Elektronik, Elektronik Haberleşme Mühendislerinin sorunları
Bakanlığa Gönderilen Proje Yönetmeliği Taslağı ile Çözülüyor!

Mehmet Mazmanoğlu
 

Yapı sektöründe meslektaşlarımızın bir  çok sorunları bulunmaktadır. Son yıllarda meslektaşlarımız arasında Elektronik, Elektronik Haberleşme Mühendislerinin sorunları ön plana çıkmaktadır.

Elektronik, Elektronik Haberleşme mühendislerinin sorunlarına, EMO (Elektrik Mühendisleri Odası)  olarak hiçbir zaman kayıtsız kalınmamış, geçmiş dönemlerde özellikle çift ünvanlı mühendislerin belgelendirilmesi konusu kırılma noktası haline gelmiş, Üniversitelerin bu konuda adım atmamada ısrarcı olmaları, çözümü  evvelce olduğu  gibi yine EMO tarafından üretilmesi gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. 

40.Dönemde EMO Yönetim Kurulu, Danıştay’ın Transkript incelemesine ilişkin son kararında vurguladığı 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’nun Oda’ya verdiği mesleki alanlarda düzenleme yapma yetkisini kullanarak, bu kaotik ortama son veren bir karar aldı.

EMO SMM Daimi komisyonu tarafından konu uzun toplantı dizilerinde tartışılmıştır. SMM Daimi Komisyonu 30 Eylül 2006, 16 Kasım 2006, 06 Ekim 2007 tarihlerinde İstanbul’da, 24 Mart 2007 tarihinde Samsun’da, 03 Kasım 2007 tarihinde Ankara’da gerçekleştirdiği toplantılarda ağırlıklı olarak bu konu değerlendirilmiştir.

Komisyon çalışmalarının yanı sıra EMO şubelerinin gerçekleştirdiği ve daha sonra merkezi çalışmaların bütünleştirildiği belgelendirme çalıştaylarında konu tüm yönleri ile ele alındı. Çalışmalara EMO Elektronik Mühendisliği Meslek dalı Ana Komisyonu da katkıda bulundu.

Yürütülen tartışma sürecinin sonunda halen uygulanan Elektrik SMM Belgesi’nin Elektrik 1 kV Altı Tesisler SMM Belgesi ve Elektrik 1 kV Üstü ve 1 kV Altı Tesisler SMM Belgesi olarak iki farklı belge şekilde düzenlenmesi görüşü benimsendi.

EMO SMM Daimi Komisyonu’nun aldığı eğilim kararı, EMO Yönetim Kurulu’na sunuldu. EMO 40. Dönem Yönetim Kurulu uzun süredir yürütülen ve EMO örgütlülüğü içinde genel kabul gören bu çalışmalar ışığında 04 Kasım 2007 tarihli ve 40/38 sayılı kararı ile SMM Hizmetleri Yönetmeliği’inde değişiklik yapılmasına karar verdi.

EMO Serbest Müşavir Mühendislik Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler 1 Ocak 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir
EMO Yönetim Kurulu’nun söz konusu kararı, Elektrik - Elektronik, Elektronik, Elektronik Haberleşme Mühendislerinin tümünün 1 kV Altı Tesislerde Serbest Mühendislik Müşavirlik Hizmetlerini yürütebilmesine olanak sağlıyor. 

Elektrik 1 kV Altı Tesisler SMM Belgesi almış olan Elektrik, Elektrik-Elektronik, Elektronik Haberleşme, Elektronik mühendisleri, yürürlükte bulunan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği kapsamında bulunan aşağıdaki konular ile ilgili iş yapma konusunda herhangi bir problem bulunmamaktadır.

• Alçak Gerilim Dağıtım Tesisatı 

• Kablo Tavası ve Busbar Tesisatı Planları

• Dâhili Aydınlatma ve Priz Tesisatı

• Acil ve Güvenlik Aydınlatması Tesisatı 

• Aydınlatma/Ev Otomasyon Tesisatı 

• Çevre Aydınlatma Tesisatı 

• Kuvvetli Akım Tesisatı(Mekanik Ekipmanlar Dâhil)

