Alçak Gerilim Tesisatlarında İletkenlerin, Kabloların  Aşırı Akımlara Karşı Korunması

Barış Akdoğan 

Güç iletkenleri, her tesisatın ayrılmaz parçalarıdır ve beklenen hizmet ömrü boyunca güvenli ve güvenilir çalışma gereksinimlerini karşılamalıdır. Güç iletkenleri, iç taraflarındaki iletken kısım ve iletkeni çevreden ayıran yalıtım malzemesinden (açık iletkenler hariç) oluşur.

Güç iletkenleri, kullanım türüne göre aşağıdaki gibi gruplandırılabilirler;

•    çıplak iletken hatlar - genellikle havai hatlar
•    iletkenler, kablolar
•    bara kanal sistemleri (BTS)
•    pano içi baralar

Koruma cihazlarını veya ayarlarını seçerken, birkaç temel koşul karşılanmalıdır:

1.    Aşırı yüklenme durumunda, korunan iletken verilen en yüksek sıcaklığı aşmamalıdır;
2.    Kısa devre durumunda, korunan iletken   izin verilen en yüksek sıcaklığı aşmamalıdır;
3.    Koruma cihazlarını seçerken ve ayarlarken, iletkenin akım taşıma  kapasitesinden daha yüksek değerlere izin verilmez;
4.    Normal çalışma esnasında koruma cihazları hatalı açma yapmamalıdır.  
5.    Koruma cihazları yalnızca hatadan etkilenen kısımların bağlantısını kesmelidir (seçicilik).

1. İzin verilen ısınma değerine göre elektriksel  hatların  tasarım prosedürü

Hatların tasarımı ve buna karşılık gelen koruma için temel standart “IEC 60364-4-43: Aşırı akım koruması” standardıdır. İletkenler (kablolar) için koruma cihazı seçim prosedürü birkaç adımda açıklanabilir (bkz. Şekil-1 ve Tablo-1).
 

Şekil 1 – Elektrik tesisat tasarım prosedürü (akış diyagramı)


Tablo 1 – Elektrik tesisat tasarım prosedürü (standartlara genel bakış)

 

Seçilen iletken boyutu, aşırı yük koruma cihazının tipine doğrudan etkiye sahiptir.

Tesisatların geçerli kurallara göre tasarımı, tüm tasarım adımlarında hesaplamalar yapmanızı sağlayan ve basit konut tesisatlarından çok kaynaklı karmaşık endüstriyel tesisatlara kadar tüm yaygın tesisat türleri için tasarım optimizasyonuna izin veren mühendislik yazılımlarının yardımıyla önemli ölçüde basitleştirilebilir.

Tasarım yükünün (PB) ve tasarım akımının (IB) belirlenmesi

Tasarım çözümü, genel güç tüketimini belirleyen cihazlara dayanmaktadır. Ancak, mevcut tüm cihazların kurulu güç değerlerinin (Pi) basit bir toplamını kullanmak mümkün değildir. Sadece eşzamanlı olarak çalıştırılan cihazların değerleri kullanılmalıdır.

Bu gerçek değer, hattın tasarımı ve koruması için varsayılan veri öğesi olan kullanılan güç çıkışı veya tasarım gücü (PB) olarak adlandırılır. Tesisatın belirli bir kısmının kurulu ve tasarım gücü arasındaki hesaplamalar, cihazların zaman içinde var olan  çalışmasını ve kullanımını hesaba katmak için kullanılan eşzamanlılık ve kullanım faktörlerine dayanmaktadır.

Kullanım faktörü (ku); cihazın kullanıldığı yüzdeyi gösterir; bireysel son yükler için kullanılır; çalışma türüne bağlı olarak, hesaplamalarda 0,1 ila 1 aralığında (gerçek yüke bağlı olarak) kabul edilir.

Örnek: Beyan gücü 10 kW olan bir motor kalıcı olarak %85  yüke tabidir (ku = 0,85). Tasarım gücü 8,5  kW olarak alınır. 

Eşzamanlılık faktörü (ks); çalışan cihaz sayısı ile toplam kurulu cihaz sayısı arasındaki orandır; bu, tüm tesisat için veya tesisatın birden fazla cihaz içeren bir kısmı için kullanılır; çalışma türüne bağlı olarak, genellikle 0,2 ile 1 arasında değişir.

