CPR Kapsamında Yangına Karşı Güvenli Kablolar

ve

Yangın Yönetmeliği Değişikliği

Sabri Günaydın

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 2002 yılında çok uzun süren, çok detaylı çalışmalar sonucunda (2002) yılında yayınlanmıştır. 2007 ve 2009 yılında da yönetmelikte değişiklik ve güncelleme çalışmaları yapılmıştır.

2014 yılında “Türkiye Yangından Korunma Derneği TÜYAK Yangın Algılama ve Acil Durum Aydınlatma Sistemleri Komitemiz”  değerli üyeleri Sn. Levent Ceylan, Sn. Kevork Benlioğlu,                 Sn. Tanju Ataylar,  Sn. Serdar Çelik, Sn. Gökhan Aktaş, Sn. Sabri Günaydın Yangın Yönetmeliğimizin güncellenmesi için çalışmalara başlamıştır. Yapılan çok detaylı incelemeler,            değerlendirmeler ve toplantılar sonrasında çalışmalarını 2014 yılı sonunda aşağıdaki değişiklik önerileri ile sonuçlandırmışlar ve aşağıdaki bu çalışmalar portalımızda yayınlanmıştı.

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Değişiklik Önerileri-1 

Lütfen tıklayınız.  http://www.elektriktesisatportali.com/binalarin-yangindan-korunmasi-hakkinda-yonetmelik-degisiklik-onerileri-2/

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Değişiklik Önerileri-2

Lütfen tıklayınız.  http://www.elektriktesisatportali.com/binalarin-yangindan-korunmasi-hakkinda-yonetmelik-degisiklik-onerileri-yazi-dizisi-2/

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Değişiklik Önerileri-3

Lütfen tıklayınız. http://www.elektriktesisatportali.com/binalarin-yangindan-korunmasi-hakkinda-yonetmelik-degisiklik-onerileri-yazi-dizisi-3/

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Değişiklik Önerileri-4

Lütfen tıklayınız. http://www.elektriktesisatportali.com/binalarin-yangindan-korunmasi-hakkinda-yonetmelik-degisiklik-onerileri-yazi-dizisi-4/

“CPR- Yapı Malzemeleri Yönetmeliği”  kapsamında yangına karşı güvenli kablolar ile ilgili standartlar o tarihlerde henüz uygulamaya girmemişti ve çok doğal olarak bu çalışmada CPR ve ilişkili temel standartlar doğrultusunda bir düzenleme yapılmamıştı.

CPR doğrultusunda yangına karşı güvenli kablolar ile ilgili çalışmalar,  bugüne kadar birçok kez yapılan ertelemeler sonrasında 10 Haziran 2016 tarihinden itibaren geçiş süresi ülkelere bırakılarak,  en geç 1 Temmuz 2017 tarihine kadar tüm ülkelerde EN 50575 standardının uygulanması ve gereklerinin yerine getirilmesi zorunlu hale gelmiştir.

Yangın yönetmeliğimizin yangına karşı güvenli kablolar ile ilgili maddelerin CPR –Yapı Malzemeleri Yönetmeliği ve ilişkili standartlar, daha evvelde belirttiğimiz diğer güncel standartlar ve yönetmelikler doğrultusunda değişiklik önerilerim aşağıdadır.

Madde 29

Binalarda Kullanılacak Yapı Malzemeleri

(6) Malzemelerin yanıcılık sınıflarını gösteren tablolar aşağıda belirtilmiştir.

Aşağıdaki  “d” şıkkının eklenmesini öneriyorum.

1. d) Ek-15 ‘de Yangına tepki performansına göre kabloların sınıflandırılması

Madde 63

Acil durum asansörü

(4) Acil durum asansörünün kabin alanının en az 1.8 m², hızının zemin kattan en üst kata 1 dakikada erişecek hızda olması ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çalışır durumda kalmasını sağlayacak TS ISO 8528-12 standardına sahip bir acil durum jeneratörüne bağlı bulunması gerekir.

(5) Acil durum asansörün besleme hatları (kolon hatları)  en az 60 dakika yangın anında işlevini ve devrenin sürekliliğini sürdürebilecek ilgili EN 50577 standardı uygulamaya girene kadar EK-15 ‘te belirtilen standartlara uygun kablolar kullanılarak acil durum asansörünü beslemeye devam ettirmesi gerekir.

Madde 68

İç Tesisat

(1)Her türlü binada elektrik iç tesisatı, koruma teçhizatı, kısa devre hesapları, yalıtım malzemeleri, bağlantı ve tespit elemanları, uzatma kabloları, elektrik tesisat

projeleri ve kuvvetli akım tesisatı; 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan

Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğine, 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğine, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğine ve ilgili

diğer yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tesis edilir.

(2) Yapı yüksekliği 51.50 m’den fazla olan binalarda şaft içinde bus-bar sisteminin bulunması mecburidir.



Bu maddenin aşağıdaki gibi düzenlenmesini öneriyorum.

