×

Acil Aydınlatma Tasarım Kılavuzu Yazı Dizisi-1



Acil Aydınlatma Tasarım Kılavuzu

Yazı Dizisi-1 


Mustafa Gedik 

 
Giriş

Bu yazı dizisinde , acil durum aydınlatma tesislerinin tasarımı, kurulumu, devreye alınması ve bakımı konularında temel bilgiler sunulmuştur. Bu çalışma, acil durum aydınlatma ürün ve sistemleri üzerinde çalışma yapan kurumlar ve kişiler için standart ve yönetmelikler dikkate alınarak, rehber olması amacıyla hazırlanmıştır. Daha ayrıntılı teknik bilgiler, ilgili standartlarda bulunabilir.

Acil durum aydınlatma ürünleri ve sistemleri ile ilgili standartlar  aşağıda listelenmiştir.

Sistem standartları

EN 1838: Aydınlatma uygulamaları-Acil aydınlatma
“Acil durum aydınlatması tarafından sağlanacak aydınlatmayı belirtir (aydınlatma şiddeti, süre ve renk dahil).”

EN 50172: Acil kaçış aydınlatma sistemleri
“Farklı tesisler için asgari acil durum aydınlatması gerekliliklerini ve testlerini belirtir.”

Ürün standartları

EN 60598-2-22: Acil aydınlatma armatürleri
“Acil durum aydınlatma sistemlerinde kullanılmak üzere müstakil ve merkezi olarak çalışan armatürleri belirtir.”

EN 62034: Batarya ile çalışan acil kaçış aydınlatması için otomatik test sistemleri
“Batarya ile çalışan acil durum aydınlatmaları için gerekli olan test sistemi detaylarını belirtir.”

EN 50171: Merkezi güç besleme sistemleri
“Acil durum aydınlatma armatürleri için merkezi güç kaynağı sistemlerini belirtir.”

Kılavuz içeriğinde;

• Acil durum aydınlatması
• Acil kaçış aydınlatması
• Kaçış yolu aydınlatması
• Açık alan (panik-önleyici) aydınlatması
• Yüksek riskli görev alanı aydınlatması
kavramlarıyla ilgili bilgiler detaylı şekilde yer almaktadır.

Acil durum aydınlatmasının amacı, normal şebeke güç beslemesi kesildiğinde, belirli bir alanda otomatik olarak devreye girerek uygun bir süre için güvenlik aydınlatmasını sağlamaktır.

Acil kaçış aydınlatmasının amacı, normal şebeke güç beslemesi kesildiğinde, bir mahalden ve/veya binadan güvenli çıkışı sağlamaktır.

Kaçış yolu aydınlatmasının amacı, kaçış yollarında ve özel konumlarda uygun görseller ile yön bulma sağlayarak bir mahalden ve/veya binadan güvenli şekilde çıkmayı sağlamak, yangın söndürme ve güvenlik ekipmanlarının kolayca bulunabilmesini sağlamaktır.

Açık alan (panik-önleyici/anti-panik) aydınlatmanın amacı, panik olasılığını azaltmak ve uygun görsel koşullar ve yön bulma sunarak insanların kaçış yollarına güvenli bir şekilde hareket etmesini sağlamaktır.

Yüksek riskli görev alanı aydınlatmasının amacı, tehlikeli bir süreç veya durumda çalışan kişilerin güvenliğine katkıda bulunmak amacıyla, mahalden ve/veya binadan tahliye sırasında uygun kapatma prosedürlerinin uygulanmasını sağlamaktır.

Birçok binada farklı acil durum aydınlatma türlerinin bir arada kullanımına ihtiyaç duyulması muhtemeldir. Acil durum aydınlatmasının gerekli kurulum türü ile ilgili alanları ve yerleri belirlemek için bir risk değerlendirmesi yapılmalıdır.

Acil aydınlatma armatürleri ve binadan çıkış yolunu gösteren acil kaçış armatürlerinin stratejik olarak yerleştirilmesiyle, acil durum anında endişe ve karışıklık önlenebilir. Uygulamada çıkışların açıkça işaretlenmesi ve görünür olması çok önemlidir.

1. TANIMLAR

Acil durum aydınlatma tasarımı, kurulum, devreye alma ve bakım standartlarında kullanılan bazı tanımlar aşağıdaki gibidir. 

Kaçış yolu: Acil durumda emniyetli alanlara çıkış için tasarlanmış rota. 

Acil kaçış yolu aydınlatması: Acil durumlarda kaçış yollarının etkili bir şekilde tanımlanabilmesini ve güvenle kullanılabilmesini sağlamak için planlanmış acil aydınlatma türü. 

