Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Değişiklik Önerileri

 

Yazı Dizisi-2

 

Sabri Günaydın

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 2002 yılında çok uzun süren, çok detaylı çalışmalar sonucunda (2002) yılında yayınlanmıştır. 2007 ve 2009 yılında da yönetmelikte değişiklik ve güncelleme çalışmaları yapılmıştır.

Güncel teknolojik gelişmeler ve güncel direktifler, standartlar doğrultusunda güncel standartlar atıf edilerek yenilenme çalışmaları yönetmeliğin “dünden daha da iyi olması” amacıyla devam etmektedir.

2014 yılında “Türkiye Yangından Korunma Derneği TÜYAK Yangın Algılama ve Acil Durum Aydınlatma Sistemleri Komitemiz” değerli üyeleri Sn. Levent Ceylan, Sn. Kevork Benlioğlu, Sn. Tanju Ataylar, Sn. Serdar Çelik, Sn. Gökhan Aktaş, Sn. Sabri Günaydın Yangın Yönetmeliğimizin güncellenmesi için çalışmalara başlamıştır. Yapılan çok detaylı incelemeler, değerlendirmeler ve toplantılar sonrasında çalışmalarını 2014 yılı sonunda aşağıdaki değişiklik önerileri ile sonuçlandırmışlardır.

Bu yazı dizimizde tüm değişiklik önerilerimizi sırasıyla ve özetle sizlere aktaracağız.


























































 

