BIM Üzerine Öğrenilmiş Dersler
Bölüm-1


ETP BIM Çalışma Grubu
Erdoğan Hızlı, Oğuz Kaymak 

 

Bu haftadan itibaren  ETP BIM Çalışma Grubumuz   çalışmaları kapsamında  arkadaşlarımızın  "BIM Üzerine Öğrenilmiş Dersler "  konulu  deneyimlerini   sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz. 

Sektör paydaşlarımıza faydalı olması dileğiyle.


ETP BIM Çalışma Grubu Lideri 
Sabri Pehlivan 



Günümüzün inşaat süreçlerinin en popüler konusu olan Yapı Bilgi Modellemesi (BIM-Building Information Modelling) üzerine literatür tarandığında uzun standartlar ve birçok makale bulunmaktadır. Fakat bu kapsamlı standartların bir proje üzerinde tecrübe edilmediği durumda çok anlaşılır sonuçlar oluşturmamaktadır. Bu yazı BIM projelerinde tecrübe edilmiş sorunlar ve yanlışlar üzerine kısa bir bilgilendirme amaçlamaktadır. 

BIM süreçleri uygulanacak projelerde, bir projenin mimari konsept tasarımının oluşturulması kadar kritik derecede öneme sahip bir diğer konuda BIM Uygulama Planının (BEP – BIM Execution Plan), görev ve sorumlulukların tanımlanarak organizasyon şemasının hazırlanmasıdır. Projenin BIM yol haritasını detaylı bir şekilde anlatan bir el kitapçığı olmalıdır. Detaylar için lütfen tıklayınız; https://www.elektriktesisatportali.com/etp-bim-ekip-organizasyon-semasi.html 

Tasarım sürecinde birçok disiplinin bir arada, uyumlu bir şekilde çalışabiliyor olması oldukça önemli bir konudur. Tüm disiplinlerin uyumlu bir şekilde çalışamaması durumunda oluşabilecek sorunlar zaman ve emek kaybına neden olacaktır. Bu yüzden ilgili disiplinlerin ortak bir formatta yani ortak bir kütüphane ile aynı sürümdeki program ile çalışılması süreci hızlandıracak bir başlangıç olacaktır. 

Tüm disiplinlerin sağlıklı bir şekilde projede ilerleyebilmesi adına öncelikli olarak tüm disiplinlerin kendi içinde uyumlu bir koordinat üzerinde projeye başlaması beklenmektedir. İlgili disiplinlerin projede uygulaması ve dikkat etmesi gereken konuları aşağıda paylaşmaktayız. 

Mimari ve Yapısal Mühendislik (Statik) Tasarım Ekibi tarafından uygulaması gereken kritik konular; 

•    Projenin True North, Project North, Survey Point ve Project Base Point noktalarının belirlenmesi diğer disiplinlerin sağlıklı çalışabilmesi adına oldukça önemlidir. Ayrıca bu koordinatlardan sonra mimari model shared coordinate olarak hazırlanmalıdır. Tüm disiplinler modellerini mimari modelin shared coordinate’ı ile çalışmalıdır. 

•    Mimari projede ismi tanımlanmamış ve numaralandırılmamış mahal olmamalıdır. Diğer disiplinlerin space ataması yapıp hesaplama yapabilmesi için mahaller oluşturulurken mahal hacimleri kapalı bir formda oluşturulmalıdır. 

•    Mimari ve statik koordinasyonu sağlanmış yayınlar yapmalıdır. 

•   Binadaki tüm kotları mimari ekibin oluşturması gerekmektedir. Tüm disiplinler çalıştığı kat planlarında mimari ekibin hazırlamış olduğu kotlara göre çalışmalıdır. Böylelikle tüm disiplinler aynı görünümde sunum hazırlayabilecektir. 

•    Mimari planların ve görünümlerin temiz, okunabilir olması gerekir. 

•  Mimari modellerde yer döşemesi, duvarlar ve tavanlar için kullanılacak family’lerin içinde katmanlar oluşturulmalıdır. Örneğin bir duvar için boya, sıva, izolasyon malzemesi vb tüm detaylar aynı family içerisine eklenmelidir. Boya, sıva, izolasyon malzemesi vb. katmanlar duvar family’si haricinde ayrı family’ler ile eklenirse duvara monte olan her ekipman duvar kalınlığı değiştiğinde otomatik hareket etmez, hostu kopar ve tekrar yerleştirilmesi gerekir. 

•    Revit haricinde başka bir programda mimari model hazırlanıyorsa bitmiş döşeme yüksekliği, duvar kalınlığı gibi konuların projenin başlangıcında netleşmesi çok önemlidir. Aksi bir revizyonda döşemede, duvarda veya tavanda bulunan tüm ekipmanların içeride veya havada kalma durumu söz konusu olacaktır. Tüm bu yerleşimlerin tekrar yapılması gerekmektedir. 

•    Mimari ve statik modelde metric ve imperial olarak ayarların mutlaka yapılması gerekmektedir.

Mekanik Tasarım Ekibi tarafından uygulaması gereken kritik konular; 

•    Mekanik ekipman yerleşimleri mimari kat görünümlerine uygun olmalıdır. 

•   Mekanik modelde kullanılan elektrik ile beslenen her ekipmanın kat bilgisi, mahal kodu, cihaz kodu, elektrik gücü, faz bilgisi, girilmiş olmalıdır. 

•    Elektrik ile beslenen cihazların hepsi ayrı bir workset olarak ayarlanmalıdır. (örn: Elektrikle Beslenen Cihazlar) gibi bir workset ismi verilebilir. 

•    Mekanik ekipmanlar ilgili worksete alındıktan sonra elektrik modeline mekanik modeli shared coordinate olarak linkleyerek çektiğimizde görünüm ayarlarından workset ayarına gelip ilgili workset’i ayarlandığında sadece o cihazlar görünecektir. 

•    Elektrik mekanik çakışma kontrolü için mekanik ve elektrik çakışma raporu kontrol yapılmalıdır. 

Elektrik Tasarım Ekibi tarafından uygulaması gereken kritik konular; 

•    Mimari ekip tarafından belirlenen kat plan görünüşlerine göre elektrik tesisat sistemleri oluşturulmalıdır. 

•    Tesisatlara ait family’ler kütüphaneden alınmalıdır. Başka projede kullanılan herhangi bir ekipman yeni projeye alınmamalıdır. 

•    Tesisatlara ait görünüm, template ve filtre ayarları yapılmalıdır. Bu ayarların belirli bir standardı olmalıdır. İlgili tesisatın ilgili kategorisinin dışında bir ekipmanın görünmesi gerekiyor ise filtre ayarı güncellenmelidir. 

BIM’in amacı yapılarda bilginin doğru paylaşımı, saklanması ve koordinasyon verimliliğini ilk günden itibaren arttırmaktır. Tasarım süreçlerinde yukarıdaki belirttiğimiz konular BIM’in asıl amacına odaklanamadan ciddi vakit ve motivasyon kayıplarına sebep olan öğrenilmiş derslerimizin bir kısmını ortaya koymaktadır. Umarız bu yazı dizimiz sektör paydaşlarımızın BIM yolculuğuna ışık tutar. 

Saygılarımızla

Erdoğan Hızlı, Oğuz Kaymak