Alçak Gerilim Anahtarlama ve Kontrol Düzenleri
TS EN 61439
Serisi Standartlar
Yazı Dizisi-2

Mehmet Özaltınok

Malzemelerin ve bölümlerin dayanıklılığı

TS EN 62208’e uygun boş bir mahfaza kullanıldığı ve mahfazanın performansının derecesi azalacak şekilde değiştirilmediği durumda mahfazanın deneylerinin tekrarlanması gerekli değildir.

Korozyona karşı dayanıklılık

Demir içeren metalik parçalar (kaplamalı veya değil) için iki ayrı seviyede korozyona karşı dayanıklılık tanımlanmıştır.

Birinci seviye
* Bina içi düzenlerin dış yüzeyleri
* Bina içi ve dışı düzenlerin bazı iç parçalarına uygulanır.

İkinci seviye bina dışı düzenlerin harici metalik bölümlerine uygulanır.

Yalıtkan malzemelerin özellikleri

Düzende mevcut olduğunda, kendi ürün standartlarına göre üretilen, örneğin, devre kesici, kontaktör, sigortalı ayırıcı, klemens gibi bileşenler dahil yalıtkan malzemelerin ve dekoratif yüzeylerin başkaca doğrulamaya ihtiyacı yoktur.
Düzen üreticisi aşağıda belirtilen testleri yapabilir veya malzeme tedarikçisi tarafından sağlanan verileri kullanabilir.

Mahfazaların ısıl kararlılığının doğrulanması

Sadece yalıtkan malzemeden üretilen mahfazalara veya temsili mahfaza numunelerine 168 saat süren 70 ºC’de bir ısıl kararlılık testi uygulanır.

Yalıtkan malzemelerin dâhili elektriksel etkilerden kaynaklanan olağan dışı ısıya ve yangına karşı dayanıklılığının doğrulanması

Tanımlı sıcaklıktaki kızaran tel deneyi uygulanır.

Morötesi (UV) ışınıma dayanıklılık

Bu deney, yalnızca yalıtkan malzemeden veya tamamen sentetik malzemeler ile kaplanmış metalden
yapılmış ve bina dışında tesis edilmesi amaçlanan düzenlerin harici bölümlerine ve mahfazalara uygulanır.

Kaldırma düzeni

Kaldırma düzenleri bulunan düzenler için tanımlı deneyler uygulanır. Bu deney kaldırma düzeneğinin uygunluğunu gösterir.

Mekanik darbe

Özel düzen standardı tarafından istendiği durumda mekanik darbe ( IK ) deneyleri uygulanır.

İşaretleme

Plastik örtü ile sonlandırılan etiketler dâhil kalıplama, baskı, oyma veya benzeri olarak yapılan işaretleme, söz konusu deneye deneye tabi tutulmaz.

Düzenlerin koruma derecesi

Standart, canlı (enerjili) parçalarla temasa, katı yabancı cisimler ve sıvıların girişine karşı, tanımlanan IP düzeyi için TS EN 60529 standardına uygun olarak koruma derecesinin sağlanmasını gerektirir.

IP düzeyi müşteriyle üretici arasındaki anlaşmaya bağlıdır. IP00’dan (korumanın olmaması hali) IP68’e (su altında tanımlı bir derinlik ve süreye) kadar değişir.

IP düzeyi tanımlanırken, düzenlerin bulunduğu ortam ve düzenlere erişilebilirlik göz önüne alınarak dikkatlice karar verilmelidir. Düzenler için hazırlanmış odalarda, düzenlerin IP31 olması son derece yeterlidir. Düzenlerin, aşırı derecede tozlu atmosfere sahip (çimento tesisleri gibi) ve sıvılara karşı açık olma ihtimali olan ortamlara (dış ortam veya tuvalet gideri ..vb. boruların güzergâhına) yerleştirilmesi tavsiye edilmez. Bu durum kaçınılmazsa, daha büyük koruma derecesi gerekli olacaktır. Daha yüksek IP düzeyi maliyeti bir miktar daha arttırdığı gibi pano bileşenlerinin (örneğin, devre kesici, kontaktör, sigortalı ayırıcı, klemens, kablo, bara gibi) sıcaklığında ciddi artmalara dolayısıyla akım taşıma kapasitelerinde de ciddi azalmalara sebep olur. Düzenlerin, çekmeceli parçalarının test ve ayrılmış pozisyonlarında da doğrulanmaları gereklidir.

Bundan sonraki yazımızda “yalıtma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunlukları” anlatılacaktır.