Örnek: Tesisatta onlarca priz ve cihaz mevcuttur. Kurulu güç çıkışlarının toplamı 10 kW'tır. Gün içerisinde tüm cihazların yaklaşık olarak %30’u gerçek kullanımdadır. Bu nedenle tasarım gücü 3 kW olarak alınır.

Tasarım gücü (PB):

P_B = k_s . P_i

k_s : eşzamanlılık faktörü
P_i : cihazların kurulu gücü

Tasarım gücü (PB), tasarım akımını (I_B) belirlemek için kullanılır.

Tasarım akımı, eşzamanlılık faktörleri dikkate alınarak belirlenir. Koşullar değişken olduğunda tasarım akımı, hatları aynı sıcaklığa getirecek olan sürekli akımdır.

Tasarım akımı (I_B) değerine bağlı olarak, koruma cihazının anma  akımı veya ayarlanan akım ayarı (I_n) seçilir. Koruma cihazının istenmeyen açma yapmasını önlemek için, koruma cihazının  anma akımı (I_n) değeri her zaman tasarım akımından (I_B) büyük olmalıdır:

I_B ≤ In

Koruma cihazının In beyan akımı, I_Z akım taşıma kapasitesine sahip uygun bir hat iletkeninin seçilmesi için belirleyicidir:

I_n ≤ I_Z

Not: In değeri, ayarlanabilir koruma cihazları için ayar akımı (Ir) değeri olarak alınır.

2. İletkenlerde ısı üretimi ve ısınma sabiti

Bir iletkenden elektrik akımı geçtiğinde ısı üretilir.

P = U . I = R . I²

İletkendeki akım (I) geçişi tarafından üretilen ısı (P), iletken direnci (R) ile orantılıdır ve akımın karesine bağlı olarak artar. Bu, herhangi bir aşırı akımın hafife alınamayacağı anlamına gelir. Teorik olarak, bu şekilde oluşan ısı çevreye dağılmaz ise iletken eriyene kadar ısınmaya devam eder.

Not: Sıcaklık, kablonun direnciyle birlikte yükselir ve bu, akımın karesine karşılık gelenden daha yüksek seviyede kayıp güç çıkışına neden olur. Gerçek sıcaklığa bağlı olarak, iletkenin artan direnci nedeniyle, akımın karesinden daha yüksek bir değer söz konusudur. Ancak pratik hesaplamalar için akımın karesi kullanılır.

 

Şekil 2 – Üzerinden geçen akım nedeniyle iletkenden çevreye ısı yayılımı
 

İletkenin ısınma hızı, iletken çekirdeği ile çevresi arasındaki termal kapasitesi ve termal direnci ile orantılıdır. Bu gerçek, τ [s] zaman ısınma sabiti ile ifade edilir. Teorik ısı dağılımı oluşmaz ise (adyabatik olay), zaman ısınma sabiti, iletkenin maksimum ısınma değerine ulaşacağı zamanı gösterir. Şekil 3'te gösterilen ısınma eğrisinin seyrinden, ısınma sabitine eşit bir sürede iletkenin gerçek ısınma değeri, ısı dağılımı nedeniyle ancak 0,63 x Δϑmax değerine ulaşır. Isınma eğrisinin üstel bir seyri vardır. Isınma değeri, durağan seviyeye yaklaşık olarak 5τ süresinde (teorik olarak sonsuz sürede) ulaşılır ve artık kayde değer seviyede daha fazla ısınma artışı oluşmaz. Durağan durumda, iletkendeki kayıp güç, çevreye verilen güç çıkışına eşittir.
 

Şekil 3 – İletkenin ısınma eğrisi ve zaman ısınma sabiti

Isınma, kullanılan elektriksel ekipman ve tesisatın yalıtım malzemelerinin ömrüne doğrudan etki eder. Hat tasarlanırken, izin verilen maksimum sıcaklık değerleri için üç sınıra göre üç tür hesaplama yapılır:

•    Sabit yükte
•    Aşırı yükte
•    Kısa devrede

Sabit yükte, esas olarak yalıtım tipine göre belirlenen belirli bir maksimum çalışma sıcaklığına izin verilir. Örneğin, kabloların yalıtımı için en yaygın olarak kullanılan PVC için 70°C'dir. Ancak iletkenden çevreye olan ısı yayılımı azaltılırsa (kablo tesisat yöntemine göre), o zaman iletkenin ısınması artar ve daha küçük bir akımla en yüksek çalışma sıcaklığına ulaşılır. Benzer şekilde, aynı tesisat koşullarında ve cihazın tüketiminin artmasıyla, bağlantının zamanında kesilmesini sağlamak gerekir. En çok kullanılan yalıtım türleri için izin verilen en yüksek sıcaklıklar Tablo-2 de listelenmiştir. En çok kullanılan yalıtım malzemesi kısaltmalarının anlamı:

•    PVC - Polivinil Klorid, termoplastik yalıtım;
•    XLPE (XLP) - Çapraz Bağlı Polietilen, ısıyla sertleşen yalıtım;
•    EPR - Etilen Propilen Kauçuk, kimyasal olarak çapraz bağlı, ısıyla sertleşen yüksek sıcaklıkta kauçuk yalıtım
 

Tablo 2 – Farklı yalıtım türlerinin izin verilen maksimum çalışma sıcaklıkları
 

Aşırı yük ve kısa devre durumunda, aşırı akımın koruma cihazı tarafından zamanında kesileceği varsayıldığından, iletken çekirdek sıcaklığında yalnızca kısa süreli bir artışa izin verilir.

3. İletkenin izin verilen akım yükü (I_z)

Akım değeri açısından iletken seçimi için koşullar “IEC 60364-5-52: Güç iletkenlerinin seçimi ve montajı” standardı tarafından verilmektedir. “Bölüm 523: Kablo sistemlerinin akım taşıma kapasiteleri”, olası kablo tesisat yöntemlerine ve çevresel etkilere bağlı olarak, hattın (Iz) akım taşıma kapasitesini hesaplamak için prosedürler tanımlamaktadır.

Hattın akım taşıma kapasitesi, ya da izin verilen akım yükü (Iz), hat sıcaklığı kararlı olarak izin verilen maksimum çalışma sıcaklığına ulaştığı durumda, hattan sürekli olarak geçebilecek akımın değerini temsil eder. Bu esas olarak yalıtım türüne göre belirlenir (bkz. Tablo-2).

İletkenin veya kablonun temel parametresi olan beyan akımı (In), üretici tarafından belirtilen kablo tesisat koşulları altında (kurulum yöntemi) verilmektedir:

•    havada - referans hava sıcaklığı 30°C, yatay konumda, durgun havada (temel tesisat)
•   zemin içinde (referans yöntem D) - zemin referans sıcaklığı, belirli (2,5 K.m/W) çevre toprak direncinde 20°C 'dir.  Toprak ısıl özdirencini    2,5  K.m/W almak kuru bir zemin  demek olup  Toprak yapısına göre düzeltme katsayılarını uygulamak gerekir. Nemli  bir  zeminde  ısıl özdirenç 1 K.m/W olabileceğinden düzeltme katsayısı 1,5  olarak alınmalıdır. 

Belirli bir kablo tesisat yönteminde ve yerel koşullarda iletkenin izin verilen akım yükü, beyan akım değeri ve temel tesisat yönteminden farkı dikkate alan düzeltme faktörleri tarafından belirlenir:

Iz = K1 . K2 …. Kn . In

K1 ‘den Kn ‘ye kadar düzeltme faktörleri, (değişen hava sıcaklığı, tek damarlı veya çok damarlı kablolar, iletken gruplaması, spesifik toprak direnci vb.) IEC 60364-5-52 ‘deki tablolarda verilir.

Kablo tesisat yöntemleri

Gerçek koşullar genellikle beyan edilenlerden farklıdır. Temel kuruluma ek olarak, iletkenler ve kablolar diğer çeşitli kurulum yöntemlerinde tasarlanabilirler ve fiili duruma bağlı olarak yeniden hesaplama yapılmalıdır. Tablo-3, IEC/HD 60364-5-52'ye göre farklılaştırılan temel kablo tesisat yöntemlerini gösterir.

Standart ayrıca, bu kablo tesisat yöntemlerinin değişik biçimlerini de ayrıştırır. Örneğin; tesisat yöntemi A1 ve A2 ile B1 ve B2 arasındaki fark, A1 ve B1’in bir boru içerisindeki yalıtılmış iletkenler veya tek damarlı kablolar ile ilgiliyken, A2 ve B2’nin bir boru içerisindeki çok damarlı kablolar ile ilgili olmasıdır.