(1)Her türlü yapıda elektrik tesisatı; yürürlükte olan “ Elektrik İç Tesisleri Proje Yönetmeliği” ne göre projelendirilecek; “Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği” ne, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’ne ve “Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği” ne uygun olarak tesis edilecektir.

(2) Her türlü yapıda tüm "güç, kontrol kabloları ve fiber optik kablolarda dahil olmak üzere iletişim kabloları Ek-15 ve Ek-16 gerekleri doğrultusunda seçilerek elektrik tesisat tasarımı ve uygulama yapılacaktır.

(3)Elektrik tesisatında kullanılan tüm malzemeler özel önlemler alınmaksızın; ilgili standartlarında belirtilen yangına yangına dayanım ve alev geciktirici özelliklere göre deneyden geçmiş olmalıdır.

(4)Her türlü yapıda yapının içinde elektrik iç tesisatında kullanılacak boru sistemleri; TS EN 61386 standartlarına göre olmalıdır. Yapı içindeki elektrik iç tesisatında  kullanılacak  tüm borular ve boru sistemleri  ( buat, kasa, muf..vb)en azından  alev geciktirici özeliklere sahip  olmalı ,  EK-16 ‘te kablolar ile ilgili tanımlanan yapılarda da   düşük duman yoğunluklu , halojenden arındırılmış    boru sistemleri  tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Kullanılacak borular ve boru sistemlerinin tip deneyleri ilgili standartlara göre akredite laboratuvarlarda yapılarak belgelendirilmelidir.

(5)Her türlü yapıda yapının içinde elektrik iç tesisatında kullanılacak kapaklı/kapalı kablo kanal sistemleri;  TS EN 50085 standartlarına göre olacaktır. Yapı içindeki elektrik iç tesisatında kullanılacak tüm kablo kanal sistemleri en azından alev geciktirici özeliklere sahip olmalı, EK-16 ‘te kablolar ile ilgili tanımlanan yapılarda da düşük duman yoğunluklu, halojenden arındırılmış kablo kanal sisteml n   ö.eri tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Kullanılacak kablo kanal sistemlerinin tip deneyleri ilgili standartlara göre akredite laboratuvarlarda yapılarak belgelendirilmelidir.

(6)Bağlantı ve Tespit Elemanları: Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatı ile ilgili her türlü cihaz ve akım taşıyıcıların bina veya yapıya tespiti ve tespit maksadıyla kullanılan askı mesnet, konsol ve benzeri bağlantı elemanları oluşabilecek deprem kuvvetlerine göre hesaplanarak tasarlanmalı ve uygulamaları yapılmalıdır.

(7)Elektrik tesisatı tasarımında ve uygulamada kullanılacak standartlar TS veya sırasıyla EN, HD, IEC, ISO standartlarıdır. İlgili Türk standartları bu Yönetmeliğin tamamlayıcı ekidir. Ancak bu yönetmelik ve diğer ilgili yönetmeliklerde bulunmayan hükümler ve standartlar için; ilgili direktifler/yönergeler, direktiflerin/yönergelerin altındaki standartlar ve EN, HD, IEC, ISO standartları geçerlidir. Çelişme durumunda yukarıda belirtilen öncelik sırası göz önüne alınır.

Madde 69

Yangın bölmelerinden geçişler

Bu maddenin aşağıdaki gibi düzenlenmesini öneriyorum.

(1) Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatının bir yangın bölmesinden diğer bir yangın bölmesine yatay ve düşey geçişlerinde yangın veya dumanın veyahut her ikisinin birden geçişini engellemek üzere, bütün açıklıkların güncel EN1366-3 standardı gerekleri doğrultusunda uluslararası akredite laboratuvarlardan yapılmış   testlerin sonuçlarını içeren  test raporları, bu test raporları doğrultusunda    ilgili  üretici tarafından  hazırlanmış uygulama kılavuzları  gereklerine göre  yangın durdurucu harç, yastık, kaplama tipi panel, kelepçe ve benzeri malzemeler ile kapatılması gerekir.

(2) Yapılarda baralı kanal sistemleri ( busbar)  kullanıldığında yangın bölmelerinden geçişlerde baralı kanal sistemlerinin hava aralıklı olması durumunda,  baralı kanal sistemi için özel olarak üretilmiş ve Uluslarası onaylı laboratuvarlarından alınmış test raporları ve onayları bulunan yangın bariyerleri kullanılması gerekir. Kompakt baralı kanal sistemlerde ise yangına karşı yalıtım ilgili Uluslararası standartlara göre sağlanması gerekir. Baralı kanal sistemlerinin yangın bölmelerinden geçişlerinde, baralı kanal sistemlerinin dışında kalan açık bölümlerin yangına karşı yalıtımının ayrıca yapılması gerekir.

(3) Tüm yangın bölmelerindeki geçişlerde, yangına karşı yapılan yalıtımın dayanım süresi, bu yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen yangın bölmeleri ile ilgili tanımlanmış dayanım sürelerinden az olamaz.