	Mevcut ,Taslak		TÜYAK Türkiye yangından Korunma Vakfı ve Derneği Yangın Algılama ve Acil Durum Aydınlatma Sistemleri Komitesi
	Mevcut Madde numarası	Yeni Metin Teklifi
Asansörlerin özellikleri MADDE 62- (1) Asansör sistemleri, 31/1/2007 tarihli ve 26420 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Asansör Yönetmeliğine (95/16/AT) ve 18/11/2008 tarihli ve 27058 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliğine uygun olarak imal ve tesis edilir.		Asansörlerin özellikleri MADDE 62- (1) Asansör sistemleri, 31/1/2007 tarihli ve 26420 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Asansör Yönetmeliğine, (95/16/AT) ve 18/11/2008 tarihli ve 27058 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliğine uygun olarak imal ve tesis edilir ilgili güncel diğer yönetmeliklere ve bu yönetmeliklerle ilişkili standartlara uygun olarak tasarlanmalı, imal edilmeli, montajı, bakımı ve işletmesi yapılmalıdır.
(7) Asansör kapılarının yangına karşı en az 30 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması, yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek binalarda yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir.		(7) Asansör kapılarının yangına karşı en az 30 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması, yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek binalarda yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir. (8) Yangına dayanımlı asansör kapıları                   TS EN81-58 (Asansörler – Çıkış Kapılarında Yangın Dayanım Deneyleri) standardına uygun olarak akredite bir laboratuvarda deneyden geçirilmiş olmalıdır. Bu laboratuvarlardan alınmış onaylı tip deney belgeleri üretici firmalardan alınarak işverene ve binayı işleten yetkililere verilmelidir.
Acil durum asansörü MADDE 63- 4) Acil durum asansörünün kabin alanının en az 1,8 m², hızının zemin kattan en üst kata 1 dakikada erişecek hızda olması ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çalışır durumda kalmasını sağlayacak bir acil durum jeneratörüne bağlı bulunması gerekir.     (5) Acil durum asansörlerinin elektrik tesisatının ve kablolarının yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı olması ve asansör boşluğu içindeki tesisatın sudan etkilenmemesi gerekir.		Acil durum asansörü MADDE 63- (4) Acil durum asansörünün kabin alanının en az 1.8 m², hızının zemin kattan en üst kata 1 dakikada erişecek hızda olması ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çalışır durumda kalmasını sağlayacak TS ISO 8528-12 standardına sahip bir acil durum jeneratörüne bağlı bulunması gerekir. (5) Acil durum asansörlerinin elektrik tesisatının ve kablolarının yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı olması ve asansör boşluğu içindeki tesisatın sudan etkilenmemesi gerekir. (5) Acil durum asansörün besleme hatları (kolon hatları) yangın anında işlevini ve devrenin sürekliliğini sürdürebilecek ilgili TS IEC 60331 standartlarına uygun kablolar kullanılarak acil durum asansörünü beslemeye devam ettirmesi gerekir. (6) Acil durum asansörü İtfaiyeci asansörü ile ilgili TS EN 81-72 standardına uygun olarak tasarlanacak, imal edilecek ve montajı yapılacak ve belgelenecektir.
Yıldırımdan korunma tesisatı MADDE 64- (1) Binaların yıldırım tehlikesine karşı korunması için ilgili yönetmelik ve standartların gereğinin yerine getirilmesi şarttır. Elektrik yükünün yapı veya yapı içindeki diğer tesisat üzerinde risk yaratmaksızın toprağa iletilebileceği yeterli bağlantının sağlanması ve bir toprak sonlandırma ağı oluşturulması gerekir.		Yıldırımdan ve aşırı gerilimlerden korunma tesisatı MADDE 64- (1) Binaların yıldırım tehlikesine karşı korunması için ilgili yönetmelik ve standartların gereğinin yerine getirilmesi şarttır. Elektrik yükünün yapı veya yapı içindeki diğer tesisat üzerinde risk yaratmaksızın toprağa iletilebileceği yeterli bağlantının sağlanması ve bir toprak sonlandırma ağı oluşturulması gerekir. güncel TS EN 62305 Standardının gerekleri yerine getirilerek tasarım ve uygulaması yapılır. Binalarda “Atmosferik kaynaklı veya anahtarlama nedeniyle ortaya çıkan aşırı gerilimlere karşı koruma” için ilgili güncel standartlar doğrultusunda gerekli önlemler alınmalı, tasarım ve uygulaması yapılmalıdır.
