Karikatürlerle Felsefe Bölüm-13
Bertrand Russell Paradoksu 


Hazırlayan ve Derleyen: Erdemir Toykan 

 

[Yayım Tarihi: 25 Nisan 2025]


Bu Karikatürdeki Filozoflar: Bertrand Russell, Gottlob Frege                                                                              
(Karikatür: extentialcomics , Çeviri: Google Translate)

 Metin: (Çeviri; Deepseek)   

BR: FREGE, SONUNDA BAŞARDIM!
Frege: NE YAPILMIŞ!

BR: Muhteşem bir sonuca vardım ve fikir tarihinde kesin bir ilerleme kaydettim.
Frege: VAR MI? NASIL?
 

BR: Hayatım boyunca matematiği salt mantığa dayandırmaya çalıştığın çalışmanın muazzam bir zaman kaybı olduğunu hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde kanıtladım.
Frege: NE! BU KORKUNÇ, NASIL İLERLEME?

BR: BİR DÜŞÜN FREGE, GERÇEKTEN BAŞKA HİÇBİR İNSANIN MATEMATİĞİ SAF MANTIKTA TEMELLEYECEĞİNİ Mİ DÜŞÜNÜYORSUN? SEN BİLE BUNU YAPMAYA ÇALIŞIYORSUN.
Bunun büyük bir zaman kaybı olduğunu bir kez ve herkes için kanıtlayarak, onların zamanını bilim veya video oyunu yapmak gibi faydalı bir şey yapmaya ayırıyorum.

BU, HİÇBİR İLERLEME KAYDETMEDİĞİNİZİ KANITLAYARAK İLERLEME KAYDEDEBİLECEĞİNİZ BERTRAND RUSSELL PARADOKSUDUR.

Öyleyse, hayatımızı boşa harcadığımızı kesin bir şekilde kanıtladığımız için kendimizi kutlamalıyız, dostum!
Frege: EVET... YİNE DE... HAYATIM! BOŞA HARCAMAMAYI TERCİH EDERDİM AMA?

BR: KOMİK BİR HAYAL  !!!


Arthur William Bertrand Russell (1872-1970 ) Birleşik Krallık                              
İlgi alanları: Analitik felsefe, Etik, Epistemoloji, Mantık, Matematik, Dil felsefesi,  Bilim., Din felsefesi, Felsefe Tarihi.  20 yy. en iyi matematikçisi.



Gottlob Frege (1848-1925) Modern matematiksel mantığın ve felsefesinin kurucusu Alman Filozof


 

Berber Paradoksu: Bir kasabada kendini tıraş etmeyen, herkesi tıraş eden bir berber yaşıyormuş. Peki berberi kim tıraş eder. Eğer tanıma göre eğer kendini tıraş etmiyorsa tanıma göre tıraş etmesi gerekir; yok ediyorsa yine tanıma göre etmemesi gerekir. Çözüm: Berber tanımla çelişkiye düşmeden ne kendini tıraş edenler grubuna dahil, ne de tıraş etmeyenler grubuna. Mantıksal açıdan böyle berber tanımına uyan kimse var olamaz. Böyle bir berber yoktur. Berber paradoksunun asıl önemi içeriğinde değil, biçiminde yatar. Bunu Russell paradoksu diye bilinen daha önemli bir probleme benzer. 

Bertrand Russell Paradoksu: Matematiksel Mantıkta Russell paradoksu (aynı zamanda Russell'ın antinomisi olarak da bilinir) 1901 yılında yayımlanan Küme teorisi paradoksudur.

Epimenides paradoksu, yalancı paradoksu veya Giritli paradoksu; mantıktaki bir paradokstur. Bu paradoks, Giritli filozof Knossos’lu Epimenides'in adı ile adlandırılmıştır. Filozof, bu paradoksu şu sözüyle açıklamıştır: Epimenides bir Giritli idi: "Tüm Giritliler yalancıdır." (Kaynak: Vikipedi)  

Paradoks şunlardan kaynaklanmaktadır:
 

1.    Eğer "Tüm Giritliler yalancıdır." önermesi doğru kabul edilirse kendisi de Giritli olan Epimenides'in yalancı olması gerekir. Yani "Tüm Giritliler yalancıdır." önermesinin de yanlış olması gerekir.

2.    Eğer "Tüm Giritliler yalancıdır." önermesi yanlış kabul edilirse kendisi de Giritli olan Epimenides'in doğru söylüyor olması gerekir. O hâlde "Tüm Giritliler yalancıdır." önermesi doğru olmalıdır.                                                                                                                                          
 Önermenin yanlış mı doğru mu olduğu bu sebeplerden ötürü belirlenememektedir.