• Elektrik Panoları Yükleme Cetvelleri/Tek Hat Şemaları 

• Otel Key-Card ve Energy Saver Tesisatı 

• Jeneratör Grubu ve Tesisatı 

• Topraklama Tesisatı ve Hesapları 

• Yıldırımdan Korunma (Paratoner)Tesisatı ve Hesapları

•Kesintisiz Güç Kaynağı(UPS)Sistemi ve Tesisatı 

• Kompanzasyon Sistemi Tesisatı

• Asansör Projeleri 

• Enerji İzleme ve Yönetim Sistemi Tesisatı

• Telefon, Data, Network ve İletişim Tesisatları

• Yangın İhbar ve Alarm Tesisatı 

• Seslendirme ve Acil Anons Sistemi Tesisatı 

• Video Projeksiyon Sistemi Tesisatı

• Toplantı Salonları Ses ve Görüntü Sistemleri Tesisatı

• Toplantı Salonları Yönlendirme ve Bilgilendirme Sistemi Tesisatı

• Profesyonel Ses,Işık ve Görüntü Sistemleri 

• Merkezi Saat Sistemi Tesisatı 

• Uydu/Otel/IP TV Sistemi Tesisatı 

• Otel Işıklı Odayı Temizleyin/Rahatsız Etmeyin Sistemi Tesisatı 

• Otel Dijital Bilgi Sistemi Tesisatı

• Otel Media Hub Sistemi Tesisatı

• Kartlı Geçiş ve Güvenlik Sistemleri Tesisatı 

• İpli Çağrı Sistemi Tesisatı 

• CCTV Sistemi Tesisatı 

• İnterkom ve Kapı Zili Sistemi Tesisatı

• Restoran Kablolu/Kablosuz Sipariş ve Faturalandırma Sistemi Tesisatı 

• Bina Otomasyon Sistemleri (BMS) Tesisatı 

• Enerji Kimlik Belgesi 

• Yenilebilir Enerji Sistemleri

Ancak tüm bu çalışmalar ve  

a) 2007 yılında yapılan SMM Yönetmeliği değişiklik çalışmaları doğrultusunda 31 Aralık 2007 tarihinde  yayınlanan TMMOB EMO Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik değişikliği  ile ( 18 Mart 2004 tarihli ve 25406 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelikte yapılan değişiklikler 1 Ocak 2008 tarihinde yürürlüğe girdi.)  (2007 Yılında yayınlanan ve 1 Ocak 2008  tarihinde yürürlüğe giren   Yönetmelik değişikliği için lütfen tıklayınız.) 16 yıl önce Elektronik, Elektrik-Elektronik Mühendislerinin, 

b) 2007 Yılında da yapılan çalışmalar sonrasında TMMOB EMO Yüksek Gerilim Tesisleri İşletme Sorumluluğu Yönetmeliği 12 Ocak 2008 tarihinde yayınlanan yönetmelik değişikliği ile ( 2008 Yılı Yönetmelik değişikliği için lütfen tıklayınız.)  1 Ocak  2008 tarihinde yürürlüğe girerek değişen    EMO Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliği ile  uyumlu hale getirilerek  16 yıl önce elektrik-elektronik mühendislerinin, 

c) 2008 Yılında da yapılan çalışmalar sonrasında TMMOB EMO Serbest Müşavir Mühendislik (SMM) Hizmetleri Yönetmeliği değişiklikleri 8 Ocak 2009  tarihinde yayınlanan yönetmelik değişikliği ile (2009 Yılı Yönetmelik değişikliği için lütfen tıklayınız.)  15 yıl önce elektrik-elektronik mühendislerinin, 

yapı sektöründe çalışabilmeleri ile ilgili gerekenler yapılmasına rağmen, bazı noktalar eksik kalmış, EMO’nun bu kararına bazı Belediyeler, kamu kurumları direnç göstermiştir.

2009 yılında gerçekleştirilen çalışmalar sonrasında da mevcut Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliği ve Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’nde gerekli düzenlemeler gerçekleştirilerek Elektrik Mühendisleri Odamız tarafından 2019 yılında Enerji ve Tabii  Kaynaklar Bakanlığımıza  gönderilmiştir. Ancak teknolojik gelişmeler ve güncel standartlar doğrultusunda bakanlığa gönderilen düzenlemeler, aradan geçen 5 yıllık süreçte Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımız’ca can ve mal güvenliği açısından  olağan üstü önemine rağmen halen sonuçlandırılmamıştır.

2017 Yılında EMO yeni Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nin (Planlı İmar Yönetmeliği için lütfen tıklayınız.), uzmanlık ve faaliyet alanına giren 2 maddesinin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla yargı yoluna başvurdu. EMO, yönetmeliğin asansör uygulama projeleri ve elektrik tesisat projelerinde elektronik mühendislerini dışlayan düzenlemeleri ile baz istasyonlarının ruhsat alınmadan kurulmasını öngören hükümlerinin yürütmesinin durdurulması ve iptalini istedi. (Detaylar için lütfen tıklayınız.)
 

