Harici Ortam Led Aydınlatma Armatürlerinin IP Sınıflandırması

Metin Akay

Güvenilir aydınlatma çözümleri; kamusal ve ticari açık alanlarda, hem güvenlik hem de konfor açısından giderek önem kazanmaktadır. Doğru aydınlatmanın yapıldığı alanlarda insanlar kendilerini daha güvende ve huzurlu hissetmektedirler. Fakat zamanla, harici ortamda bulunan bu aydınlatma armatürleri çevresel etkilere maruz kalarak IP değerlerinde düşüşler yaşayabilmektedir. Bu durum armatürlerin içerisine nem ve diğer kirletici maddelerin girmesine ve zamanla armatürün arızalanmasına neden olmaktadır. LED aydınlatma armatür imalatçıları ve müşteriler açısından başa çıkılması gereken husus, armatürlerin harici ortama dayanımının sürdürülerek, bakım sıklığının ve maliyetlerin azaltılmasıdır.

IP Değeri  Nedir? 

IP kodlaması,  IEC 60529 standardı ile tanımlanmış bir terim olup, elektriksel ekipmanların el, ayak gibi vücut bölümleri ile toz ve suya karşı sağladığı koruma derecesini tarif etmektedir. IP değeri, bir ürünün toz ve neme karşı olan dayanıklılığının göstergesidir. Aydınlatma armatürleri kullanım alanlarına bağlı olarak değişik IP değerlerinde tasarlanırlar.
İlgili tablo IP değerlerini hangi kriterleri karşıladığını göstermektedir.

Uygun Armatür Seçimi ve Montaj

Harici ortam aydınlatma armatürlerinin seçiminde IP koruma sınıfının uygun şekilde belirlenmesi oldukça önemlidir. Armatürlerin kullanılacağı alanlarda maruz kalacağı dış etkiler değerlendirilerek uygun koruma sınıfı tercihi yapılmalıdır. Örneğin yere gömme armatürlerde IP67 koruma sınıfı belirli sürelerde su altında çalışma durumundan dolayı tercih edilirken, direk ve duvara montajlı armatürlerde IP65 veya IP66 ürün kullanımı yeterli olabilmektedir. Yine cepheye montajlanan ve uzun süreli su birikintisine maruz kalmayan cephe aydınlatma armatürleri için IP65 veya IP66 sınıfları yeterlidir. IP68 sınıfı armatürler özellikle su altı kullanım için tasarlanmıştır. Ürün üzerinde ve kullanma talimatlarında bulunan IP sınıflandırma değerlerine göre ürünlerin uygun koşullarda montajı da oldukça önemlidir. Örneğin yere gömme armatürlerde seçilen IP67 koruma sınıfındaki ürünler, drenaj sisteminin sağlanarak armatür üzerinde birikmesi muhtemel suyun tahliye edilmesi gerekmektedir. Çünkü bu ürünler her ne kadar IP67 koruma sınıfına sahip olsalar da 30 dakikadan fazla su altında kalmaya uygun değillerdir. Eğer uygun drenaj sistemi yapılmaz ise ürünün 30 dakikadan fazla su ile teması ve sızdırmazlık özelliğini kaybetmesi ve nihayetinde arızalanmasına sebep olacak süreç yaşanacaktır.

Sızdırmazlık Garantisi

Harici ortama dayanıklı olarak imal edildiği beyan edilen LED aydınlatma armatürlerinin koruma sınıflarının, akredite laboratuvarlardan test edilerek doğruluklarının kanıtlanması önemlidir. Ancak standart imalat sürecinde imal edilen ürünlerin test edilen ürün ile aynı özelliklere sahip olduğunun belirlenebilmesi daha da önemlidir. Bu amaçla rutin test olarak sızdırmazlık testlerinin her imal edilen ürüne uygulanması, ürün ömrünün ve dayanıklılığının garanti altına alınması anlamına gelmektedir. Tüm bu testlerin yanı sıra özellikle sızdırmazlık elemanlarının zamanla sıcak-soğuk farklılıklarından dolayı zorlanması ve işlev kaybına uğramasını engellemek amacıyla nano-teknolojik malzemeler kullanılarak ürün iç hacminin nefes alması sağlanmalıdır. Bu sayede hem sızdırmazlık elemanlarının doğru çalışması sağlanırken hem de yoğuşmanın önüne de geçilmektedir.

Özetle, harici ortam aydınlatma armatürlerinin kullanılacağı yere göre uygun özelliklerde seçilmesi, uygun koşullarda kullanımı ; öncelikle "can güvenliği"   ve  armatür ömrünün arttırılması,  işletme maliyetinin azaltılması açısından gereklidir.