×

BIM ISO 19650 Bilgi Deposu Tanımlanması

BIM ISO 19650  Bilgi Deposu Tanımlanması (ID)

Ümit Balaban 
ETP BIM Çalışma Grubu 
Bildiğiniz üzere ISO 19650 şimdilik 5 Part’dan oluşmaktadır. Part 1 kısmında BIM içerisinde bilginin yönetimine ait Konsept ve Prensiplerden bahsetmektedir. Part 2 ile birlikte varlık(asset) teslimine ait fazlardan bahsetmektedir.
 
ISO 19650-2 içerisinde Bölüm 5’de dokümanın paylaşılması için “5.1.7 - Establish the project’s common data environment” “Projenin ortak veri ortamını oluşturun” diye bir konudan bahsedilmektedir. 

5.1.7 için yazılan kısım “Atayan taraf, projenin genel gereksinimlerine hizmet etmek ve ortak bilgi üretimini desteklemek için projenin ortak veri ortamını (CDE) oluşturacak (uygulayacak, yapılandıracak ve destekleyecektir).” Burada “Atayan taraftan” kasıt aslında proje yönetimi veya proje sahibi gibi düşünülebilir. 

5.1.7 nin ilk a maddesinde “her bilgi konteynerinin, bir sınırlayıcı ile ayrılmış alanlardan oluşan, üzerinde anlaşmaya varılmış ve belgelenmiş bir kurala dayalı olarak benzersiz bir kimliğe sahip olması;” gerektiğinden bahseder. 

Bu madde aslında daha proje başlangıcında bütün dokümantasyonun, (BIM Uygulama Planı, Metraj, Şartnameler, Çizimler, modeller vb) belli bir standart temel alması gerektiğinden bahsetmektedir


 
Bununla birlikte 19650-2 içerisinde bulunan “National Annex-NA.2 Information Container Identification(ID)” ekte bilginin paylaşılırken nasıl bir ID(kimliğe) sahip olması gerektiğini temel olarak anlatılmıştır.

NA.2.2 Information Containers ( Bilgi deposu)

Bu kısım incelendiğinde temel anlamda bir dokümanın neye göre kodlanması gerektiğini belirtiyor.

NA.3 Field Codification (Alan kodlandırması) 

Bu kısım ise NA.2.2 belirtilmiş olan tanımlara ait kullanabilecek standart kodları vermektedir.

 
NA.3.2 Project(Proje)

Projenin başlangıcında tek bir ortak proje kodu tanımlanmalıdır. Proje alanı kodu 2 ila 6 karakter uzunluğunda olması önerilir.

Not 1: Proje alanı için standart bir kod bulunmamaktır. 
Not 2: Proje alanı alt-proje şeklinde kodlara bölünebilir

NA.3.3 Originator (Doküman sahibi-üreten kurum)

Projeye katılan her kuruluş, içeride üreteceği bilgi için proje bilgi standardına sabitlenmiş benzersiz bir kod tanımlanmalıdır. Originator alan kodu 2 ila 6 karakter uzunluğunda olması önerilir.

NA.3.4 Volume/System (Hacim/Sistem)

Projede bulunan her Hacim/Sistem için benzersiz bir kod tanımlanmalıdır. Hacim/Sistem için kullanılacak kod 2 karakter uzunluğunda olması tavsiye edilir. 

Aşağıda belirtilen kodları uygulanabilir.

ZZ    bütün hacimler/sistemler

XX    herhangi bir hacim/sisteme dahil olmayan

Not: Bu liste çalışılan projeye bağlı çoğaltılabilir veya özelleştirilebilir.

NA.3.5 Level/Location (Seviye/Konum)

Projede her seviye/kat için benzersiz bir kod tanımlanmalıdır. Seviye/Konum kodunun 2 karakter uzunluğunda olması tavsiye edilir.

ZZ     Çoklu Seviye/kat içeren

XX    Seviye/kat içermeyen

00     Giriş Katı

01     01. Kat

02     02. Kat vb..

B1     Bodrum 1 

Not1: Bu liste çalışılan projeye bağlı çoğaltılabilir veya özelleştirilebilir.
Not2: Bina dışında kalan varlıklar için konum kodları projeye özel kodlar gerektirebilir.

