sınıf içinde planmış çalışmalar, öğrenciler tarafından seçilen bir alan araştırmasıyla sürdürülmüştür. Öğrenciler yapılan araştırmayı ilgili terminolojiyi kullanma yetkinliğinin kazandırılması amacıyla “makale” formatında, yazım dili, terminoloji ve benzeri konularda düzenli tashih aldıktan sonra teslim etmişlerdir.
6. SONUÇ
Projelendirme sürecinde alınan tasarım kararları, söz konusu mekânlara ait psiko-sosyal tasarım kararlarını da içermektedir. İç mimari tasarıma ait tüm planlamalar; donatı tasarımı, fiziksel çevrenin tasarımı, detay çözümleri ve benzeri konular mekân kimliğini oluşturan tasarım değişkenleridir. Mekân kimliği, tasarlanan söz konusu mekânın, aynı işleve hizmet veren diğer örneklerden farklı olmasını sağlayacaktır (Manav,2013) . Mekân kimliğine etki eden bu konu, mekânın atmosferi, iletim gücüyle de ilgilidir. Bu ilişkiye etki eden ışık-müzik-renk bileşenlerinin önemini araştırmak amacıyla yüksek lisans öğrencileriyle yürütülen çalışmalardan da bu kabulleri doğrular nitelikte sonuçlar elde edilmiştir.
Ders çıktılarıyla, dersin hedefleri karşılaştırıldığında;
• iç mimari tasarımda önemli olan ışık-müzik-renk kavramlarıyla ilgili terminolojinin araştırılması, ilgili kaynakçaya ulaşmak ve bilgiyi yorumlamak konusunda öğrenciler deneyim kazanmıştır
• bir alan çalışmasının tasarlanması, çalışma metodunun saptanması, veri toplanması, veri analizi ve değerlendirilmesi süreçleri öğrencilere tanıtılmış, bu anlamda bir uygulama yapılmıştır.
• ilgili terminolojiyi kullanarak yazım dili geliştirilmeye ve yetkinlik kazandırılmaya çalışılmıştır.
• her öğrencinin çalışması özgün bir araştırmadır, geliştirilebilecek bir pilot çalışma niteliğindedir.
KAYNAKÇA
Manav, B (2013) Mekânda Bir Anlatım Aracı:Renk, Kılanç R (edt), İletişim Ve..., ss: , İstanbul: Es Yayınları.
Meerwein, Rodeck, Mahnke (2007) Color Communication in Architectural Space, Basel: Birkhauser.
Mestan, H (2013) Müzik ve Renk İlişkisi, Kaygı (erişim adresi: 2014/24/10; http://kaygi.home.uludag.edu.tr/issues/2013/2013-20-20.pdf)
Rasmussen S.E (1994)Yaşanan Mimari, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1994.
Taşçıoğlu, M Bir Görsel İletişim Platformu Olarak Mekân, İstanbul: YEM Yayınları, 2013
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!