Kablo gruplaması

Hattın yüklenmesi, ayrıca iletkenlerin ve kabloların gruplandırılmasına da bağlıdır. Bir demet içerisindeki birkaç iletken, izin verilen yük değerini azaltır. Kablolar farklı şekillerde gruplandırılabilir. Bu nedenle, tesisat olanakları ile bağlantılı olarak bir dizi farklı alternatif ortaya çıkmaktadır.

Gruplama yaparken aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır:

•    Hattın izin verilen akım yükü, iletken sıcaklığı ile ortam sıcaklığı arasındaki farka bağlıdır. Ortam sıcaklığı izin verilen yalıtım sıcaklığına yakınsa, akım değeri düşer. Bu konu özellikle panolarda kullanılan iletkenler açısından oldukça önem arz eder.

•    Çevresel ortama iletilen ısı, iletken kesiti ile orantılı olarak değil, iletken yüzeyi ile orantılı olarak artar. Ancak, iletkenlerin kesitinin artmasıyla, iletken yüzeyinde o kadar önemli bir artış olmaz ve artan kesit ile hattın akım yoğunluğu azalır. Buradan çıkan önemli sonuç; büyük kesitli iletkenlerin akım yoğunluğunun küçük kesitli iletkenlerden daha küçük olmasıdır. Bu, aynı kesitteki iki paralel iletkenin, iki kat kesitteki tek bir iletkenden daha yüksek bir akım değerine sahip olduğu anlamına gelir.

•    Demet içerisindeki iletkenler akım değerini azaltır. Bir demet içerisindeki iletkenlerin toplam akım değeri, iletken sayısıyla orantılı olarak değil, yaklaşık olarak bu sayının kareköküyle orantılı olarak arttığı kabul edilebilir.

Mühendislik yazılımları, IEC 60364-4-43 ve IEC 60364-5-52'ye göre kablo parametrelerinin ve çeşitli kablo tesisat yöntemlerinin çok hızlı bir şekilde seçilmesine olanak tanır.

4. Aşırı yük koruması için koruma cihazlarının seçimi (I_n)

Bir kabloyu aşırı yüke karşı koruyan bir cihazın çalışma özellikleri aşağıdaki iki koşulu sağlamalıdır:

I_B ≤ I_n ≤ I_z    (1) … Açma gerçekleşmeyen  koşul ~ Nominal akım durumu

I₂ ≤ 1.45 x I_z    (2) … Açma akımı koşulu

I_B :  bir devrenin tasarım akımı (gerçek akım)
Iz :  hattın akım taşıma kapasitesi (bkz. IEC 60364-5-52, Madde 523)
I_n :  koruma cihazının  anma akımı (sigorta, devre kesici); ayarlanabilir koruma cihazları için bu değer, Ir (azaltılmış akım) akım ayarıdır. (Bu durumda koşul; IB ≤ Ir ≤ Iz)
I₂ :  koruma cihazın alışılagelmiş sürede etkin çalışmasını sağlayan akım (yüksek test akımı)

Bu koşulların açıklayıcı bir gösterimi Şekil-4'deki gibidir.

Şekil 4 – İletkenler ve koruma cihazları arasındaki koordinasyon (IEC 60364-4-43, 433.1 'in (1) ve (2) koşulları)

5. Gerilim düşümü

Tesisatın kaynağı ile tüketici donanım arasındaki gerilim düşümü, IEC 60364-5-52'de (Tablo G52.1) verilenden daha büyük olmamalıdır.

Motorlar ve yüksek demeraj akımına sahip donanım için yolalma süresi de önemli bir husustur. Normal olmayan geçici aşırı gerilim ve gerilim değişimi gibi geçici durumlar göz ardı edilebilir.

Bir tesisatın kaynağı ile herhangi bir yük noktası arasındaki gerilim düşümü, tesisatın beyan geriliminin değerine göre ifade edilen Tablo-4'deki değerlerden büyük olmamalıdır. Daha büyük bir gerilim düşümü sadece aşağıdaki durumlarda kabul edilebilir:

•    yolalma periyodundaki motorlar için
•    yüksek demeraj akımlı donanım için

Her iki durumda da gerilim değişimlerinin ilgili donanım standardında belirtilen limitler içinde kalması sağlanır.

