Enerji İletim ve Dağıtım Kuruluşları, Dağıtım Şirketleri   EPDK,  İlgili Bakanlıklar İle Yaşanan Teknik Problemler

 

Yazı Dizisi-1

Sabri Günaydın

Değerli meslektaşlarım  TEİAŞ,TEDAŞ, EPDK ,  Çalışma Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı , Enerji Bakanlığı , Gazbir ..vb.  kuruluşlar , AYEDAŞ, BEDAŞ ENERJİSA..vb. tüm dağıtım şirketleri    ile uygulamada bir çok teknik problem yaşanmaktadır.
Değerli meslektaşlarımın katkılarıyla hazırlanmış olan yaşanan teknik problemlerin bazılarının özeti yazı dizimizde açıklanacaktır.
Çok önemli bu teknik problemlerin ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından değerlendirilerek çözüm önerilerinin en kısa zamanda açıklanmasını diliyoruz.  Portalımıza ilgili kurum ve kuruluşlarca gönderilecek çözüm önerilerini portalımızda memnuniyetle yayınlayacağız.

C1, C2, Aboneliklerle İlgili Problemler
1-  Büyük güçlü AVM, Ofis… vb. yapılarda C1( Orta Gerilim) aboneliğe izin verilmemesi.
1.1  Bazen aynı bölgede dağıtım şirketi C1 ( Orta Gerilim ) aboneliğe önce izin verip sonra vermeyebiliyor veya önce izin vermeyip sonra verebiliyor.
1.2 Bazı bölgelerde yasaya ve EPDK’nın resmi yazılarına rağmen C1 ( Orta Gerilim )  müşterisi olunması istenmiyor.

2- Dağıtım kuruluşlarının C1 ( Orta Gerilim ) aboneliklerine izin vermemesi ilk yatırım maliyetlerinin önemli bir şekilde artmasına yol açmaktadır.

3- Dağıtım kuruluşlarının C1 ( Orta Gerilim ) aboneliklerine izin vermemesi sonucunda C2( Alçak Gerilim) aboneliklerde yapı bağlantı noktasına kadar bakım ve işletme enerji dağıtım kuruluşunda olmasına rağmen uygulamada genel olarak gerçekleşmemekte, bakım ve işletme ilgili yapının işletme grupları tarafından mecbur kalındığında yapılabilmekte veya en azından malzeme temin edilmektedir.  İlgili yapının işletme grupları bakım,  onarımı kesinlikle yapmamalıdır. Bir kaza anında hukuki problemler olacaktır.
4- Dağıtım kuruluşlarının C1 ( Orta Gerilim ) aboneliklerine izin verilen yerlerde de bakım ve işletmenin ilgili dağıtım kuruluşu tarafından yapılması gerekmesine rağmen uygulamadaki malzeme temini kaynaklı gecikmeler nedeniyle bazen gerçekleşmemekte, bakım ve işletme ilgili yapının işletme grupları tarafından yapılabilmektedir.

5- Orta gerilim C1 sınıfı müşterilerde işletme bakım ekipleri ile sayaç okuyan ekipler (Genelde taşeron ) farklı olduğundan sayaçların OG hücreleri için ayrılan bölümün dışına taşınması istenmektedir. Bu çözüm proje onayında belirtilmediği için ölçü hücrelerinin AG bölümüne konan sayaç  ve ölçü hücresinde akım ve gerilim bilgisi dışarı taşınmaktadır. Ancak kabul aşamasında ortaya çıkan bu sorun için ag pano standardına uygun olmayan çözümler üretilmektedir
6-  C1 sınıfı tüketicilerin enerji talebinde enerjinin verileceği nokta ile tesis arası kablo ve hücre terkibi müşteriden talep edilmektedir. Dağıtım kurumları kamu iken doğru olmasa da bu soruna daha ılımlı bakılabiliyordu. Ancak tamamı özelleşen bu kurumların yatırımlarını müşterilerine yaptırması çok büyük sorun. Yapılan yatırım hizmet alım sözleşmesi ile dağıtım kurumlarına geçmekle birlikte ilk yatırımın tüketici tarafından yapılması tümü özelleşen kurumlar için doğru değil.

7-  C2( Alçak Gerilim) aboneleri için  iki terimli sayaç kullanılmasına her nedense izin verilmemesi, dağıtım şirketlerinin istekleri doğrultusunda  çok önemli yatırım maliyetlerine neden olmaktadır.