Bu dönem; Odamız tarafından Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nin   bu konudaki  aşağıdaki "yönetmelik değişikliği  ilgili maddeleri (Yönetmelik  Madde-57   7 ve 8’inci fıkraları) hakkında Danıştay’da açılan davanın kazanılması ile (Detaylar için lütfen tıklayınız.), Danıştay kararı gereğinin yerine getirilmesi ile ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na Danıştay kararının uygulanması ile ilgili yazı yazılmıştır. 


Yönetmelik Değişikliği İlgili Maddeleri 

Madde 57

(7) Mekanik tesisat projesi; mimari projeye uygun olarak, makina mühendisleri tarafından hazırlanan, ölçekleri yapının büyüklüğüne ve özelliğine göre belirlenen sıhhî tesisat, kalorifer, kat kaloriferi ve benzeri ısıtma, soğutma, havalandırma projeleri ve ısı yalıtım raporu ile (Danıştay Altıncı Dairesinin 3/2/2021 tarihli ve E.:2017/4839; K.:2021/1122 sayılı kararı ile iptal ibare: Danıştay İDDK’nın 13/6/2022 tarihli E.:2021/2819, K.:2022/2141 sayılı Onama kararı ile mezkûr karar kesinleşmiştir.) (Yeniden düzenlenen ibare:RG-31/12/2022-32060) elektrik mühendisi veya elektronik mühendisi ya da elektrik-elektronik mühendisi veyahut elektronik ve haberleşme mühendisi ile makine mühendisi veya mekatronik mühendisi tarafından, birlikte hazırlanan asansör uygulama projeleridir. İdare, yapının özelliğine göre bu projelerden gerekli olanları ister.

(8) (Danıştay Altıncı Dairesinin 3/2/2021 tarihli ve E.:2017/4839; K.:2021/1122 sayılı kararı ile iptal birinci cümle: Danıştay İDDK’nın 13/6/2022 tarihli E.:2021/2819, K.:2022/2141 sayılı Onama kararı ile mezkûr karar kesinleşmiştir.) (Yeniden düzenlenen cümle:RG-31/12/2022-32060) Elektrik tesisat projesi; mimari projeye uygun olarak; elektrik mühendisi veya elektronik mühendisi ya da elektrik-elektronik mühendisi veyahut elektronik ve haberleşme mühendislerince hazırlanan, ölçekleri yapının büyüklüğüne ve özelliğine göre belirlenen kuvvetli ve zayıf akıma ilişkin elektrik iç tesisat projeleridir. İdare, yapının özelliğine göre bu projelerden gerekli olanları ister. Bina içi elektronik haberleşme tesisatı ile ilgili olarak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunca hazırlanan mevzuata da ayrıca uyulur.

Yazımız sonrasında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’mızca  Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde Çevre, Şehircilik ve  İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından aşağıdaki gerekli düzenleme yapılarak 31 Aralık 2022 tarihinde Danıştay kararı doğrultusunda yayınlanan  Planlı Alanlar İmar Yönetmelik değişikliği ile   Serbest Müşavir Mühendislik (SMM) belgelerine sahip elektronik mühendislerinin “iç tesisat projeleri” ve “asansör uygulama projeleri” gerçekleştirebilmesine olanak sağlandı. (Detaylar için lütfen tıklayınız.)

(Güncel Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği için lütfen tıklayınız.)

Bu dönem Teknik Yönetmelikler Daimi Komisyonu tarafından hazırlanan, Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliğinde düzenleme yapılmış, yapılan düzenlemede Yönetmelikler arası uyum açısından, Ulusal Standardımız TSE, Uluslararası Standartlar da dikkate alınmış, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde Danıştay kararı gereği Elektronik, Elektronik Haberleşme Mühendisleri ile ilgili maddelerde Yönetmeliğe eklenmiş, konu ile ilgili yazı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına iletilmiştir.

Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği madde 5 ile ilgili çalışma, komisyonlarımız tarafından tamamlanmak üzere olup Elektronik, Elektronik Haberleşme Mühendisleri meslektaşlarımız ile ilgili bu madde de yapacağımız değişiklik önerisi ile Yapı sektörü açısından Elektronik, Elektronik Haberleşme Mühendisi meslektaşlarımızın bu yönetmeliğimiz kapsamında da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına iletilmiş olacaktır.