Alçak Gerilim Devre Kesicilerde Seçicilik

Yazı Dizisi – 4

“Zaman bazlı seçicilik”

Hakan Polatkan

Önceki yazılarımızda aşırı yük bölgesindeki zaman-akım bazlı seçicilik tekniği ve kısa devre bölgesindeki akım bazlı seçicilik teknikleri anlatılmıştı. Bu yazımızda ise kısa devre bölgesindeki seçicilik tekniği olan zaman bazlı seçicilik tekniği anlatılacaktır.

Zaman bazlı seçicilik

Zaman bazlı seçicilik tekniği, daha önceki yazımızda bahsedilen akım bazlı seçicilik tekniğinden türetilmiştir. Bu seçicilik tekniği, güç kaynağına yakın noktaya doğru, akım ayar sahalarının ve zaman gecikmelerinin artacak şekilde set edilmesi prensibine dayanır. Bu nedenler kaynağa yakın olan devre kesici koruma ünitesinde mutlaka S seçicilik ayarı bulunmalıdır.





Avantajları:

• Hızlı ve kolay uygulama


• Ekonomik çözüm


• Üst tarafta bulunan devre kesicisin Icw değerine kadar detaylı seçicilik uygulaması

Dezavantajları:

• Özellikle güç kaynağına yakın olan koruma elemanlarının açma süreleri ve geçiş enerjileri çok yüksektir, bu durum bazı projeler için muhtemel güvenlik problemleri yaratabilir.


• Genelde yüke daha yakın olan devre kesicilerin akım sınırlamalı tip yani MCCB olması mümkün olurken, kaynağa yakın devre kesicilerde termal ve elektrodinamik strese dayanabilecek açık tip devre kesici ACB seçilmesini zorunlu hale getirmektedir.

Örnek: Aşağıdaki A ve B devre kesicileri için akım bazlı seçicilik tekniği kısa devre bölgesi için incelenmiştir.







I=OFF olarak set edilen devre kesiciler için maksimum seçicilik akım değeri ilgili devre kesicinin Icw değerine eşittir. Is=Icw

Açma eğrilerinden açıkça görüleceği üzere, 3 devre kesicinin eğrileri arasında herhangi bir çakışma bulunmamaktadır. Yukarıda set edilen parametreler uyarınca tam seçicilik sağlanmıştır.

Soru: Zaman seçiciliği tekniğindeki problem nedir ?



Cevap: Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi, ana dağıtım barası üzerinde oluşabilecek bir hatada, A devre kesicisi t2 süresi kadar bekleyecektir. Bu da sistemin yüksek geçiş enerjileri değerine dayanması gerektiği anlamına gelmektedir.

Bundan sonraki yazımızda “enerji bazlı seçicilik” anlatılacaktır.