Jeneratör MADDE 66- (2) Jeneratör odalarından temiz su, pis su, patlayıcı ve yanıcı sıvı ve gaz tesisatı donanımı ve ekipmanları geçirilemez ve üst kat mahallerinde ıslak hacim düzenlenemez.		Jeneratör MADDE 66- (2) Jeneratör odalarından temiz su, pis su, kendi yakıt dolum tesisatı ve günlük kullanım tankı (müsaade edilen sınırlar içinde) haricindeki patlayıcı ve yanıcı sıvı ve gaz tesisatı donanımı ve ekipmanları geçirilemez ve üst kat mahallerinde ıslak hacim düzenlenemez. (3) Acil durum jeneratörleri TS ISO 8528-12 standardına sahip ve uygun olmalıdır.
Elektrik tesisatı ve sistemlerin özellikleri MADDE 67- (2) Her türlü elektrik tesisatının, kaçış yolları aydınlatmasının, acil durum aydınlatma ve yönlendirmesinin ve yangın algılama ve uyarı sistemlerinin, ilgili tesisat yönetmeliklerine ve standartlarına uygun olarak tasarlanması ve tesis edilmesi şarttır. (3) Binalarda kurulacak elektrik tesisatının, kaçış yolları aydınlatmasının ve yangın algılama ve uyarı sistemlerinin tasarımı ve uygulaması, ruhsat veren idarenin kontrol ve onayına tabidir. Sistemlerin ve cihazların periyodik kontrolü, test ve bakımları, bina sahibi veya yöneticisi ile bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisince yaptırılır.		Elektrik tesisatı ve sistemlerin özellikleri MADDE 67- (2) Her türlü elektrik tesisatının, kaçış yolları aydınlatmasının, acil durum aydınlatma ve yönlendirmesinin ve yangın algılama ve uyarı sistemlerinin, ilgili TSE standartlarına ve tesisat yönetmeliklerine ve standartlarına uygun olarak tasarlanması ve tesis edilmesi şarttır.  tasarlanmalı, onaylanmalı, tesis edilmeli ve denetlenmelidir. Bu tesisat ve sistemlerde kullanılacak her türlü elektrikli donanım, sırasıyla TSE, EN, HD, IEC, ISO standartlarına sahip olmalıdır. İlgili Türk standartları bu yönetmeliğin tamamlayıcı ekidir. Yönetmelikte bulunmayan hükümler ve standartlar için; ilgili direktifler, direktiflerin altındaki standartlar ve EN, HD, IEC, ISO standartları geçerlidir. Çelişme durumunda yukarıda belirtilen öncelik sırası göz önüne alınır. Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’nde belirtilen denetleme ve deneyler (testler) yapıldıktan sonra, denetleme ve test sonuçlarının tümünü içeren raporlardan bir kopya İtfaiye Müdürlüğü’ne teslim edilmelidir. (3) Binalarda kurulacak elektrik tesisatının, kaçış yolları aydınlatmasının ve yangın algılama ve uyarı sistemlerinin tasarımı ve uygulaması, ruhsat veren idarenin kontrol ve onayına tabidir. Sistemlerin ve cihazların periyodik kontrolü, test ve bakımları, bina sahibi veya yöneticisi ile bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisince yaptırılır.
İç tesisat MADDE 68- (1) Her türlü binada elektrik iç tesisatı, koruma teçhizatı, kısa devre hesapları, yalıtım malzemeleri, bağlantı ve tespit elemanları, uzatma kabloları, elektrik tesisat projeleri ve kuvvetli akım tesisatı; 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğine, 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğine, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğine ve ilgili diğer yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tesis edilir. (2) Yapı yüksekliği 51.50 m’den fazla olan binalarda şaft içinde bus-bar sisteminin bulunması mecburidir.		İç tesisat MADDE 68- (1)Her türlü binada elektrik iç tesisatı, koruma teçhizatı, kısa devre hesapları, yalıtım malzemeleri, bağlantı ve tespit elemanları, uzatma kabloları, elektrik tesisat projeleri ve kuvvetli akım tesisatı; 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğine, 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğine, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğine ve ilgili diğer yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tesis edilir. (2) Yapı yüksekliği 51.50 m’den fazla olan binalarda şaft içinde bus-bar sisteminin bulunması mecburidir. (1)Her türlü yapıda elektrik tesisatı; yürürlükte olan “ Elektrik İç Tesisleri Proje Yönetmeliği” ne göre projelendirilecek; “Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği” ne, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’ne ve “Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği” ne uygun olarak tesis edilir.   