Led Aydınlatma Armatür Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler Yazı Dizisi-3

Led Aydınlatma Armatür Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yazı Dizisi-3

Zeynep Akkaya

Yazımızın bu son bölümünde kriterleri tek tek tanımlamaya kaldığımız yerden devam ediyoruz :

LED modül ile ilişkili Lümen Bakım Faktörü (Lx) ve nominal süresi (h)

Saat bazında ifade edilen bu süre LED modülün başlangıç lümen değerinin % x kadar sağlayabileceği sürenin tanımıdır.Örneğin , 100.000 saat L90 tanımlaması belirtilen süre içinde başlangıç lümen değerinin % 90 kadarını sağlayabileceği ifade edilmektedir.

Armatürde yer alan LED modüllerin etkin ömre karşı gelen bozulma payı (Fy)

Etkin ömür süresince armatür içinde yer alan LED modülünün bozulma payını gösteren yüzde (y) değerdir. Bu bozulma payı, ışık çıkışı kadar, mekanik de dahil olmak üzere bir modülün tüm bileşenlerinin kombine etkisini ifade eder.Örneğin , 50.000 saat L90 F10 gösterimi, 50.000 saat sonunda % 10 lumen düşümünü ve en fazla % 10 armatürün bozulma payını ifade etmektedir.

Armatürün ortam sıcaklığı (Tq)

Tanımlanan performans ile ilgili armatür etrafında yer alan ortam ısısıdır. Birimi Santigrat (C) tır. Belirli bir performans şartı için ortam sıcaklığı (Tq) sabit bir değerdir. Farklı ortam ısılarında performans şartlarını ayrı ayrı belirlemek gerekmektedir.(Tq) nın LED armatür kullanıldığı yerde gerçek uygulama ile uyumlu olmasına dikkat edilmelidir. Genel olarak üreticiler + 25 C ortam sıcaklığı için değerlerini açıklamaktadır.

Kriterlerin Zamana Bağlı Değişimi

IEC 62722-2-1 ve 62717 ile aydınlatma armatürlerinin zamana bağlı performans kriterleri tanımlanmış olsa da halen pazarda üreticiler arasında tam bir mutabakat sağlanamamıştır. Bununda önemli bir sebebi üreticiler arasındaki teknolojik farklılıklar ve zamana bağlı değişimlerdir.

İlgili standartlarda yer alan ve yukarıda tanımlanan kriterler, LED modül ve LED armatürlerinin başlangıç performans şartları ile ilişkilendirilmiştir. Kriterler ile ilgili onay testlerinin icra edildiği zaman ise, maksimum 6.000 saat, nominal dayanım ömrünün yaklaşık 25% ine karşılık gelmektedir. 6.000 saatin üzerinde hiçbir dayanım ömrü doğrulaması yoktur. Bu sebeple özellikle zamana bağlı olarak değişen armatür lümen kayıpları, armatür dayanım ömür bilgilerinin üreticiler tarafından beyan edilmesinde farklılar bulunmaktadır.

Uygulamada pek çok LED armatür üreticisinin L90, L70 ve L50 lümen koruma değerleri için LM-80 tarafından sağlanan test sonuçlarını kullandığı bilinmektedir. LM-80 testi LED modül üreticileri tarafından yapılmaktadır. Armatür gövde malzemesi, tasarımı gibi üretici bazında değişken ve doğrudan ısı yönetimini ilgilendiren özellikler ile ilgili performans değerleri her armatür içinde değişkenlik göstermektedir.

Armatür üreticileri LM-80 test sonuçlarını LED armatür performans kriterlerine çevirirken iki önemli kısıtlama ile karşılaşmaktadır. Öncelikle LED lerde oluşabilecek arıza ve diğer ışık çıkışını kaybetmesine sebep olacak etkiler dikkate alınmamaktadır. İkinci olarak ta münferit bir LED ışık kaynağının lümen koruma eğrisini, LED armatürü için bir eğriye çevirmenin hiçbir geçerli yolu bulunmamaktadır.

Armatür dayanım ömrü ise armatürün sistem olarak elektronik, malzeme, gövde, kablolama, konnektörler, contalar ve benzerleri tüm bileşenlerinin güvenilirliği ile ilgilidir. LED armatür bir sistem olarak değerlendirimelidir. Tüm sistem ister gövde contası olsun, isterse bir optik parça, sadece en kısa ömürlü kritik bir bileşenin ömrü kadar devam eder. LED ışık kaynağı en kritik kompenet olarak kabul edilmektedir.

Sonuç

LED Armatürlerin seçimi için kullanıcıların bakması gereken en doğru kaynaklar standartlardır. IEC bu konuda global deneyime sahip,en güvenilir standart kuruluşlarından biri olarak kabul edilmektedir.

IEC 62722-2-1 farklı üreticilerin armatür performanslarını standardize etmekte, değerlendirmekte ve kullanıcıların bu standarda uyumlu olarak karşılaştırma yapmasını sağlamaktadır

IEC 62722-2-1 LED Armatür Performans Gereklerini tanımlamaktadır ve kullanıcıların yapması gereken bu kalite kriterleri için karşılaştırma yapmaları ve ölçmeleridir.

Armatür lümen kayıpları ve armatür dayanım ömrü ile igili armatür üreticilerinin teknolojik farklılıkları, LED teknolojisinin hızlı gelişimi gibi faktörler sebebiyle güvenilir bilgiye ulaşmak için zaman gerekmektedir.

Kaynaklar