×

Bir Tablonun Anlattıkları Bölüm-14


Bir Tablonun Anlattıkları
Bölüm-14

 
Hazırlayan ve Derleyen: Erdemir Toykan 


Denize Karşı Sohbet Eden İki Kadın, Camille Pissarro, 1856
 

Fransa köy ve şehir hayatı ile manzara resimleri yapan Pissarro’nun ünlü tablosu ‘Denize Karşı Sohbet Eden İki Kadın’da, renk geçişleri dikkat çeker.


   İzlenim Gün Doğumu, Claude Monet, 1872
 

Bu resimde, gün doğumunda Le Havre Limanı’nın görüntüsünü tuvaline taşır. Gecenin    maviliğinde, gökyüzünden süzülerek batan portakal renkli güneş, dalgaların üzerinde iz bırakır.

LA DANS
Henri Matisse Fransa, 1909-1910


Akımın en popüler sanatçısı ve hatta gayrı resmi lideri Henri Matisse, hukuk eğitimi alırken geçirdiği bir rahatsızlığın sonrasında, iyileşme dönemindeyken resim yapmaya başlıyor. Bu dönemde her ne kadar izlenimci eğilimler gösterse de Andre Derain ile arkadaşlığı onu dışavurumculuğa yönlendiriyor. Rengin deneyselliği ve duygusunun büyüsü altına giren Matisse, çağdaşları gibi primitif ögelerle de ilgilenmiş, yeni bir üslup ortaya koymuştur.

260x391 cm boyutlu, heyecanlı ve belki vahşi bir biçimde dans eden beş figürden oluşuyor. Matisse bu eseri oluştururken üç renkten yararlanıyor; mavi, kırmızı ve yeşil. Tuvalin sınırlarına dokunmakta olan beş figür resimsel mekanı vurgulamakta yani figürlerin hareket alanlarını sınırlayarak resmin iki boyutlu yüzeyine gönderme yapmaktadır. Fransa'nın güneyinde bulunan bir bölgede, yerlilerin dansından ilham alınarak ortaya çıkan bu kompozisyonda oldukça sade bir biçimde tasvir edilen figürler göz alıcı renklerle boyanmış. Özellikle de geniş bir alana yayılmış olan parlak mavi ve yeşil renklerin akla getirdikleri ilk kavramlar gökyüzü ve yeryüzü olmalı. Fakat Matisse derinlik algısını yerle bir etmeyi hedeflediği bu resminde, nehir ya da deniz görüntüsünü imgelemiş olabilir. Böylece biçim ile renk arasındaki soyut ilişki öne çıkabilir. Matisse zaten dansçıların gerçekçi bir tasvirinden ziyade duyguların renklerle dışavurumunu resmetmeyi hedefliyor.

Dans eden figürler oldukça rahat bir biçimde resmedilmişlerdir. El ele tutuşmuş bir vaziyette İspanya'da Katalanlar'a ait olduğu bilinen sardana dansını yapıyor olabilirler. Figürler her ne kadar sınırsız görünse de tuvalin sınırlarına temas etmeleri önemli bir nokta. Dikkat çeken kontur çizgileri ve figürlerin sadeliğinin ardındaki tasarım ki bu en soldaki figürde özellikle dikkat çekiyor, ayağındaki ve bacağındaki kontur dansın enerjisini ve vücudun esnekliğini, dansın beş figür arasındaki uyumunu simgeliyor. Figürlerin kollarının ve bacaklarının ritmik bir şekilde yükselerek alçalması, aynı şekilde başlarının eğrisi gibi anatomik ayrıntılar Matisse'in temsil üzerinde ayrıntılı çalıştığının işaretidir. Buradaki figürünün cinsiyetinin erkek olmasıyla alakalı şunu da bilmeliyiz ki Dans tablosunu Matisse ilk resmettiğinde daha natural renklerle, beş figürü de kadın olarak ele almıştı. Fakat bu versiyonda figürü erkek olarak resmetmeyi tercih etmiştir.

Resmin odak noktalarından birinde fark ediyoruz ki figürlerin ikisinin elleri birbirine uzanmış vaziyette duruyor, burada bir kırılma var. Eller arasındaki boşluğun birden çok anlamı olabilir; özellikle Michelangelo'nun Adem'in Yaratılışı isimli tablosundaki Tanrı ve Adem'in ellerini andırıyor. Buna ek olarak figürün de aynı tablodaki bazı figürlerle eşleştirilebildiği görülüyor. Bu muhteşem eser şu anda St. Petersburg Ermitaj Müzesi'nde bulunuyor.

Dans tablosu, mavi ve yeşil fon üzerinde, sade bir kompozisyon içinde, tıpkı notalar gibi içi içe geçmiş insanlar birbirine bağlı ve ahenk içindedir. Figürlerle, fon arasında karşıtlık vardır. Danslar sıcak, renklerse soğuktur. Akım: Fovizm (Ref: Bilmeniz Gereken 50 Tablo)

Fovizm kelimesinin kökeni, Fransızca Fauves kelimesidir. Fauves, avcılar ve vahşiler anlamına gelir. Bir sanat uzmanının bu topluluğa verdiği isim, başta Henri Matisse olmak üzere akımın öncüleri tarafından sevildi. Sanat uzmanın yazdığı bir makalede belirttiği gibi sanatçılara bu ismi vermesinin ardındaki motivasyon, ressamların “vahşi(canlı) tonlar” kullanmasıdır. Geleneksel kompozisyon ilkelerinin her birine meydan okuyan fauvistler, sıra dışı bir üslup ve tarz yakalamışlardır. Bu benzersiz stil, Kübizm gelişiminin tanıtılmasında ek olarak etkili olmuştur.
Serbest geliştirme, sanatkârların işini yaparken önemli kriteridir.

Duygularını renklerle iletmeye çalışan sanatçılar, tonlarını hoş olmayan fırça darbeleriyle devasa yüzeylere yayarken kaba ve sert tonlar kullandılar. (Ref: Milliyet)


Fovizm ile ilgili görseller                            Henri Matisse (tarihisanat)
Paylaş:
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin!
E-Bülten Kayıt