Elektrik tesisatı tasarımında ve uygulamada kullanılacak standartlar TS veya sırasıyla EN, HD, IEC, ISO standartlarıdır. İlgili Türk standartları bu Yönetmeliğin tamamlayıcı ekidir. Ancak bu yönetmelik ve diğer ilgili yönetmeliklerde bulunmayan hükümler ve standartlar için; ilgili direktifler/yönergeler, direktiflerin/yönergelerin altındaki standartlar ve EN, HD, IEC, ISO standartları geçerlidir. Çelişme durumunda yukarıda belirtilen öncelik sırası göz önüne alınır. Yangın anında işlevini sürdürmesi gereken tüm sistemlerin (Yangın suyu sistemleri, yangında çalışacak pozitif basınçlandırma sistemleri, duman kontrol sistemleri, itfaiyeci ve acil durum asansörleri, yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen yangına dayanıklı kablolar vb. tesisatın) elektrik kabloları yangına dayanıklı olmalıdır. Yapı içindeki tüm yangına dayanıklı kablolar aynı zamanda alevin/yangının yayılmasını azaltan alev geciktirici özellikte, halojenden arındırılmış, yangına maruz kaldığında herhangi bir zehirleyici gaz üretmeyen, korozif etki yapmayan LSOH-FR kablo tipi kullanılmalıdır. LSOH-FR kabloların ilgili standartları bu maddenin 4.Bendinde belirtilmiştir. Yangına dayanıklı kablolar 20 mm. çap ve 2,5 mm.2 kesite kadar TS EN 50200 standardına uygun yangına maruz kaldığında işlevini, devrenin sürekliliğini yönetmelikte tarif edilen sürede sürdürmelidir. Daha büyük çap ve kesitteki kablolar TS IEC 60331 standartlarına uygun olmalıdır. TS EN 50362 standardına göre kablolar üreticiler tarafından imal edilmeye başlandığında bu standarda uygun kablolar da kullanılabilir. Yangına dayanıklılık özelliği istenen kabloların, ilgili standartlarında belirtilen deneyler akredite laboratuvarlarda yapılarak belgelendirilmeli ve tip deney belgeleri üretici firmalardan alınarak işverene verilmelidir. 2) Elektrik tesisatında kullanılan tüm malzemeler özel önlemler alınmaksızın; ilgili standartlarında belirtilen yangına dayanım ve alev geciktirici özelliklere göre deneyden geçmiş olmalı ve bu yönetmelikte belirtilen özel risk olan yapılar ve alanlarda ise ilgili standart ve yönetmeliklere göre malzemeler seçilmelidir. 3 ) Binaların içindeki elektrik tesisatlarında; özel olarak diğer yönetmelik ve standartlarda tarif edilen kablolar dışında yangına karşı özel önlemler alınmaksızın;  tüm güç kabloları, busbar, donanımlı kablo kanalı ..vb  her türlü akım taşıyıcılar, zayıf akım sistemleri kabloları (Haberleşme, data, yangın, güvenlik vb.)   ; minimum  ürünlerin ilgili standartlarında belirtilen   alev geciktirici özelliğine  (FR)  göre deneyden geçmiş   olmalı ve “tip deney belgeleri”  üretici  firmalardan istenmelidir. Her türlü yapıda yapının içinde elektrik iç tesisatında kullanılacak kabloların alev geciktirici özellik deneyleri minimum bu Madde 4.Bendinde belirtilen standartlara göre yapılmış olmalıdır. Yüksek risk taşıyan yapı ve alanlarda ise bu Maddenin 4.Bendinde belirtilen standartlara göre deney yapılmalıdır. Her türlü yapıda yapının içinde elektrik iç tesisatında kullanılacak boru sistemleri;                      TS EN 61386 standartlarına göre olmalıdır. ”Yapı içindeki elektrik iç tesisatında  kullanılacak  tüm borular ve boru sistemleri  ( buat, kasa, muf..vb) alev geciktirici özeliklere sahip    boru sistemleri  olmalıdır. Kullanılacak borular ve boru sistemlerinin alev yayılmasına karşı dayanıklılık testi, bu standartlarda belirtilen ilgili standartlara göre yapılmış olmalı ve tip deney belgeleri üretici firmalardan istenmelidir. Tip deneyler akredite laboratuvarlarda yapılarak belgelendirilmeli ve tip deney belgeleri üretici firmalardan alınarak işverene verilmelidir. Her türlü yapıda yapının içinde elektrik iç tesisatında kullanılacak kapaklı/kapalı kablo kanal sistemleri;  TS EN 50085 standartlarına göre olacaktır.” Kapaklı/kapalı kablo kanal sistemlerinin alev yayılmasına karşı dayanıklılık testi bu standartlarda belirtilen ilgili standartlara göre yapılmış olmalı ve tip deney belgeleri üretici firmalardan istenmelidir. Tip deneyler akredite laboratuvarlarda yapılarak belgelendirilmeli ve tip deney belgeleri üretici firmalardan alınarak işverene verilmelidir. 