Elektrik Kabinleri Harici Ortam Uygulamaları

Yazı Dizisi-1

Alpaslan Ok

Harici Ortam Pano Uygulamalarında Genel Prensipler

Elektrik panoları, insanları ve diğer canlıları içerisindeki elektrikli cihazların tehlikeli etkilerinden ve aynı zamanda içerisindeki cihazları da dış etkilerden korumak üzere tasarlanmışlardır.





Harici panoların maruz kaldığı dış etmenler, dahili panolara göre çok daha fazladır. Bu panoların bulundukları yeri de dikkate alarak maruz kalabileceği dış etmenler aşağıda sıralanmıştır;

Yağış: kar, yağmur

Araçlardan, sulama, havuz vb. fıskiyelerinden, denizden sıçrayan sular

Toz, çamur ve kum

Egzoz gazı, duman

Hayvanlar; kedi, fare, kuş, haşerat (Küçük canlılar)

İnsanlar; alkol, idrar

Hırsızlık

Kullanıldıkları yere göre dıştan gelebilecek etkilerin değişebilmesi sebebiyle, panonun özelliklerinin de bu doğrultuda tasarlanması gerekir.

Dikkate alınması gereken bu özellikler bu dokümanda sırasıyla ele alınmıştır.

1- Zemine Sabitleme

Kullanım yerine göre (korunaklı bir alan veya değil.) elektrik panolarının zemine sabitlenmesi çeşitlilik gösterebilir. Dış ortam bağlantı şekilleri aşağıda verilmiştir.

• Betona gömülü şablon baza


• Dıştan ulaşılabilir baza bağlantısı


• Özel bağlantı detayı

İdeal olarak, kabin baza kapakları sökülebilir tipte olmalıdır.Ancak kullanım yerine göre baza tipi özelleştirilmelidir.

Betona Gömülü Şablon Baza Tip 1:

Bu tip bazalar, vandalizmin bir tehlike olduğu korunaksız, halka açık alanda uygulanmış panolar için kullanılır.  Bu üründe baza kaynaklıdır ve vandalizmi önlemek amacı ile içten bağlantılıdır.Baza önceden beton içerisine gömülerek montajlanır.  Bazanın betona sabitlenmesi metal aksamlar (Ankraj, tij, çelik dübel vb.) sayesinde yapılır. Böylelikle mekanik mukavemet sağlanır.

Tip-1

Dıştan Ulaşılabilir Baza Bağlantısı Tip2, Tip4:

Korunaklı dış alanlar için kullanılan zemine sabitleme sistemidir. Askeri alanlar buna örnek olarak gösterilebilir.Yani, vandalizmin bir tehlike olmadığı dış ortamlarda, kolay bağlantı için tercih edilebilen bir sistemdir.





Özel Uygulamalara Yönelik Bağlantı Detayı Tip 3:

Bu tip bağlantı yine vandalizmin tehlike olmadığı "korunaklı alanlar "için geçerlidir. Örneğin, demiryolları veya raylı sistemlerin korunaklı alanlarındaki panolar.

Tip 3

Kablolar sarsıntıyı tolere edecek şekilde esnek bir yapı ile panoya bağlanırlar.Beton kaidenin tasarımı önemlidir.Altının açık yapısı, çok miktarda kablo girişi olmasına rağmen, değişikliklerin kolaylıkla yapılmasına imkan sağlar.



2- Panoya Kablo Girişinin Planlanması

Yağmur ve kar benzeri etkilerden panonun etkilenmemesi için harici ortamlarda kablo girişi güzergahının belirlenmesi özellikle önem taşır.

Su yürümesine özellikle dikkat edilmesi gerekir. Bunu önlemek için, kablonun alttan girişi ile yerçekimi yönünün tersine su yürümesi engellenebilir. Harici ortamlarda kabloların alttan girişli olması su yalıtımı yönünden çok önemlidir.

Ayrıca, kablonun geçeceği boru önceden tasarlanmalı ve uygun çapta boru bırakılmalıdır.Su birikmesi önlenmesi amacı ile borulama yapılacağı güzergahta drenaj yapılmalı, çakıl taşı döşenmelidir.





3- Çatı Tasarımı

Çatı tasarımı harici tip panoların içeriğinin yağmur, kar gibi etkenlerden korunmasını sağlayan en önemli aksesuarlardan biridir. Çatı tasarımında dikkat edilmesi gerekenler aşağıda maddeler halinde verilmiştir.

Kapı açıldığında birikebilecek suyun içeri sızıntı ihtimali olmaması için asimetrik çatı tasarımı tercih edilmelidir.

Çatı kenarlarında tasarlanan ters açı ile su sızmaması, çatıdan su yürümemesi için önlem alınmalıdır.

Biriken kar suyunun içeriye sızması engellenmelidir.Uygun açı verilerek birikme olmaması sağlanmalıdır.

Estetik unsurlar gözetilmelidir.

Üstten taşımada çatı gövdeden ayrılmamalıdır.

Çarpmalar nedeniyle açılmalar meydana gelmemelidir. Punto kaynağı kesinlikle kullanılmamalı, alın kaynak tercih edilmelidir.

Kuş vb. hayvanların içeriye girmesi engellenmeli ancak hava akışına (ısınma hesaplarına istinaden doğal veya fanlı soğutma istenebilir) müsaade edecek bir çatı tasarımı yapılmalıdır.

İdeal olarak 1200 mm genişliğe kadar yekpare, bunun üzerinde modüler çatı tasarımı yapılmalıdır.

Çatı tasarımları iki şekilde yapılabilmektedir.

Simetrik Çatı Tasarımı

Simetrik çatı tasarımı estetik bir görünüm sağlar. Dikili tip panolar için kullanılabilen bu tasarımda duvara montaj yapılamaz dolayısı ile duvara montaj braketleri kullanılamaz.

Taşıma mapaları çatı üzerinde bulunduğundan üstten kolaylıkla taşınabilir.

İdealde, kaynaklı monoblok dikili tip kabinlerde 800 mm genişliğe kadar simetrik çatı uygulamaları yapılmalıdır.





Asimetrik Çatı Tasarımı

Asimetrik çatı tasarımı, duvara montaj istenen durumlarda kullanılır, braket kullanılmasına imkân sağlar.Çatı tasarımının eşik bölgelerinde sahip olduğu ters açılı kenar tasarımı sayesinde, süzülen yağmur suları kabin dışına yönlendirilir.



Duvar tiplerinde duvara montaj simetrik çatıda mümkün olmadığından, bu ürünlerde çatı asimetrik olarak yapılır.





İdealde, modüler dikili tip kabinlerde, 1200 mm ye kadar yekpare, 1200 mm den sonra modüler olmak üzere üstü düz özel bir çatı kullanılır.

Çatılı Sistemin Taşınması

İdeal olarak çatıyı sökmeden taşıma yapmak gerekir.

Taşıma sisteminde taşıma halkası çatıya tüm ağırlığı taşıyacak şekilde sabitlenmesi ve taşıma için çatının sökülmesine gerek olmaması sağlanmalıdır.









Yerine yerleştirme bittikten sonra istenirse estetik görünüm için taşıma halkası sökülebilir.İstenen IP koruma seviyesinin sağlanması için söküldükten sonra uygun cıvata ile kapama yapılmalıdır.

Bundan sonraki yazımızda "Koruma Sınıfı IP ve IK " anlatılacaktır.