Tablo 4 – Tüketici sistemlerinde maksimum gerilim düşümü değeri (IEC 60364-5-52 Tablo C.52.2'ye göre)

6. İletkenlerin kısa devreye karşı korunması

Beklenen kısa devre akımı, tesisatın her kritik noktasında belirlenmelidir (IEC 60364-4-43, Madde 434.5). Bu, hesaplama veya ölçüm yoluyla yapılabilir.

Aşağıdaki temel güvenlik koşulları yerine getirilmelidir:

1.    Koruma cihazlarının beyan kesme kapasitesi, tesisat noktasındaki maksimum beklenen kısa devre akımından daha az olmamalıdır.

2.    Daha düşük beyan kesme kapasitesine, ancak kaynak tarafına gerekli kesme kapasitesine sahip bir koruma cihazı yerleştirilmesi durumunda izin verilir (back-up koruma).

3.    Kısa devre olması durumunda, iletken sıcaklığı maksimum izin verilen değere (örn. PVC için 160°C) ulaşmadan önce kablolar ve yalıtılmış iletkenler güç kaynağından ayrılmalıdır.

Kısa devre akımının geçmesi ısı kayıplarına neden olur ve hattın sıcaklığı hızla yükselir. Hat yalıtımının hasar görmesini önlemek için, hat sıcaklığı izin verilen maksimum değeri aşmadan önce kısa devre akımı koruma cihazı tarafından kesilmelidir. Örneğin PVC yalıtımlı kablolar için bu maksimum 160 °C, yani 70 °C çalışma sıcaklığı için izin verilen kısa devre ısıtması 90 K'dır (160-70 °C). Bu, iletkende kayıplar nedeniyle oluşan ısının artık çevreye yayılmayı başaramadığı (adyabatik olay) kısa süreli bir olgudur (5 saniyeye kadar).

a) 10 ms'nin üzerinde, 5 sn'ye kadar kısa devre süresi

5 saniyeyi geçmeyen daha uzun açma sürelerine sahip akım sınırlayıcı olmayan devre kesicilerde, iletkenden geçen kısa devre süresi için, kararlı durum kısa devre akımı (Ik, Ith) değeri kullanılarak yapılan hesaplama kullanılır. Devre kesicinin açma süresi aşağıdaki formülle hesaplanır:

t = (k . S/I)²

t :  maksimum kısa devre süresi [s]

S :  iletken kesiti [mm²]

I :  ısınma akımı (r.m.s.) = ısıl eşdeğer akım I_th [A]

k :  Çekirdek ve yalıtım malzemesinin özelliklerine karşılık gelen çarpan (PVC yalıtımlı kablolarda bakır iletkenliler için k = 115 ve alüminyum iletkenler için k = 74)

Kullanılan kablonun uygunluğunu doğrulamak için başka bir yöntem de, belirli bir süre boyunca (T) akımın termal etkisinin (Icw) karşılaştırılmasıdır. Bu yöntemde, devre kesicinin açma anına kadar üzerinden geçirdiği enerji ile beyan edilen süre için izin verilen maksimum kablo ısıtma gücü birbiriyle karşılaştırılır. Kablo üreticileri, ürün veri sayfalarında 0,1 saniye için Icw değerini beyan eder (bu, devre kesicinin 0,1 s süre için test gereksinimlerine karşılık gelir).


Bu durumda 0,1 s süre için izin verilen maksimum kısa devre akımı (Ik) değeri:
  
I_k : mevcut kısa devre akımı (r.m.s.) [A]
T_tr : koruma cihazının açma süresi [s]
I_cw(0.1) : iletkenin 0,1 s için kısa devreye dayanım [A]
T : test edilen kısa devre akımı süresi [s]

b) 10 ms'ye kadar kısa devre süresi

Akım sınırlayıcı koruma cihazlarının kullanılması durumunda (0,01 saniyeye kadar açma süreleri) üreticiler, koruma cihazının geçireceği enerjinin değerlerini (I2t) beyan eder. Joule integrali olarak adlandırılan bu değer, belirli bir zaman aralığı (t1 - t0) için akımın karesinin integralidir.
 
Bu parametre, sigorta veya akım sınırlayıcı devre kesici tarafından geçirilen elektrik akımının gücünü karakterize eder. Gerçek I2t değeri, gerçek iletken parametreleriyle (çap, yalıtım malzemesi, ısınma) karşılaştırılır.