NA.3.6 Type (Tür)

Proje bilgi standart içinde kalan bilgi türünü (Type) tanımlamak için benzersiz bir kod tanımlanmalıdır. Bu kodun 2 karakter uzunluğunda olması tavsiye edilir. 

BQ    Bill of Quantities (Miktar Listesi)

CA     Calculations (Hesaplar) 

CP     Cost Plan (Maliyet Planı)

M2    2D model

M3     3D Model

RP    Report


Not: Bu liste çalışılan projeye bağlı çoğaltılabilir veya özelleştirilebilir.

NA.3.7 Role (Rol)

Projede bulunan her organizasyondaki rol için, Proje bilgi standardıyla eşitlenmiş, benzersiz bir kod tanımlanmalıdır. Bu Rol kodunun  1 veya 2 karakter uzunluğunda olması tavsiye edilir.

A    Architect (Mimar)

C    Civil Engineer (Altyapı Mühendisi)

E     Electrical Engineer (Elektrik Mühendisi)

K    Client (İşveren)

M     Mechanical Engineer (Makine Mühendisi) 

S     Structural Engineer (İnşaat Mühendisi)

Z    General (Genel)

Not: Bu liste çalışılan projeye bağlı çoğaltılabilir veya özelleştirilebilir.

NA.3.8 Number (Sayı)

Eğer diğer alanlar içerisinde ayırt edilemez ise, aynı seri içerisinde bulunan her bilgi deposu için sıralı bir numara atanmalıdır. Bu kodun proje bilgi standardıyla eşleşmesi ve uzunluğu 4-6 tam sayı arasında olması tavsiye edilir. 


NA.4 Information Container Metadata* (Bilgi  Deposu Metaveri) 

ISO 19650‑2:2018 (5.1.7.c) de belirtilen “ Projenin ortak veri ortamı her bir bilgi konteyneri için aşağıdaki meta veri (meta data) niteliklerini atanması sağlanacaktır”

Status-Durum(Suitability)

Revision-Değişiklik

Classification-Sınıflandırma (ISO 12006-2’de tanımlanan çerçeveye göre)


* Metadata, metaveri ya da üst veri, bir kaynağın ya da verinin öğelerini tanımlayan bilgilerdir. Kısaca veri hakkında veri/bilgi olarak özetlenebilir. Pratikte kütüphanelerdeki kart kataloğu ya da bibliyografya ile benzerlik gösterirler. Kitapları birer veri kaynağı olarak düşünürsek kütüphane kartları nasıl kitaplar hakkında bilgi veriyorsa üst veri de data (veri) hakkında bilgi verir.[1]


İngiltere’de ortak veri ortamındaki bilgi deposu için nitelikler (meta veri) aşağıdaki kodlama tablosunu tanımlamaktır. 
 
Yukarıda tabloda belirtilen Code sütununda projeye ait verinin hangi statude olduğunu belirtmektedir. Karşına gelen açıklama kısmı ise kodun ne amaçla kullanacağını göstermektedir. 


Revizyon kısmı için ise standart içerisinde önerilen bir harf ve iki rakam ile başlamasıdır. 
“Preliminary revision” kelimelerinden gelen ön revizyon için “P” harfi önerilmiş olup, Örnek olarak “P01” gösterilmiştir. 

“Devam eden çalışma” (WIP-work in progress) durumundaki revizyon için ise, ön değişikliğin  versiyonunu tanımlamak için iki rakam son eke sahip olmalıdır. Örn: P02.05

Bilgi deposunun içerisindeki  değişikliğin  P01.01 ile başlaması gerektiği vurgulanmıştır.

Bilgi deposunun içerisinde eğer sözleşmeye dayalı bir doküman var ise revizyon ön eki olarak, Contractual kelimesinden gelen “C” kullanılır. Sonrasında 01 gelmelidir.   Örn: C01

Sınıflandırma kısmı için ise standart direk Uniclass 2015 uygun olması gerektiğini belirtmektedir. 

Kaynak:
https://www.bsigroup.com/en-GB/iso-19650-BIM/ 
https://tr.wikipedia.org/wiki/Metadata
 
Paylaş:
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin!
E-Bülten Kayıt