Enerji müsaadesi başvurularında enerji dağıtım şirketleri sözlü olarak merkezi şebeke-jeneratör transferi kabul etmediklerini, kendilerine ait elektrik sayaçlarından jeneratör enerjisinin geçmemesi gerektiğini belirtmektedir. Durum böyle olunca transferin her bir bağımsız alan ( C2 abonesi) için şebeke enerjisi ölçümünden sonra yapılması ve jeneratör dağıtımı için ise ayrı bir  bus bar ( kule vb. yapılarda)  kullanılması durumu ortaya çıkmakta ve yatırım maliyetleri artmaktadır
Proje Onayları Aşamasındaki Problemler

8- Orta gerilim hücrelerinde zaman zaman proje onaylarında kendi önerdikleri marka ve tipleri gayri resmi şart koşulabilmektedir. Hatta bilinen ilgili standartlara sahip, tip testli uluslararası ve yerli firmaların ürünleri dahi reddedilebilmektedir.                     ( Genelde gayri resmi)

9- Alçak gerilim panolarında zaman zaman proje onaylarında kendi önerdikleri marka ve tipleri gayri resmi şart koşulabilmektedir. Hatta bilinen ilgili standartlara sahip, tip testli uluslararası ve yerli firmaların ürünleri dahi reddedilebilmektedir.

10- Kompanzasyon sistemi ile ilgili istekler teknikten uzak olup, kendilerine verilen hesapları inceleme yapmadan Gereksiz yere yüksek güçlü ve alışkanlıkları doğrultusunda kompanzasyon projelerinde talep etmektedirler.

11- Dağıtım şirketleri Trafo jeneratör transfer devre kesicilerini  ana panoda değil ayrı olarak talep edebilmektedirler. Bu da kaynak israfına yol açmaktadır.
12-  Bazı dağıtım şirketleri kendi tamir, bakım sorumlulukları kapsamlarındaki OG ve AG tesisatlarındaki cihazların kendi stoklarında olmayan ürünler dışında kullanılmasına resmi  veya gayri resmi izin vermeyerek öncelikle haksız rekabete yol açmakta ve sonrada teknolojik gelişmeleri engellemektedirler.

13- Busbar kullanılmasına tümüyle karşı çıkan dağıtım şirketleri de olabilmektedir.
14- Kurum ve kuruluşlar onay aşamasında güncel standartların, Elektrik İç Tesisleri proje yönetmeliğinin gerekleri dışında hatalı isteklerde bulunabilmekte ve kendi hazırladıkları şartnamelere göre proje talebinde bulunabilmektedirler.

15- İşletme gerilimi  31, 5 k V , 34,5  k V  olduğu halde teknik olarak hatalı bir şekilde 33 k V trafo istenilmektedir.
16- Proje onaylarında kablo kesitlerinin  standartların gerekleri dışında  stoklarında bulunmadıkları  ifadeleriyle farklı üst kesit alanında kablolar istenebilmektedir.            ( Örneğin 95 mm. 2 kesit alanı yerine 120 mm.2 talebi gibi…)

17- Proje onaylarında 154/36 kV bütün güç trafoları 100 MVA ve altında olmasına rağmen bazı noktalarda gereksiz yere 16  k A  yeterli olduğu halde  25 kA kısa devre akımına dayanıklılık istenmektedir.

18-  Proje onaylarında kısa devre akımı ve kısa devre güç hesapları yapılmadan yüksek I th değerleri olan akım trafoları istenmektedir.

19- Elektrik İç Tesisleri Proje Yönetmeliği ve Elektrik İç Tesisleri yönetmeliğindeki tanımlar, kurum ve kuruluşların farklı istekleri olabilmektedir. Onay aşamasında onaylanmayan proje değişikliği gerektiren çok önemli sıkıntılar olabilmektedir.
20- Yapılarda sayaçlar tek bir noktada, 3 katta bir veya beş katta bir toplu olarak istenilebilmekte olup yatırım maliyetleri   olağan üstü artmaktadır. Dağıtım kurumları özellikle yüksek binalarda sayaç okumalarını otomasyon üzerinden ve tek bir noktadan yapmaları gerekir.

21-   Yapı, tüketici bağlantı noktasında 300 m A  artık akım koruma cihazını yangın koruması  olarak istemek  yanlışını bir an evvel düzeltmek  gerekmektedir.
Bundan sonraki yazımızda Elektrik Tarifeleri Yönetmeliğinden Kaynaklanan Problemler , Alçak Gerilim Dağıtım Sistemindeki Problemler,  Alçak Gerilim Dağıtım Sistemindeki Problemler,  Orta Gerilim Dağıtım Sistemlerindeki Problemler  anlatılacaktır.