Yangın Algılama ve Alarm Sistemlerinin Yangın Anında Uyumlu Davranış Gösteren Diğer Mekanik, Elektrik, Elektronik Sistemler İle Etkileşimlerinin

Merkezi Olarak İzlenmesi ve Kontrol Edilmesi

Yazı Dizisi-2

Özcan Uğurlu

Şekil 5. Santrallere uzaktan komut verebilme

ONVIF standardı ile çalışan IP kamera sistemleri ile bağıntı sağlanarak sebep-sonuç senaryolarına bağlı olarak yangın anında, yangın alarmının geldiği noktadaki IP kameranın otomatik olarak açılabilmesi ve ya kameraların manuel olarak kontrol edilebilmesi, kameraların ilk açıldığı andaki görüntülerinin Jpeg formatında olay kaydı hafızasına kaydedilmesi sağlanabilmektedir. Günümüzde IP Kamera sisteminin yangın alarm sistemi ile birlikte tasarlandığı binalarda yangın oluşan mahal görüntüsünün otomatik olarak merkezi izleme ve yönetim monitöründe görüntülenmesi, yangının oluş anını yakalama ve hızlı müdahale olanaklarını sağlamaktadır.

Şekil 6. IP kameralar ile yangın alarm sistemi bağıntısı

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’in 80. Maddesinde “(1) Bir binada duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kurulması hâlinde, bu sistemler ile ilgili arıza ve konum değiştirme sinyalleri ayrı bir bölgesel izleme panelinde veya yangın kontrol panelinde ayrı bölgesel durum ve arıza göstergeleri oluşturularak izlenir ve kontrol edilir. Duman kontrol ve basınçlandırma sistemlerinin el ile kontrolleri ayrı bir kontrol panelinden yapılabileceği gibi, yukarıda belirtilen izleme panelleri ile birleştirilerek yangın alarm sistemi bünyesinde de gerçekleştirilebilir.” Şeklinde duman kontrol ve basınçlandırma sistemlerinin yangın alarm sistemleri tarafından yönetilebileceği belirtilmiştir. Grafik izleme ve yönetim yazılımının bağlı olduğu ikinci bir monitörde duman kontrol ve basınçlandırma sistemlerinin kontrol ve konum bilgileri Şekil 7’de görüldüğü gibi izlenebilir ve yönetilebilir.

“Gelişmiş olarak kabul edilen ülkelerin uygulamalarına bakıldığında, havalandırma sistemi yönetiminin Makina Mühendisliği proje ve uygulamaları kapsamında projelendirildiği ve uygulandığı görülmektedir. Ülkemizde havalandırma sistemi yönetimi ortada kaldığı için bu tarz ara çözümler üretilerek bu alana sahip çıkılmaktadır”.

Şekil 7. Duman kontrol ve basınçlandırma sistemlerinin ayrı bir monitörden konum bilgilerinin izlenmesi ve kontrolü

Merkezi izleme ve kontrol yazılımı ile yangın alarm sisteminde oluşan yangın alarm mesajı, programın kurulu olduğu bilgisayarın bağlı olduğu domaindeki tüm bilgisayarlara veya IP adresi girilen bir veya birden fazla bilgisayara uyarı mesajı gönderilebilir (Şekil 8). Yazılım aracılığıyla uyarı mesajının olay anında otomatik olarak harita şeklinde gönderimi sağlanabilir. Filtreleme özelliği ile hangi ağa bağlı santralde meydana gelen yangın olayının hangi bilgisayarlara uyarı mesajı olarak gönderileceği seçilebilir.

Şekil 8. Merkezi izleme ve yönetim yazılımının bulunduğu ağdaki diğer bilgisayarlar ekranlarında yangın uyarısının görüntülenmesi

Ayrıca Android cihazlar üzerinden yangın durumu grafiksel olarak izlenebilir ve kontrol edilebilir. Uzaktan izleme ve kontrol yazılımına bağlanarak yangın alarm sisteminde meydana gelen yangın olaylarının Android bazlı telefonlarda grafiksel olarak izlenmesini ve kontrolü sağlanabilir. Filtreleme özelliği ile hangi ağa bağlı santralde meydana gelen yangın olayının hangi android cihaza uyarı mesajı olarak gönderileceği seçilebilir. Uyarı mesajı gelen telefon ekranından Şekil 9’daki örnekte görüleceği gibi haritalara arası gezilebilir ve santrale yetkisi dahilinde ise  mimik panel, remote panel/display fonksiyonları ile aynı  gerekli kumanda mesajları iletilebilir.

Şekil 9. Android telefonlar ile uzaktan izleme ve yönetim

Grafik izleme ve yönetim yazılımları ile aynı kurum ya da kuruluşa ait değişik coğrafyalarda bulunan yangın alarm sistemleri bir ya da birden fazla merkezden izlenip, yönetilebilmektedir.                (Şekil 10). Bu sayede uzak coğrafyalardaki sistemlerin sürekliliği ve işletme mekanizmalarının takibi sağlanabilmektedir.

Şekil 10. Farklı coğrafyalardaki yangın alarm sistemlerinin merkezi izlenmesi ve yönetimi

Bina yönetim sistemleri ile yangın alarm sistemleri Modbus ya da Bacnet protokolü üzerinden etkileşimli çalışabilir. Kullanılan ara yüzler ile tek bir yangın alarm santrali ya da ağa bağlı sistemler tek bir noktadan bina yönetim sistemleri ile karşılıklı veri aktarımında bulunabilirler (Şekil 11).

Şekil 11. Yangın alarm sisteminin Modbus olarak bina yönetim sistemi ile etkileşimi

SONUÇ

Günümüzde hava limanları , metrolar, yüksek yapılar, hastaneler, fabrikalar, kampüsler gibi karmaşık olarak genelleyebileceğimiz yapılarda tesis edilen yangın alarm sistemlerinin tekil ya da ağa bağlı olsun merkezi olarak izlenmesi, kontrol edilmesi, verilerinin depolanabilir ve raporlanabilir olması önem kazanmıştır. Teknolojik olarak geliştirilmiş olan merkezi izleme ve kontrol birimlerinin bu tarz yapılarda tesis edilecek yangın alarm sistemi projelerinde yer alması, şartnamelerinde bu ihtiyacın belirtilmiş olması ve keşiflerinde de yer alması gerekmektedir. Bu bağlamda proje, uygulama, denetim, müşavirlik, danışmanlık ve işletme aşamalarında görev alan tarafların bu konuda bilgilenmesi ve tesis edilecek yangın alarm sistemlerinin önemli bir parçası haline gelmiş olan merkezi izleme ve yönetim yazılım ve donanım birimlerine uygulamalarında yer vermesi can güvenliği açısından önemli bir gereksinimdir.