Bilgi İşlem Kabinleri Uygulamalarında Deprem Güvenliği Yazı Dizisi-3

Bilgi İşlem Kabinleri Uygulamalarında Deprem Güvenliği
Yazı Dizisi-3

Alp Arslan Ok

5 - Kabin ve raflarla ilişkilendirilebilen aksamların- kablo ve hava akışı yönetimi düzeneklerinin- binaya sabitlenme yöntemi

Özellikle soğutulmuş hava akışının verimli bir şekilde yönlendirilmesi amacıyla kullanılabilen soğuk yada sıcak hava koridoru uygulamalarında kapama panellerinin kabinler ile mekanik bağlantıları deprem dayanımı açısından önem taşımaktadır.

Kapama panellerinin seçiminde kullanılan malzemelerin hafif olması gerekmektedir. Deprem güvenliği açısından cam kullanılmamalıdır. İnşaat sektöründe ısı yalıtım malzemesi olarak yaygın kullanımı olan 10 mm kalınlığında oluklu polikarbonat plakalar mekanik dayanımları, ısı yalıtım özellikleri ve ışık geçirgenlikleri açısından en hafif ve uygun kapama malzemesidir. Alüminyum taşıyıcı konstrüksiyon ile desteklenecek kapama panelleri deprem güvenliği açısından doğru seçim olacaktır. (Şekil 15)

Görsel irtibatın olması gereken kapılarda cam kullanımı ise kaçınılmazdır. Bu kapıların açma/kapama mekanizmalarının bulunduğu üst köprülerini zemin ile irtibatlandıracak şekilde konumlandırılmış kendi taşıyıcı ayakları olmalıdır. Bunlar tamamen kabinlere taşıttırılmamalı; kendi ayakları üzerinde durmalı ve en fazla kabinlerle irtibatlandırılmalıdır (Şekil 16). Koridor giriş zemininde bir ray düzeninin olması istenmeyeceği için kapılar üstten aşağı asılı olacak şekilde çalıştırılırlar. Tercihen ısı yalıtım özelliği de olacak olan kapı camları işlevleri gereği hareketlidirler ve oldukça ağırdırlar. Seçilen kapı imalatçısı zaten kapıların açılıp kapanma sırasında oluşan momentleri hareket sonlarında sönümlendirme tekniğine bağlı olarak kuvvetli bir taşıyıcı konstrüksiyona sabitleme ihtiyacı vardır. Deprem dayanımı dikkate alındığında bu ihtiyaç daha fazla artmaktadır.

Veri merkezlerinde büyük önem taşıyan kablo yönetimi için kullanılan fiber ve bakır kablo kanalları ile enerji alt yapısında kullanılan busbarlar için sismik dayanıma sahip, deneye tabi tutulmuş ve sertifikalandırılmış askı sistemleri kullanılmalıdır. Bunların kabinler ile mekanik bağlantıları olmamalıdır.

Kablo taşıyıcı aksamı her bir uygulama yeri için özel olarak projelendirilmelidir. Kullanılması gereken mühendislik hesapları ve yöntemleri sismik askı sistemleri imalatçıları tarafından internet ortamında sunulmaktadır.

Özellikle 20 adetten az sayıda kabinden oluşan asma tavanlı sistem odası uygulamalarında veri ve enerji kablolamasının gerektirdiği fiber ve bakır kablo kanalları aksamının kabin konstrüksiyonuna taşıtılması tercih edilebilmektedir (Şekil 19). Bu durum deprem dayanımı açısından ancak kabin imalatçısının bu ihtiyacı karşılamak üzere tasarlanmış çözümleri olması ve bunları deprem deneyinden geçirmiş olması durumunda sağlıklı bir uygulama olarak kabul edilebilecektir.

6 - Sonuç

Bilgi işlem uygulamalarında deprem güvenliğinin sağlanması için hem cihazların monte edileceği kabinler ve rafların kendilerinin deprem dayanımları, hem de bunların bina zeminine sabitlenme yöntemi önem taşımaktadır.

Bu yazıda önerilen uygulama başlıkları bir veri merkezi uygulaması ihale şartnamesi örneği için aşağıda sıralanmaktadır.