Şekil 5 – 6 kA değerinde beklenen kısa devre akımına sahip bir devrede D0 sigorta (gG), MCB ve MCCB için sınırlandırılmış akım ve enerjinin karşılaştırılması

7. Elektrik çarpmasına karşı koruma

Koruma cihazı, öngörülen süre içinde (IEC 60364-4-41) hata noktasının bağlantısını kesmelidir. Buradaki belirleyici parametreler, açma akımı (Ia) ve hata akımının döngü empedansıdır (Z_s). Bu nedenle, hata devresi empedansının yeterince düşük olduğunu garanti etmek açısından, seçilen koruma cihazı için mümkün olabilecek en uzun iletken uzunluğunun bilinmesi gerekir. Bu konuya, “Elektrik Tesisatlarında Elektrik Çarpmalarına Karşı Koruma” yazısında değinilmişti.

8. İletken koruması için koruma cihazlarının ihmal edilmesi

IEC 60364-4-43 (Madde 433.3) standardı, aşırı yük veya kısa devre akım korumasının ihmal edilmesine izin verilen durumları belirtir.

Aşırı yüke karşı koruma cihazlarının ihmali

Bazı güvenlik gerekçeleri ile, aşırı yük korumasının ihmaline izin verilebilir. Bunlar, istenmeden yapılan ayırma sonucunda tehlikeye veya hasara neden olabilecek cihazları besleyen devrelerdir.

Bu tür devrelerin örnekleri aşağıdaki gibidir:

•    döner makinelerin tahrik devreleri;
•    asansör mıknatısları için güç kaynağı devreleri;
•    akım trafolarının sekonder devreleri;
•    yangın söndürme ekipmanının güç kaynağı devreleri;

Bu gibi durumlarda, aşırı yük sinyalizasyonu kullanılması tavsiye edilir.

Kısa devreye karşı koruma cihazlarının ihmali

Aşağıdaki koşulların her ikisinin de aynı anda yerine getirilmesi şartıyla (Madde 434.3):

a) kablo tesisatı, kısa devre riskini en aza indirecek şekilde kurulmuştur ve
b) kablolar yanıcı maddelerin yakınına yerleştirilmemiştir.

Kısa devreye karşı koruma cihazlarının aşağıdaki gibi uygulamalar için sağlanmasına gerek yoktur:

•    jeneratörleri, trafoları, redresörleri, aküleri ilgili kumanda panolarına bağlayan iletkenler (bu panolara koruyucu cihazlar yerleştirilmiştir);
•    bağlantısının kesilmesi, ilgili tesisatların çalışması için tehlike arzedebilecek olan devreler;
•    belirli ölçüm devreleri.

9. Paralel iletkenlerin kısa devre akımlarına karşı korunması

Tüm paralel iletkenler aynı uzunluk, çekirdek malzemesi ve kesite sahip olmalıdır. Toplam kesitleri, kısa devre kesilene kadar kısa devre akımlarının termal etkilerini karşılamalıdır.

Tek bir koruma cihazı, oluşabilecek en ağır koşul olarak paralel iletkenlerden birinde bir hata meydana geldiğinde, bu cihazın çalışma karakteristiklerinin etkin çalışmayı sağlaması koşuluyla, paralel iletkenleri kısa devre etkilerine karşı koruyabilir. Paralel iletkenler arasında kısa devre akımlarının paylaşımı dikkate alınacaktır. Hata, paralel bir iletkenin her iki ucundan beslenebilir.

Tek bir koruma cihazının çalışması etkili değilse, aşağıdaki önlemlerden biri veya birkaçı alınmalıdır:

•    Kablolama, herhangi bir paralel iletkende kısa devre riskini minimuma indirecek şekilde, örneğin mekanik hasara karşı koruma sağlayacak şekilde yapılmalı ve iletkenler, yangın veya kişiler için tehlike riskini minimuma indirecek şekilde döşenmelidir.

•    Paralel olan iki iletken için, her bir paralel iletkenin besleme ucunda bir kısa devre koruma cihazı kullanılmalıdır.
•    Paralel bağlı ikiden fazla iletken için, her paralel iletkenin besleme ve yük uçlarında kısa devre koruma cihazı kullanılmalıdır.

Farklı kablolama türleri (tekli, birleşik) için koruma koşulları IEC 60364-4-43'te (Madde 433.4, 434.4 ve Ek A) belirtilmiştir.