Madde 83

Kablolar

Bu maddenin aşağıdaki gibi düzenlenmesini öneriyorum.

(1)Bir yangın sırasında çalışır durumda kalması gereken;

a) Yangın kontrol panellerinden, sesli ve ışıklı uyarı cihazlarına, sesli tahliye sistemi amplifikatör ve hoparlörlerine ve acil durum kontrol cihazlarına giden sinyal ve besleme kablolarının,

b) İtfaiye ve yangın mücadele ekiplerine haber vermek için kullanılan kabloların bina içerisinde kalan kısımlarının,

c) Ana yangın kontrol paneli ile tali yangın kontrol panelleri ve tekrarlayıcı panellerin birbirleri arasındaki haberleşme ve besleme kablolarının,

ç) Bütün yangın kontrol panellerine ve tekrarlayıcı panellere enerji sağlayan besleme kablolarının,

yangına karşı en az 60 dakika dayanabilecek özellikte olması şarttır.

(2) Yangına karşı dayanıklı olması gereken kablolar  Ek-15 ‘te  belirtilen standartlar doğrultusunda deneyleri uluslararası bağımsız akredite bir laboratuvarda  yapılmış olacaktır.  ın, ilgili standartlara uygun olarak deneye tabi tutulmuş ve sertifikalı olması gerekir.

(3) Bir yangının algılanmasından sonra uzun süre çalışır durumda kalması gerekli olmayan yangın uyarı butonlarında, algılayıcılarda ve yangın kontrol panelleri arasındaki kablolarda ve enerjisi kesildiğinde tehlikeli bir durum oluşmayan elektromanyetik kapı tutuculara ve benzeri cihazlara giden kablolarda yangına dayanıklılık özelliği aranmayabilir.

(4) Yangın alarm sistemi kablolarının, sistemin sağlıklı ve güvenilir çalışmasını sağlayacak şekilde yangın algılama, kontrol ve uyarı ekipmanı donanımı üreticilerinin spesifikasyonlarına teknik dokümanlarına uygun tipte olması ve elektriksel gürültü ve benzeri etkilerden korunacak şekilde, diğer sistemlerden ve enerji taşıyan kablolardan ayrılarak güncel EN 50174-2 standardı dikkate alınarak tasarım ve uygulama yapılmalıdır. 

(5) Sağlık hizmeti amaçlı binalarda, 100’den fazla kişinin bulunduğu konaklama amaçlı binalarda ve kullanıcı sayısı 1000’i geçen toplanma amaçlı binalarda her türlü besleme ve

dağıtım kabloları ve kablo muhafazalarında kullanılan malzemelerin halojenden arındırılmış ve yangına maruz kaldığında herhangi bir zehirli gaz üretmeyen özellikte olması gerekir.

Her türlü yapıda tüm "güç, kontrol kabloları ve fiber optik kablolarda dahil olmak üzere iletişim kabloları Ek-15 ve Ek-16 gerekleri doğrultusunda seçilerek elektrik tesisat tasarımı ve uygulama yapılacaktır.

Yapı Malzemeleri Yönetmeliği(305/2011 CPR)  Kapsamında Yangına Karşı Güvenli Kablolar Teknik Kılavuzu Ek-15

lütfen tıklayınız.  EK-15 YANGINA KARŞI GÜVENLİ KABLOLAR CPR Y.Y. R3 S.G. 07.11.2017

Kabloların Yangına Tepki Performans Sınıfları ile Yapı Tiplerinin,  Yapı İçindeki Alanların İlişkilendirilmesi Tablosu Ek-16

lütfen tıklayınız. Ek-16 Hangi Yapıda Hangi Kablo CPR Y.Y. S.G. R4 07.11.2017

Kabloların Yangına Tepki Performans Sınıfları ile Yapı Tiplerinin,  Yapı İçindeki Alanların İlişkilendirilmesi Tablosu  renklendirilmiş Ek-16 

lütfen tıklayınız.  Ek-16 Hangi Yapıda Hangi Kablo CPR Y.Y. S.G. R4. Renkli 07.11.2017

Yukarıdaki yönetmelik değişiklik önerileri   yapı sektörümüzdeki tüm ilgilerinin  görüşlerinin, önerilerinin alınması  amacıyla Elektrik Tesisat Portalımızda yayınlanmıştır.

Tüm görüşlerin ve önerilerin  en geç 21 Kasım 2017  tarihine kadar   “ cpr@elektriktesisatportali.com “ e-mail adresimize gönderilmesini rica ederim. Gelen tüm görüşler değerlendirilerek  değişiklik önerilerine  son hali verilecek olup;   Elektrik Tesisat Portalımızda  ilgili bakanlık tarafından yapılacak yönetmelik değişikliklerine kılavuzluk etmesi  amacıyla yayınlanacak ve ilgili bakanlığa gönderilecektir. 

“Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliği” ’mizin tüm bölümlerinin güncellenmesini beklemeksizin kablolar ile ilgili bölümlerinin bir an evvel değişerek uygulamaya sokulması dileğiyle.