4 )  Endüstriyel ve depolama amaçlı binalar dışındaki, sağlık hizmeti amaçlı yapılarda ve kullanıcı yükü 1000'den fazla olan bütün yapılarda, 100 ve daha fazla odalı oteller, moteller ve yatakhanelerde, bütün penceresiz yapılar ve yeraltındaki yapılarda, bütün yüksek binalarda; kuvvetli akım besleme ve dağıtım kabloları, zayıf akım sistemleri kabloları (Data, yangın, güvenlik... vb.)     alevin/yangının yayılmasını azaltan alev geciktirici özellikte, halojenden arındırılmış, yangına maruz kaldığında herhangi bir zehirleyici gaz üretmeyen, korozif etki yapmayan nitelikte olmalıdır. 5) Alevin/yangının  yayılmasını    azaltan alev geciktirici özellikte , halojenden arındırılmış, yangına maruz kaldığında herhangi bir zehirleyici gaz üretmeyen, korozif etki yapmayan  kabloların tipi LSOH-FR dır. Genel olarak minimum alev geciktirici özellik deneyleri minimum TS EN 60332 standartlarına( TS EN 60332-1-1, TS EN 60332-1-2, TS EN 60332-1-3…)  göre deneyleri yapılmış LSOH-FR kablolar kullanılmalıdır. Yüksek risk taşıyan yapı ve alanlarda ise TS EN 60332 standartlarına (TS EN 60332-3-10, TS EN  TS EN 60332-3-24  …)  göre deneyleri yapılmış LSOH-FR kablolar kullanılmalıdır. LSOH-FR kabloların aşağıdaki ilgili standartlarında belirtilen deneyleri akredite laboratuvarlarda yapılarak belgelendirilmeli ve tip deney belgeleri üretici firmalardan alınarak işverene verilmelidir. Yangın esnasında açığa çıkan halojen asit gazı miktarının tayini için TS EN 50267-1,TS EN 50267-2-1  veya  güncel EN 60754-1  standartlarına göre deney yapılmalıdır. Yangın esnasında açığa çıkan korozif gazların asitlik derecesinin tayini için TS EN 50267-2-2 veya TS EN 50267-2-3  veya  güncel EN 60754-2   standardına göre deney yapılmalıdır. Duman yoğunluğu deneyi TS EN 61034-1,                    TS EN 61034-2 standartlarına göre yapılmalıdır. 6 )  Bağlantı ve Tespit Elemanları: Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatı ile ilgili her türlü cihaz ve akım taşıyıcıların bina veya yapıya tespiti ve tespit maksadıyla kullanılan askı mesnet, konsol ve benzeri bağlantı elemanları oluşabilecek deprem kuvvetlerine göre hesaplanarak tasarlanmalı ve uygulamaları yapılmalıdır. 7 ) Korunması Gerekli Kültür Varlığı olarak tescil edilmiş tüm yapılardaki ( Tüm tarihi eserler , müzeler..vb.)  elektrik tesisatlarında yangın anında alevin yayılmasını çok azaltan bu Maddenin 4. Bendinde belirtilmiş olan yüksek risk taşıyan yapı ve alanlarda kullanılacak  kabloların standartlarına göre test edilmiş), az duman çıkaran, halojenden arındırılmış özellikte LSOH-FR kablolar kullanılmalıdır
Yangın bölmelerinden geçişler MADDE 69- (1) Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatının bir yangın bölmesinden diğer bir yangın bölmesine yatay ve düşey geçişlerinde yangın veya dumanın veyahut her ikisinin birden geçişini engellemek üzere, bütün açıklıkların yangın durdurucu harç, yastık, panel ve benzeri malzemelerle kapatılması gerekir.		Yangın bölmelerinden geçişler MADDE 69- (1) Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatının bir yangın bölmesinden diğer bir yangın bölmesine yatay ve düşey geçişlerinde yangın veya dumanın veyahut her ikisinin birden geçişini engellemek üzere, bütün açıklıkların güncel EN1366-3 standartına uygun Uluslaraarsı akredite  onaylı laboratuvarlarından alınmış test raporları ve onaylara sahip yangın durdurucu harç, yastık, kaplama tipi panel, kelepçe ve benzeri malzemeler ile kapatılması gerekir. (2) Yapılarda baralı kanal sistemleri ( busbar)  kullanıldığında yangın bölmelerinden geçişlerde baralı kanal sistemlerinin hava aralıklı olması durumunda,  baralı kanal sistemi için özel olarak üretilmiş ve Uluslarası onaylı laboratuvarlarından alınmış test raporları ve onayları bulunan yangın bariyerleri kullanılması gerekir. Kompakt baralı kanal sistemlerde ise yangına karşı yalıtım ilgili Uluslararası standartlara göre sağlanması gerekir. Baralı kanal sistemlerinin yangın bölmelerinden geçişlerinde, baralı kanal sistemlerinin dışında kalan açık bölümlerin yangına karşı yalıtımının ayrıca yapılması gerekir. (3) Tüm yangın bölmelerindeki geçişlerde, yangına karşı yapılan yalıtımın dayanım süresi, bu yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen yangın bölmeleri ile ilgili tanımlanmış dayanım sürelerinden az olamaz.

Yazı dizimizin devamında diğer maddelerle ilgili değişiklik önerilerimiz açıklanmasına devam edilecektir.