Açık alan (panik-önleyici) aydınlatması: 60 m2 taban alanından daha büyük salonlarda veya binalarda tanımlanmış acil aydınlatma olup, kaçış yollarının alanları veya çok sayıda insanın kullandığı tehlike riski bulunan daha küçük alanlar da bu kategoride değerlendirilmektedir. 

Acil çıkış: Acil bir durumda kullanılan çıkış yolu. 

Son çıkış: Bir kaçış yolunun terminal noktası. 

Sürekli model acil aydınlatma armatürü (Maintained): Acil durum aydınlatma lambalarının, normal aydınlatma şebekesi beslemesi ile ve beslemenin kesildiği durumda çalıştırıldığı acil aydınlatma armatür modeli. 

Acilde model acil aydınlatma armatürü (Non-Maintained): Acil durum aydınlatma lambalarının, yalnızca normal aydınlatma şebekesi beslemesinin kesildiği durumda çalıştırıldığı acil aydınlatma armatür modeli.
 

Acil durum beyan süresi: Üretici tarafından beyan edilen acil durum lümen çıkışının sağlanma süresi (saat olarak). 


Yüksek riskli görev alanı aydınlatması: Acil kaçış aydınlatmasının, potansiyel olarak tehlikeli bir alan, süreç veya durumda yer alan kişilerin güvenliği için aydınlatma sağlayan ve operatörün ve tesisin diğer sakinlerinin güvenliği için uygun kapatma prosedürlerini mümkün kılan acil aydınlatma türü.


2. ACİL DURUM AYDINLATMASI 

Acil aydınlatma; normal aydınlatma sisteminin acil bir durum olan elektrik arızası, deprem, yangın, su baskını ya da sabotaj gibi nedenlerle devre dışı kalması sonucu, jeneratör sisteminden bağımsız olarak, anında devreye girerek insanların güvenli bir şekilde binadan tahliye edilmesini sağlayan ikincil bir aydınlatma türüdür. 

Acil aydınlatma sisteminin öncelikli amacı, güvenli bir tahliye sağlayarak can kaybını önlemektir. Acil aydınlatma sistemi; insanların binadan herhangi bir engele takılmadan, yaralanmadan, ezilmeden, paniğe kapılmadan, aşırı kalabalık ve yığılma gerçekleşmeden çıkış yolunu rahatça görebileceği şekilde, hızlı ve emniyetli olarak tahliye edilmesine yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte, yangın alarm ve söndürme cihazları ile ilk yardım donanımının fark edilmesini sağlayıp, riskli alanlarda oluşabilecek kazaları önlemeye de yardımcı olmaktadır. 


“Acil aydınlatma, normal şartlarda gereksinimi duyulan bir aydınlatma türü değildir. Ancak acil bir durumda gerektiği gibi çalışmalıdır. Herhangi bir zamanda çalışmaması durumunda insan hayatını riske atar.


3. ACİL AYDINLATMA SİSTEMİ KULLANIMININ ZORUNLU OLDUĞU YERLER


Acil aydınlatma sistemi aşağıdaki faaliyetler için gereklidir; 

• Bir binadan kaçış yollarını açıkça göstermek 
• Tökezlemeden ve güvenli bir şekilde yürüme hızında çıkışa izin vermek 
• Acil bir durumda ve tahliye sırasında paniğin önlenmesine yardımcı olmak 
• Yangın söndürme cihazları ve manuel yangın butonları gibi yangın donanımının  yerini göstermek ve tanımlamak 
• İlk yardımın sağlanması gibi güvenlik işlemlerine izin vermek 


“Yönlendirme sistemlerinde, zemine monte teçhizat ve fotolüminesan malzemeler tamamlayıcı olarak düşünülmelidir. İnsanların bir binadan güvenli ve hızlı bir şekilde tahliyesine yardımcı olmak için acil durum aydınlatmasının mevcut ve çalışır vaziyette olması son derece önemlidir.” 

Kaçış yollarını göstermek için işaretlerin kullanılması, acil durum aydınlatmasının önemli bir parçasıdır ve bu işaretler herhangi bir acil durumda, bir şebeke arızası sırasında görünür olmalıdır. 

Tahliye sağlamanın yanı sıra, acil durum aydınlatması, kaçış yolunda veya başka bir yerde portatif söndürücüler, yangın butonları, yangın ilk yardım ekipmanları gibi acil duruma fayda sağlayacak donanımları da aydınlatmalı ve güvenliğe fayda sağlamalıdır. 


“Çıkış tabelalarının ve acil durum aydınlatmasının doğru konumlandırılması hayat kurtarır.”


3. ACİL AYDINLATMA SİSTEMİ KULLANIMININ ZORUNLU OLDUĞU YERLER


Bundan sonraki bölümde "4. ACİL AYDINLATMA TASARIMI, 5. ACİL AYDINLATMA UYGULAMA MEKÂNLARI " anlatılacaktır. 
Paylaş:
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin!
E-Bülten Kayıt