•Tüm kabin ve rafların TS EN 61587-2 Elektronik donanım için mekanik yapılar- IEC 60917 ve IEC 60297 standartları için deneyler - Bölüm 2: Kabinler ve raflar için sismik deneyler- Mart 2012 standardına uygunluğu EN-61587-2 standardı için akredite bir laboratuvarda deney yapılarak kanıtlanacak ve deney sonuçları belgelendirilmiş olacaktır. Deney
sırasında kabinler en az 50k0g yük ile yüklenmiş olacaktır. Deneyi yapan laboratuvarın bu standarda uygun deney yapmaya akredite olduğuna ilişkin belge ile deney sonuç belgesi ihale dokümanlarıyla birlikte verilecektir.

•Yükseltilmiş döşeme uygulamasında kabin ve raflar sismik sehpalar kullanılarak yapılarda betonarme zemin döşemesine sabitlenecektir. Her bir kabin veya rafın kendi sismik sehpası olacaktır. Sismik sehpalar kabinler ve rafların üreticileri tarafından ürün aksesuarı olacak şekilde standartlaştırılmış olacaktır. Uygulama sahasında imal edilecek sismik taşıyıcı aksam kesinlikle kabul edilmeyecektir. Kabin ve rafların imalatçıları sismik sehpanın deprem dayanımını ürünleriyle birlikte deneye tabi tutmak suretiyle belgeleyeceklerdir. Bu belgeler ihale dokümanlarıyla birlikte verilecektir.

•Kabin ve rafların ya da sismik sehpaların bina betonuna sabitlenmesi sırasında seviye ayarı yapmak amacıyla ara dolgu parçası, şim veya plastik pul kullanılmayacak ve imalatçının vereceği uygulama kılavuzu uygulanacaktır. Bunların binaya sabitlenmesine yönelik hazırlanmış imalatçı uygulama kılavuzu ihale dokümanlarıyla birlikte verilecektir.

•Kabin ve rafların ya da sismik sehpaların zemine sabitlenirken kullanılacak olan ankraj (dübel) ve bunun betona tutunma yöntemi imalatçının uygulama talimatlarına uygun olarak yapılacaktır.

Kimyasal ve mekanik ankraj (dübel) tasarımında “TS EN 1192-4 Betonda kullanılacak bağlantıların tasarımı” standardı kullanılacaktır. Depremli durum yük kombinasyonlarının ankraj tasarımı TS EN 1192-4 Ek C’ye göre yapılacak ve C2 deprem performans kategorisinde ETA (Avrupa Teknik Değerlendirmesi) belgesine sahip ankraj (dübel) kullanılacaktır. Belirlenen ankraj tipi, çapı ve derinliği depremli ve depremsiz durum yük kombinasyonlarının gerekliliklerinin her ikisini de sağlamalıdır. Ankrajın; karotla delik açılması, başüstü uygulamaları, su dolu delik uygulamaları gibi özel durumlardaki uygunluğu ETA belgesinde belirtilmelidir.

Ankrajlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın “Yapı İşleri İnşaat, Makine ve Elektrik Tesisatı Genel Teknik Şartnameleri Bölüm 6 Betonarme İşleri Genel Teknik Şartnamesi”nde belirtildiği üzere ankrajın ETA belgesinde tariflendiği şekilde uygulanmalıdır. İmalatçı uygulama kılavuzu ve ETA belgesi ihale dokümanları ile birlikte verilecektir.

•Civatalar ve somunlar ilgili TS EN 14399-4, pullar ile ilgili TS EN 14399-6 standardı gerekleri doğrultusunda imalatı yapılmış ve akredite laboratuvarlarda tip deneyleri yapılarak deney sonuçları belgelenmiş olacaktır.

7- Kaynakça
FEMA 413
https://www.fema.gov/media-library.../FEMA-413.pdf
FEMA E – 74
http://www.fema.gov/earthquake-publications/fema-e-74-reducing-risks-nonstructural-earthquake-damage
Elektrik Tesisat Portalı
https://www.elektriktesisatportali.com

Önceki Yazı Sonraki Yazı

Paylaş: